Bir sanayi kuruluşundaki vardiyalı ve vardiyasız çalışanların anksiyete ve depresyon düzeylerinin yaşam kalitesine etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı, bir sanayi kuruluşundaki vardiyalı ve vardiyasız çalışanların anksiyete ve depresyon düzeylerinin yaşam kalitesine etkisini incelemektir.Araştırmanın örneklemini bir sanayi kuruluşunda çalışmakta olan personeller ile tanımlayıcı araştırma tipinde gerçekleştirildi. Bu araştırmada 100 vardiyalı, 100 vardiyasız çalışan olmak üzere toplam 200 personele ulaşılmıştır. Çalışmanın verilerinin toplanmasında; 21 sorudan oluşan anksiyete düzeyini belirlemeye yönelik `Beck Anksiyete Envanteri (BAE)`, 21 sorudan oluşan depresyon düzeyini belirlemeye yönelik `Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ)`, ölçek 36 maddeden oluşmaktadır ve bunlar 8 boyutun ölçümünü sağlamaktadır; fiziksel fonksiyon (10 madde), sosyal fonksiyon (2 madde), fiziksel fonksiyonlara bağlı rol kısıtlılıkları (4 madde), emosyonel sorunlara bağlı rol kısıtlılıkları (3 madde), mental sağlık (5 madde), enerji/vitalite (4 madde), ağrı(2 madde), ve sağlığın genel algılanması (5 madde) yaşam kalite düzeyini belirlemeye yönelik `MF07-01 Çalışması Yaşam Kalitesi(SF36) Formu` ve çalışan personelin sosyo-demografik verilerinin toplanması amacıyla ` Kişisel Bilgi Formu` kullanılarak toplandı. Araştırmanın yürütülmesi için çalışmaya katılan bireylere araştırmanın amacı ile ilgili gerekli açıklama yapılmıştır.Veriler, bilgisayar ortamında SPSS 10.0 paket programı kullanılarak veri girişi ve analizleri yapılmıştır. Araştırmada Kolmogorov- Smirnov Normallik testi, Spearman's Korelasyon analizi, Mann-Whitney U testi ve bağımsız örneklem iki yönlü varyans analizleri kullanılarak yapılmıştır.Bulgular, çalışanların beck anksiyete ve beck depresyon puanlarının çalışma durumlarına göre ortalama ve standart sapma değerlerine bakıldığında vardiyasız çalışanların kaygısı vardiyalı çalışanlardan yüksek olduğu ve vardiyasız çalışanların beck depresyon puan ortalaması vardiyalı çalışanlardan düşük olduğu görülmektedir. Dikkat çeken bir diğer nokta ise çalışanların emosyonel(sosyal)rol puanlarının çalışma durumları ve yaşlara göre dağılımı sonucuna baktığımızda 20-30 yaş arasındaki vardiyalı çalışanların diğer yaş gruplarına göre daha sosyal oldukları görülmektedir. Bu durum vardiyasız çalışanlarda ise yaşları arttıkça sosyal rol puan ortalamalarının düştüğü görülmektedir.Çalışanların genel sağlık algı puanlarının çalışma durumları ve yaşlara göre dağılımı sonucuna baktığımızda yine orta yaş vardiyalı çalışanların genel sağlık algı puan ortalaması diğer yaş grupları arasındaki vardiyalı çalışanlardan yüksek olduğu görülmektedir. Sonuç olarak vardiyalı çalışanların çalışma şeklinin, vardiyasız çalışanların çalışma şekline göre kişisel yaşamını daha fazla olumsuz etkilediğini göstermektedir.Anahtar kelimeler: Anksiyete, Depresyon, Yaşam Kalitesi, Vardiyalı Çalışan, Vardiyasız Çalışan

The purpose of this research is to examine the effect of the anxiety and depression levels on the quality of life of the shift and non-shift workers in an industrial organization.The samples of the research composed of the staff of the organization have been conducted with a descriptive research. In this reaearch, a total of 200 staff members comprised of 100 shift and 100 non-shift workers have been reached. To collect data for the reaserch, Beck Anxiety Inventory(BAI) comprised of 21 questions for determining levels of anxiety, Beck Depression Inventory(BDI) comprised of 21 questions for determining levels of depression have been used. The scale consists of 36 items and they allow for the measurement of eight dimensions. These consist of physical functions(10 items), social functions(2 items), shortage of the roles depending on the physical functions(4 items), shortage of the roles depending on the emotional problems(3 items), mental health (5 items), energy/vitality(4 items), pain(2 items), general perception of health(5 items), `MF07-01 Work for Quality of Life(SF36) Form for quality of life and socio-demographic data of the staff has been collected by using `Personal Information Form`. Data entry and analysis of the data has been made using SPSS 10.0 package program. In the research, Kolmogorov-Smirnov normality test, Spearman's correlation analysis, Mann-Whitney U test, independent samples and two-way analysis of variance have been applied.Findings, when looked at Beck Anxiety and Beck Depression points according to their medium, and the standard deviation based on their workload, anxiety level of the non-shift workers have been observed higher than the shift workers, and Beck depression level of the non-shift workers have been detected lower than the shift workers. Another salient point is that when looked at the emotional(social) role points of the workers according to their work load and ages, the shift workers who are between 20 and 30 years of age, it is observed that they are more sociable. According to this, social role points of the non-shift workers were decreased as they grew older. When looked at the results of the general health perception points based on the workload and ages, the medium of the middle aged shift workers general health perception points are higher than the other-ages group shift workers. As a result, the research shows that the shift workers' way of working affects their life more negatively than the non-shift workers.Key Words: Anxiety, Depression, Quality of life, Shift workers, Non-shift workers