Yetişkinlerde psikolojik ihtiyaç doyumunun yaşam kalitesi ve mental iyi oluşla ilişkisinin incelenmesi (Beykoz İlçesi örneği)

Abstract

Bu araştırmada, yetişkinlerde psikolojik ihtiyaç doyumunun yaşam kalitesi ve mental iyi oluşla ilişkisinin incelenmesi hedeflenmiştir. Örneklem grubu olarak İstanbul ili, Beykoz ilçesinde yaşayan on sekiz yaş üstü 278 kadın, 328 erkek olmak üzere toplam 606 kişi belirlenmiştir.Verilerin toplanması amacıyla; mental iyi oluş ölçeği, temel psikolojik ihtiyaçlar ölçeği, kişisel iyi oluş ölçeği ve araştırmacı tarafından hazırlanan kişisel bilgi formundan yararlanılmış ve temel psikolojik ihtiyaçlar özerklik, ilişkisellik ve yeterlilik alt boyutlarına göre ayrı ayrı değerlendirilmiştir.Verilerin analizinde; t testi, tek yönlü varyans analizi, korelasyon katsayısı ve çoklu regresyon analizinden yararlanılmış, demografik veri sonuçlarına göre değerlendirmeler yapılmıştır.Araştırmanın sonucunda yapılan değerlendirmelerde cinsiyet ve eğitim değişkenlerine göre mental iyi oluş, kişisel iyi oluş ve temel psikolojik ihtiyaç puanları arasında anlamlı fark olmadığı sonucuna ulaşılmıştır.Yaş değişkenine göre mental iyi oluş, özerklik ve yeterlilik puanları arasında anlamlı fark olduğu, kişisel iyi oluş ve ilişkisellik puanları arasında anlamlı fark olmadığı, medeni durum ile yeterlilik ve ilişkisellik puanları arasında anlamlı fark olduğu, mental iyi oluş, kişisel iyi oluş ve özerklik puanları arasında anlamlı fark olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır.Eğitim durumu ile tüm değerlendirme puanları arasında anlamlı bir fark olmadığı, gelir durumu ile mental iyi oluş, kişisel iyi oluş, yeterlilik ve ilişkisellik puanları arasında anlamlı fark olduğu, özerklik puanı arasında anlamlı fark olmadığı sonuçlarına ulaşılmıştır. Temel psikolojik ihtiyaçlar, mental iyi oluş ve kişisel iyi oluşu anlamlı yordadığı ve puanlar arasında pozitif yönde ilişki olduğu ulaşılan diğer sonuçlardandır. Araştırma bulguları, daha önce yapılan benzer araştırma bulguları temel alınarak yorumlanmış ve bu doğrultuda önerilerde bulunulmuştur.Anahtar kelimeler: Mental İyi Oluş, Yaşam Kalitesi, Pozitif Psikoloji, Öz Belirleme

This research aimed to examine the relationship between psychological need satisfaction and quality of life and mental well-being among adults. The sample group was chosen to be 606 individuals in total (females n=78, males n=328) above the age of 18 who were living in Beykoz district of İstanbul province.The Mental Well-Being Scale, Basic Psychological Needs Scale, Personal Well-Being Scale, and the personal information form prepared by the researcher were used to collect data, and basic psychological needs were evaluated separately by the subscales of autonomy, relatedness, and competence.T-test, one-way variance analysis, correlation coefficient, and multiple regression analysis were utilized in the data analysis, and evaluations were made according to the demographics results. It was concluded at the end of the study that there was no significant difference between the scores of mental well-being, personal well-being and basic psychological needs by the gender and education variables.It was observed that there was a significant difference between the scores of mental well-being, autonomy and competence, no significant difference between the scores of personal well-being and relatedness, a significant difference between marital status and the scores of competence and relatedness, and no significant difference between the scores of mental well-being, personal well-being and autonomy by the age variable.It was also concluded that there was no significant difference between any evaluation scores and the educational level, but the income level significantly differ from the scores of mental well-being, personal well-being, competence and relatedness and did not significantly differ from the autonomy scores. Moreover, it was shown that the basic psychological needs predicted mental well-being and personal well-being, and there was a positive relationship between the scores. The research findings were interpreted based on the previous similar research findings, and recommendations were made accordingly.Keywords: Mental well-being, quality of life, positive psychology, self-determination.