BeMaS-T Haset ve Gıpta Ölçeği`nin Türkçe uyarlaması: Dilsel eşdeğerlik, güvenirlik ve geçerlik çalışması

Abstract

Bu çalışmada, İngilizce bir haset ölçeğinin (Benign and Malicious Envy Scale, BeMaS) Türkçe uyarlama, güvenirlik ve geçerlik çalışmaları gerçekleştirilmiştir. Ölçeği dört öğretim görevlisi çeviri-geri çeviri yoluyla Türkçe'ye uyarlamıştır. Dilsel eşdeğerlik çalışmasında 44 İngilizce okutmanına, 3 hafta ara ile Türkçe ve İngilizce formlar uygulanmıştır. Güvenirlik ve geçerlik analizleri için çevrimiçi uygulanan ankete 422 kişi katılmıştır. 18 ile 65 yaş arasındaki yetişkinlerden oluşan katılımcıların %64,4'ü kadın ve yaş ortalaması 32,92'dir. Araştırmanın verileri BeMaS-T Haset ve Gıpta Ölçeği, INCOM-T Sosyal Karşılaştırma Yönelimi Ölçeği, Rosenberg Benlik Saygısı Alt Ölçeği, Rotter Kontrol Odağı Ölçeği, Emmons Şükür Ölçeği, SDKT Nevrotizm Alt Ölçeği ve demografik bilgi formu kullanılarak elde edilmiştir. Güvenirlik analizi için iki hafta sonra 102 kişiye BeMaS-T Haset ve Gıpta Ölçeği tekrar uygulanmıştır. Dilsel eşdeğerlik çalışmasında t testi ve Pearson korelasyon analizleri dilsel eşdeğerliğin sağlandığını göstermektedir. Güvenirlik analizinde test-tekrar test, Cronbach alfa iç tutarlılık ve madde analizleri yapılmıştır. Bulgular ölçeğin güvenirliğinin yüksek olduğunu göstermektedir. Geçerlik analizleri için, açımlayıcı ve doğrulayıcı faktör analizi ve çoklu özellik çoklu yöntem kullanılmıştır. Analiz bulguları, ölçeğin iki faktörlü bir yapıda ve kabul edilebilir düzeyde uyumluluk indekslerini sağlandığını göstermektedir. Ölçeğin yakınsama geçerliği için, haset ve gıpta ile sosyal karşılaştırma yönelimi arasındaki korelasyon incelenmiş ve anlamlı bir ilişki elde edilmiştir. Ölçeğin ayırt edici geçerliği için haset ve gıpta ile nevrotizm, benlik saygısı, iç/dış kontrol odaklılık ve şükür arasındaki korelasyonlar incelenmiştir. Bulgular, haset boyutunun nevrotizm ve benlik saygısı ile pozitif yönlü, şükür ile negatif yönlü anlamlı ilişkileri olduğunu göstermektedir. Araştırma sonucunda elde edilen veriler BeMaS-T Haset ve Gıpta Ölçeği'nin yetişkinlerde haset ve gıpta eğilimlerini ölçebilen dilsel açıdan eşdeğerliği olan, güvenilir ve geçerli bir ölçüm aracı olduğunu göstermektedir.

In this study, it was done the Turkish adaptation, transliteral equivalence, reliability and validity of an envy scale (Benign and Malicious Envy Scale, BeMaS) in English. Four university lecturers adapted the scale by translation-back translation. In the transliteral equivalence study, Turkish and English forms were implemented to 44 English lecturers in Preparatory School in 3 weeks interval. For reliability and validity analyses, an online survey was carried out on a sample of 422 participants (%64,4 female) between age 18-65. Data was collected by BeMaS-T Benign and Malicious Envy Scale, INCOM-T Social Comparison Orientation Scale, Rosenberg Self-Esteem Subscale, Rotter Locus of Control Scale, Emmons Gratitude Scale, SDKT Neuroticism Subscale and demographic information form. For reliability analysis, BeMaS-T Benign and Malicious Envy Scale was implemented again to 102 participants after two weeks. In the transliteral equivalence study, the results of the Pearson correlation analysis and t-test revealed that transliteral equivalence is provided. For reliability analysis, test-re-test, Cronbach internal consistency and item-total correlations were performed. Results indicated that the reliability of the scale was high. For validity study, exploratory and confirmatory factor analyses and multitrait-multimethod analysis were performed. The results of analyses indicated that the scale consisted of two sub-factors and model's consistency indexes were acceptable. For convergent validity, the correlation between malicious-benign envy and social comparison orientation was examined and meaningful statistical correlation was found. For divergent validity, the correlations between malicious-benign envy and neuroticism, self-esteem, internal/external locus of control and gratitude were examined. Results revealed that malicious envy were positively correlated with neuroticism and self-esteem and negatively correlated with gratitude. Results of this study revealed that BeMaS-T Benign and Malicious Envy Scale is a transliterally equivalent, reliable and valid scale to be used in Turkish culture and measures the dispositional benign and malicious envy in adult.