Değerler sisteminin (dini başa çıkma, affedicilik ve emmons şükür ölçekleri açısından) anksiyete duyarlılığı üzerindeki yordayıcı etkisi: Metakognisyonların aracı rolü

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 'değerler'in (affedicilik, şükredicilik, dini başaçıkma) 'anksiyete duyarlılığı' üzerindeki yordayıcı etkisinde 'üst bilişlerin' aracı rolününaraştırılmasıdır. Çalışmaya 2015-2016 eğitim-öğretim yılında Üsküdar Üniversitesi'ndeöğrenim gören 789 öğrenci gönüllülük esasına göre katılmıştır. Katılımcılar araştırmanınamaçları konusunda bilgilendirilmişlerdir. Değerlendirmeler araştırmacı tarafındanhazırlanan Demografik Bilgi Formu, Dini Başa Çıkma, Affedicilik, Emmons Şükür, ÜstBiliş Ölçekleri ve Anksiyete Duyarlılığı İndeksi-3 aracılığıyla yapılmıştır. Çalışmaverilerinin analizinde SPSS for Windows 24.0 ve Lisrel 8.80 programlarındanyararlanılmıştır. Ölçeklerin faktör yapısına uygunluğunu test etmek amacıyla doğrulayıcıfaktör analizi yapılmıştır. Değerlerin (affedicilik, şüküredicilik ve dini başa çıkma)anksiyete duyarlılığı üzerine etkisinin üst biliş değişkeni aracılığıyla sağlanıpsağlanmadığını test etmek için yapısal eşitlik modelli kurularak aracılık testi yapılmıştır.Oluşturulan yapılsal modele göre affedicilik, şüküredicilik ve dini başa çıkmaölçeklerinin üst biliş ile ilişkileri sırasıyla -0,23; -0,27 ve 0,42'dir. Üst biliş ile anksiyeteduyarlılığı arasındaki ilişki 0,70'dir. Bu ilişkiler 0,05 düzeyinde anlamlıdır. Model uyumindekslerinden RMSEA, CFI ve IFI kurulan model ile verinin kabul edilebilir uyumgösterdiğini belirtmektedir. Böylelikle, üstbiliş değişkeninin affedicilik, şükür ve dinibaşa çıkma değerler sisteminin anksiyete duyarlılığı üzerindeki etkisine tümden aracılıkettiği söylenebilir.Anahtar Kelimeler: değerler, affedicilik, şükredicilik, dini başa çıkma,metakognisyon, üst biliş, anksiyete duyarlılığı

The aim of this study is to research mediator role of 'metacognitions'in the predictor effect of 'values' (forgiveness, gratitude, religious coping) on 'anxietysensitivity'. 789 voluntary students studying at Uskudar University in 2015-2016participated in the study. Participants were informed about the study's aim. Theresearcher made evaluations through Demographical Information Form, ReligiousCoping, Forgiveness, Emmons Gratitude, and Metacognition Scales and AnxietySensitivity Index-3. In the analysis of data, SPSS for Windows 24.0 and Lisrel 8.80software were used. Confirmatory factor analysis was made to test scales' propriety withfactor structure. To determine whether the values (forgiveness, gratitude, religiouscoping) effect on anxiety sensitivity is ensured through metacognition variable, structuralequation model was formed; mediation test was made. According to constructedstructural model, the relations of forgiveness, gratitude, religious coping scales withmetacognition are respectively -0.23; -0.27, 0.42. The relation between metacognitionand anxiety sensitivity is 0.70. These relations are significant with the rate of 0.05. Themodel formed with RMSEA, CFI and IFI indicated that model and data showedacceptable consistence. Thus, metacognition variable completely mediates the effect offorgiveness, gratitude, religious coping value systems on the anxiety sensitivity.Keywords: values, forgiveness, gratitude, religious coping, metacognition, anxiety sensitivity