Hazır beton üretim tesislerinde iş güvenliği açısından bir denetim modeli oluşturulması

Abstract

Ülkemiz için hazır beton üretimi, ardında yaklaşık iki yüz farklı sanayiyi sürükleyen inşaat sektörünün ve ekonominin en önemli ana lokomotifi olduğu açıktır. Bir yapının en temel unsuru, o yapının ayakta durmasını sağlayan betonarme taşıyıcı iskelettir; beton ve çelik, inşaatın temel girdisini, betonarme ise inşaatın temel uygulamasını teşkil eder. Dolayısıyla, beton inşaat sektörünün en temel girdisi, ekonomik olarak vazgeçilemeyecek malzemesidir. Hazır Beton üretiminde, dünya genelinde önemli bir yere sahip olan Türkiye'de, beton sektörü 2013 yılında %10 büyüme göstererek 93 milyon metreküp olan üretimini 102 milyon metreküpe çıkartmıştır. Takip eden 2014 yılında da kentsel dönüşüm projeleri, 3. Havaalanı, 3. Köprü ve bağlantı yolları ve devam eden yüksek hızlı tren projeleri ile sektördeki büyümenin devam etmesi beklenmektedir.Avrupa'da yıllık hazır beton üretimi verilerine göre, 102 milyon metreküp ile Türkiye birinci, 45,6 milyon metreküp ile Almanya ikinci, 38,6 milyon metreküp ile Fransa üçüncü ülkedir. Avrupa'da toplam üretim miktarının yanı sıra kişi başı hazır beton üretimi açısından da 1,3 metreküp ile Türkiye birincidir. Avusturya 1,2 metreküp ile ikinci, Belçika ise 1,1 metreküp ile üçüncü ülkedir. AB ülkelerinde ortalama kişi başı hazır beton üretimi 0,5 metreküp iken Amerika'da 0,8 metreküp, Japonya'da 0,8 metreküp, Rusya'da ise 0,3 metreküptür. Türkiye kişi başı beton üretiminde de Avrupa birincisi, Dünya çapında ise Çin ve ABD'den sonra Türkiye hazır beton üretiminde üçüncüdür. (kaynak: www.thbb.org, erişim tarihi:07.10.2016).Henüz alternatif çelik ahşap gibi yapı teknolojilerinin ulaşılabilir maliyetlerde olmaması nedeniyle İnşaat sektörünün ana lokomotifi olan hazır beton sektörü yapı alanında en önemli malzeme olma niteliğini sürdürmektedir.Tüm sektörleri yakından ilgilendiren 30 Haziran 2012 tarih 28339 sayılı resmi gazetede yayınlanan İş Sağlığı ve Güvenliği kanunu, şüphesiz ki Hazır Beton Üretim tesislerinde de gerek güvenlik, gerek sağlık şartlarının iyileştirilmesi için işveren ve çalışanların görev, yetki, sorumluluk, hak ve yükümlülüklerini, mesleki risklerin önlenmesi, eğitim ve bilgi verilmesi dâhil her türlü tedbirin alınması, sağlık ve güvenlik tedbirlerinin değişen şartlara uygun hale getirilmesi ve mevcut durumun iyileştirilmesi için çalışma şartlarını yeniden tanımlamaktadır. Kalkınma hızı ve yapı üserimi devam eden ülkemiz için vazgeçilmez olan Hazır Betonun, üretim sürecini etkileyen çalışma ve çalışan güvenliği henüz çalışılmamış yeni bir alandır.Bu çalışmada, 6331 sayılı İş Güvenliği Kanunu ve tüm mevzuatları çerçevesinde Hazır Beton üretim tesislerinde `denetim` kavramı irdeleyerek, bu kapsamda mevzuata uygun bir model önerisi geliştirmek hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda, ilgili kanun ve mevzuatlar, literatür taraması yapılmış olup, hazır beton sektöründe üretim faaliyeti gösteren bir tesiste sekiz yıllık gözlemler yanı sıra kalite ve çevre yönetim sistemleri ile entegre edilmiş bir iş sağlığı güvenliği yönetimi ele alınarak `denetleme modeli` geliştirilmeye çalışılmıştır.Örnek bir modelleme oluşabilmesi bağlamında, yıllar içinde saha araştırmasına konu olan tesiste tehlike tanımlaması, risk belirlenmesi, risk yönetimin yapılması, çalışan sağlık gözetimleri, kalite yönetim sistemleri gibi `denetim` kavramının alt bileşenleri tartışılmıştır.Sonuç olarak ideal bir denetim modelinin geliştirilebilmesi için yapılması gereken ön hazırlıklar iç ve dış denetim gerekleri bağlamında modellenmeye çalışılmıştır.

It is clear that ready-made concrete production for our country is the most important main locomotive of the construction sector and the economy, which traverses about two hundred different industries. The most basic element of a structure is a reinforced concrete structural frame that allows the structure to stand; Concrete and steel, the basic construction of construction, and reinforced concrete is the basic application of construction. Therefore, the most basic input of the concrete construction sector is the material that can not be economically abandoned.In Turkey, which has an important place in the production of Ready-Mixed Concrete, the concrete sector has grown by 10% in 2013 and has increased its production from 93 million cubic meters to 102 million cubic meters. It is expected that the growth in the sector will continue in 2014 with the urban transformation projects, the 3rd Airport, the 3rd bridge and connection roads and the ongoing high-speed train projects.According to the annual production of ready-mixed concrete in Europe, Turkey is the first with 102 million cubic meters, Germany is the second with 45.6 million cubic meters, and France is the third country with 38,6 million cubic meters. In addition to total production in Europe, Turkey is also the leader with 1.3 cubic meters of ready-mixed concrete production. Austria is second with 1.2 cubic meters and Belgium is third with 1.1 cubic meters. In the EU countries, the average ready-mixed concrete production per person is 0,8 cubic meters in the United States, 0,8 cubic meters in Japan, and 0,3 cubic meters in Russia. Turkey is the first in the production of per-capita concrete and the third in the world ready-mixed concrete production after China and the USA. (www.thbb.org, access date: 07.10.2016).Since the construction technologies like alternative steel timber are not available yet, ready-mixed concrete, which is the main locomotive of the construction sector, continues to be the most important material in the construction field.The Law on Occupational Health and Safety published in the Official Gazette dated June 30, 2012 dated June 30, 2012, which is closely related to all sectors, undoubtedly makes it possible for employers and employees to observe the duty, authority, responsibility, rights and obligations of employers and employees in order to prevent occupational risks , Recruitment of all kinds of measures, including training and information, redefining working conditions for bringing health and safety precautions to changing conditions and improving the current situation. Ready-mixed concrete, which is indispensable for our developing country and the speed of development, is a new field that has not been studied yet.In this study, it was aimed to examine the concept of `inspection` in Ready Mixed Concrete production facilities within the framework of the Labor Security Law No. 6331 and all its legislations and to develop a model proposal in accordance with the legislation in this context. In line with this objective, the relevant laws and regulations, literature have been searched and an `inspection model` has been tried to be developed by taking into consideration a eight-year observations on manufacturing facilities in the ready-mixed concrete sector as well as a health and safety management integrated with quality and environmental management systems.Over the years, sub-components of the concept of `supervision` such as hazard identification, risk identification, risk management, employee health inspections, quality management systems, etc., have been discussed over the years.As a result, the necessary preparations for the development of an ideal audit model have been modeled in terms of internal and external audit requirements