Depresyon tanısı almış yatan hastaların ve madde bağımlılığı tanısı almış yatan hastaların sosyal damgalanma açısından incelenmesi

Abstract

Psikoloji literatürüne bakıldığında, son 20 yıllık dönemde hem klinik hem de sosyal psikoloji alanlarının sosyal damgalamanın bireyler üzerindeki etkilerini ve kişilerin psikolojik gidişatlarında yol açtığı sonuçları incelediğini görmekteyiz. Sosyal damgalanma, bireyin herhangi bir toplumsal norm, değer ya da yargı üzerinden, sosyal çevresi tarafından etiketlenmesi ve toplumsal düzlemde belli bir kategorizasyona koyulması olarak tanımlanmaktadır. Bunun psikolojik etkileri söz konusu olduğunda ise, bireylerin yetersiz hissetmesi, sosyal çevreleri tarafından dışlanmaları, sosyal ilişkilerde çekinme – içe kapanma yaşamaları ve sosyalleşememeleri varyasyonları karşımıza çıkmaktadır. Bu değerlendirme üzerinden bakıldığında, sosyal damgalanmanın bireylerin hem sosyal hem de iç dünya yaşamlarına yıkıcı ve zarar verici bir etkisinin olduğu görülmektedir. Klinik psikoloji alanı üzerinden sosyal damgalanma kavramına bakıldığında ise, bu etiketlenme şeklinin, belli başlı patolojik durumlara ortam ve zemin hazırladığı düşünülmektedir. Sosyal çevreden dışlanan ya da sosyal olmaktan çekinen bir bireyde, kaygı, duygudurum ya da madde kullanımı tabanlı patolojik bir rahatsızlığın ortaya çıkması durumunun son derece doğal olduğu düşünülmektedir. Bu varsayımın ölçümlenmesi ve değerlendirilmesi için ise, bu çalışma çerçevesinde depresyon tanısı almış ve madde bağımlılığı tanısı almış yatan hastaların, sosyal damgalanma açısından değerlendirilmesi gerçekleştirilmiştir. Bu araştırmanın temel amacı, depresyon tanısı almış olan yatan hastaların ve madde bağımlılığı tanısı almış olan yatan hastaların sosyal damgalanma açısından değerlendirilmesi ve sosyal damgalanmanın bu örneklem üzerindeki etkilerini analiz etmektir. Araştırma 85 kişiden oluşan bir örneklem grubu ile yürütülmüş ve katılımcılara Beck Depresyon Envanteri, Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeği ve Madde Bağımlılığı Tarama Ölçeği uygulanmıştır. Çalışmanın genel bulgularına göre, depresyon ve madde bağımlılığı tanısı almış bireylerin, Ruhsal Hastalıklarda İçselleştirilmiş Damgalanma Ölçeği sonuçlarına göre, anlamlı bir şekilde, damgalanma içselleştirdikleri gözlemlenmiştir. Çalışmanın sonuçlarına göre; depresyon tanısı almış olan hastalar ile madde bağımlılığı tanısı almış olan hastaların damgalanma şiddetleri arasında anlamlı bir fark bulunamamıştır. Ancak; madde kullanımı olan bireylerde bağımlılık şiddeti ne kadar artarsa, bireylerin damgalanma düzeyleri o şekilde artmakta; bağımlılık şiddeti ne kadar azalırsa damgalanma düzeyleri o şekilde azalmaktadır. Depresyon tanısı olan bireylerde ise, depresyon şiddeti ne kadar artarsa, damgalanma düzeyleri o şekilde artmakta; depresyon şiddeti ne kadar azalırsa, damgalanma düzeyleri o şekilde azalmaktadır. Bağımlılık ve depresyon şiddetleri ile damgalanma düzeyleri arasında doğru orantılı bir anlamlılık olduğu sonucuna ulaşılmıştır. Bu araştırma sayesinde, depresyon ve madde bağımlılığı tanısı almış yatan hastaların sosyal damgalanma açısından bakıldığında, ne derece yoğun bir psikolojik sürece maruz kaldıkları derin ve yoğun bir şekilde okuyucuya sunulmuştur. Anahtar Kelimeler: Depresyon, Madde Bağımlılığı, Sosyal Damgalanma.

In psychology literature, it is seen that both the clinical and social psychological areas of the last 20 years have examined the effects of social stigmatization on individuals and the results on their psychological processes. Social stigmatization is defined as, the labeling of the individual through social norms, values or judgments, by the social environment, and by a certain categorization at the social level. When it comes to the psychological effects, the individual is inadequate, excluded by the social circles, and the social relationships are disturbed by the feelings of withdrawal and socialization. From this assessment, it is seen that social stigmatization is a destructive and destructive effect of individuals on both social and internal world life.When we look at the concept of social stigmatization through the field of clinical psychology, it is thought that this labeling method prepares the environment and ground for major pathological situations. In an individual who is excluded from social life or who is afraid of being social, it is thought that the situation of anxiety, emotion or substance use based pathological disorder is extremely natural. For the measurement and evaluation of this assumption, the evaluation of the patients who have been diagnosed with depression and substance dependence within the scope of this study has been carried out in terms of social stigmatization.The main purpose of this study is to evaluate the social stigma of patients who have been diagnosed with depression and substance dependence through analyzing the effects of social stigmatization. The study was conducted with a sample group of 85 people and the subjects were asked to respond the Beck Depression Inventory, Internalized Stigma in Mental Illness Scale and Substance Addiction Screening Scales. According to the general findings of the study, individuals who had been diagnosed with depression and substance dependence were observed to significantly internalize the stigmatization according to the results of the Internalized Stigmatization Scale for Mental Illness. According to the results of the study, patients who have been diagnosed with depression and substance dependence, there was no significant differences between the stigma. Nevertheless; individuals with substance use disorders get more stigmatized as their levels of addiction increase; similarly, as their levels of addiction decrease, they get less stigmatized. Individuals diagnosed with depression get more stigmatized if they are more depressed and the stigmatization of these individuals occur less as their levels of depression decreases as they get less depressed. This study revealed that the levels/the intensity of addiction and depression are positively correlated with the amount of stigmatization of the individual.Through this research, it has been shown that patients who have been diagnosed with depression and substance abuse have a deep and intense exposure to the intense psychological process when they are examined from the standpoint of social stigmatization.Key Words: Depression, Sustance Use, Social Stigmatization.