İç batı Anadolu Bölgesi`nde (Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak) üretici koşullarında depolanmış buğdaylarda bulunan zararlı ve yararlı böcek türlerinin ve yaygınlıklarının belirlenmesi

Abstract

Bu tez çalışması, Afyonkarahisar, Kütahya ve Uşak illeri çiftçi depolarından alınan buğday örneklerindeki böcek türleri ve bu türlerin yoğunlukları ve yaygınlıkları tespit edilmesi amacıyla 2016-2017 yıllarında yürütülmüştür. Çalışma sonucunda Insecta sınıfının 5 takımına ait 16 familyadan 29 tür, Arachnida sınıfına ait 1 tür olmak üzere toplamda 30 tür bulunmuştur. Tespiti yapılan türlerin 6 tanesinin doğal düşman olduğu saptanmıştır. Sitophilus granarius (Linnaeus) ve Oryzaephilus surinamensis (Linnaeus) türleri verilen sırayla, çalışmanın yapıldığı yıllarda alınan örneklerdeki en yoğun ve en yaygın türler olmuştur. Bir örneğe düşen ortalama böcek sayısı 2016 yılında 14.9 olurken 2017 yılında bu sayı 47.2 olmuştur. En yüksek zarar görmüş tane oranı, 2017 yılında alınan örnekte %22.6 olarak bulunmuştur. Alüminyum fosfit tabletleri kullanılarak zararlılara karşı fumigasyon uygulaması yapılan depo ile herhangi bir insektisit uygulaması yapılmayan farklı bir depodan, aylık olarak alınan buğday örneklerinin incelenmesi sonucunda, böcekyoğunluğu bakımından depolar arasında önemli bir farklılık tespit edilmemiştir. Bu çalışmayla, Anthrenus scrophulariae var. albidus (Reitter), Cryptophagus spp. (Herbst), Dienerella spp. (Reitter), Cephalonomia tarsalis (Ashmead), Haemogamasus pontiger (Berlese), Liposcelis decolor (Pearman) ve Trogoderma variabile (Ballion) türleri Türkiye'de ilk kez depolanmış buğdaylar üzerindebelirlenmiştir.

This thesis was conducted to determine the insect species, their infestation rates and their densities in wheat samples taken from growers stores in Afyonkarahisar, Kütahya, Uşak provinces in 2016-2017. As a result of the study, 29 species of 16 families belonging 5 order of Insecta, and 1 species belonging to Arachnida and a total of 30 species were identified. It was found as naturalenemies 6 of species detected. Sitophilus granarius (Linnaeus) and Oryzaephilus surinamensis (Linnaeus) were the most prevalent and most abundant species in studied years respectively. The average number of insect in a sample was 14.9 in 2016, compared to 47.2 in 2017. The highest rate of damaged wheat kernel was found as 22.6% in sample collected in 2017. It wasn't detected an important difference in terms of insect density between store that applied fumigation against pests by using aluminum phosphide and store that unapplied any insecticide. As a result of this study, Anthrenus scrophulariae var. albidus (Reitter), Cryptophagus spp. (Herbst), Dienerella spp. (Reitter), Cephalonomia tarsalis (Ashmead), Haemogamasus pontiger (Berlese), Liposcelis decolor (Pearman) andTrogoderma variabile (Ballion) was firstly detected on stored wheat in Turkey.