Korgan (Ordu) yöresinde gıda olarak tüketilen doğal bazı bitki taksonları ve etnobotanik özellikleri

Abstract

İnsanlar, insanlığın varoluşundan günümüze kadar çevre ve bitkilerle sürekli bir etkileşim içinde olmuşlardır. Belli bir coğrafi alanda yaşayan halk, o alanda yayılış gösteren bitkileri gıda, tıbbi, yakacak, sanayi, süs vb. farklı amaçlarla kullanmaktadır. İnsanların yerleşik hayatı benimsemeleriyle birlikte pek çok medeniyete ev sahipliği yapan Anadolu'da kültürel zenginliği ile birlikte bitki zenginliği de günümüze kadar ulaşmıştır.Karadeniz bölgesinde bulunan Korgan (Ordu) ilçesi deniz seviyesinden 760 metre yükseklikte olup, ilçenin yüzölçümü 20.600 hektardır. Karadeniz ikliminin hüküm sürdüğü Korgan ilçesinde, ılıman ve sıcak iklim görülmekte olup yazları serin kışlar ise ılıman geçmektedir. Dört mevsimde yağış olayı meydana gelmekte ve yağışlar yaz aylarına oranla kış aylarında daha fazla görülmektedir.Bu tez çalışması ile Korgan (Ordu ) sınırlarında gıda olarak tüketilen doğal bazı bitki taksonlarını ve bu bitki taksonlarının etnobotanik özelliklerini tespit etmek amacıyla yapılmıştır. Araştırma alanında arazi çalışmaları yapılarak gıda olarak tüketilen doğal bitkiler toplanarak, herbaryum örneği haline getirilmiştir. Yöre halkının doğal bitkileri gıda amaçlı tüketim kültürünün kuşaktan kuşağa devamlılığını sağlamak için bitkilerle yapılan yöresel yemeklerin hazırlanması ile ilgili tariflere yer verilmiştir. Ayrıca, Korgan ilçe sınırları kapsamında yöre halkından 119 kişiye 25 soruluk anket araştırması yapılmıştır. Çalışma sonucunda doğal yayılış gösteren ve gıda olarak tüketilen 16 familyaya ait 23 takson tespit edilmiştir. Bu taksonların etnobotanik kullanım alanlarına bakıldığında 12'sinin gıda, 2'sinin baharat, 13'ünün çay ve 2'sinin ise süs bitkisi olarak kullanıldığı tespit edilmiştir.

People have been interaction with the environment and plants from the existence of humanity to the present day. The people living in a certain geographical area, crops spread in that area, food, medical, fuel, industry, ornamental and so on uses for different purposes. The richness of the plant and the richness of the plant along with the cultural richness of Anatolia, which has hosted many civilizations together with the adoption of people's established life, has survived to the present day.Korgan (Ordu) county, located in the Black Sea region is 760 meters above sea level and has a surface area of 20.600 hectares. In Korgan province, where the Black Sea climate prevails, there is a mild and warm climate and cool winters are mild in summer. Rainfall occurs in four seasons and rainfall is more common in winter than in summer months.In this thesis study, some natural plant taxa which are consumed as food in Korgan (Ordu) province and ethnobotanical properties of these plant taxa were determined. The natural plants that consumed as food by public, were collected and has has been turned into a herbarium sample. The recipes for the preparation of local dishes made with plants to ensure the continuity of the natural crops of the local people and the food consumption culture from generation to generation are given. In addition, a survey of 25 questions was carried out on 119 people that are living in Korgan. As a result of the study, 23 taxa belonging to 16 families, which are naturally distributed and consumed as food, were determined. Ethnobotanical use of these taxa, 12 of the food, 2 of spices, 13 of which is used as a tea and 2 as ornamental plants.