Psikiyatrik hasta yakınlarında damgalama ve ilişkili faktörler

Abstract

Ruhsal hastalıkla ilişkili damgalama psikiyatrik hastalar için olumsuz tıbbi ve duygusal sonuçlar doğuran önemli bir sosyal sorundur. Geçmiş araştırmalar bir karar olarak tedaviye başvurmamayı seçen psikiyatrik hastaların çoğunda damgalanma ile ilgili endişenin önemli bir neden olduğunu göstermiştir. Psikiyatrik hastalığı bulunan kişilerin aile içinde dahi damgalanmasını kolaylaştıran bazı etkenlerden vardır ve bunların bir kısmı bu araştırmada ele alınmıştır. Hasta yakınlarının damgalayıcı tutumlarını, hastalıkla ilgili bilgi düzeylerini ve psikiyatrik rahatsızlıklara ilişkin inançlarını bilmek kapsamlı bir tedavi ve prognoz için önem taşımaktadır. Çalışmanın örneklemini çalışmaya katılmayı kabul eden hasta yakınları oluşturmaktadır (n:82). Katılımcılar, araştırmacı tarafından hazırlanan `Hasta Yakını Bilgi Formu` ve `Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği` aracılığıyla değerlendirilmiştir. Veriler SPSS istatistik programı aracılığıyla Tek Yönlü Varyans Analizi (One Way Analysis Of Variance – ANOVA), t testi ve Pearson korelasyonu ile değerlendirilmiştir. Çalışmanın sonucunda Ruhsal Hastalığa Yönelik İnançlar Ölçeği skorlarının katılımcıların eğitim seviyesi (F: 4.076, p: .002<.05) ve hastalık hakkında bilgi sahibi olması (t: .414, p: .001<.05) ile istatistiksel açıdan anlamlı bir ilişki içerisinde olduğu bulunmuştur. Çalışma eğitim seviyesi ve katılımcıların tanı hakkında bilgi sahibi olmasının damgalamayı engelleyen faktörler olduğunu ortaya koymuştur. Sonuç olarak psikiyatrik rahatsızlığı olan bireylere yönelik damgalamayı engellemek amacıyla yapılacak çalışmaların, aile psikoeğitimine odaklanmasının önemli olduğu belirlenmiştir.Anahtar Kelimeler: damgalama, psikiyatrik hastalık, psikoeğitim

Stigma towards mental illness is a serious social issue that can lead to negative medical and emotional consequences for psychiatric patients. Previous researches suggested that stigmatization is an important reason that a majority of mental illness sufferers choose not to seek help as a decision. There are many factors that lead to mental illness stigma even in the family of the patient, including some that were examined in the current study. Knowing the level of stigmatization, knowledge and beliefs among the relatives of psychiatric patients towards mental disorders are important for treatment compliance and prognosis. This study aimed to determine stigmatization level, knowledge and beliefs towards mental disorders among the relatives of patients with mental disorders. The sample of the study consisted of first and second degree relatives of psychiatric patients who accepted to participate in the study (n=82). Subjects were evaluated by sociodemographic form and Beliefs towards Mental Illness Scale. Research data evaluated statistically computed with SPSS using One Way Variance Analysis (ANOVA), Student's t-test and Pearson Correlation. In the findings Beliefs Towards Mental Illness Scale mean score was found to be significantly related to education level of the subject (F: 4.076, p: .002<.05), and the subjects' information about the diagnosis of the patient (t: .414, p: .001<.05). Our results suggest that both general education level and psychoeducation about the mental illness is a protective factor from stigmatization. Efforts aimed at reducing stigmatization of mentally ill people should focus on the family education.Keywords: psychiatric disorder, psychoeducation, stigmatization