Sağlık çalışanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile profesyonel yaşam kaliteleri arasındaki ilişkinin ve etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

ÖZETAmaç: Bu çalışma sağlık çalışanlarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile profesyonel yaşam kaliteleri arasındaki ilişki ve etkileyen faktörlerin incelenmesi amacıyla yapılmıştır.Gereç ve yöntem: Tanımlayıcı türde olan araştırma Eğitim ve Araştırma Hastanesinde çalışan toplam 317 hekim ve hemşire ile yapılmıştır. Çalışmada katılımcılara `Kişisel Bilgi Formu` ve `Çalışanlar için Yaşam Kalitesi Ölçeği` ve `Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği` uygulanmıştır. Verilerin analizinde normal dağılım gösteren değişkenlerin iki grup karşılaştırmalarında t testi, üç ve üzeri grupların karşılaştırmalarında Oneway ANOVA testi; değişkenler arasındaki ilişkinin incelenmesinde pearson korelasyon analizi kullanılmıştır. PostHoc analizler, Tukey testi ile değerlendirilmiştir Bulgular: Bu çalışmada fiziksel aktivite puanlarının erkeklerde kadınlara göre daha yüksek olduğu, sağlık sorumluluğu puanlarının hemşirelerde hekimlere kıyasla anlamlı olarak daha yüksek olduğu tespit edilmiştir. Çalışma süreleri 6 ay-5 yıl çalışma süresi olan sağlık çalışanlarında kendini gerçekleştirme puanları en düşük iken, yoğun bakım çalışanlarının fiziksel aktivite ve stres yönetimi puanları dâhili ve cerrahi branşlara göre, beslenme puanları dâhili branşlara göre istatistiksel açıdan anlamlı olarak daha düşük tespit edilmiştir. Merhamet memnuniyeti düzeyleri 6 ay-5 yıl çalışma süresi olanlarda en düşük, aylık 4 ve altında nöbet tutanlarda en yüksek, hemşirelerde hekimlere göre ve erkeklerde kadınlara göre daha yüksek bulunmuştur. Merhamet yorgunluğu düzeyleri de 5 yıl ve altında çalışan grupta en yüksek iken, ayda 4 nöbet ve altında tutanlarda en düşük olarak tespit edilmiştir. Tükenmişlik düzeylerinin 30 yaş ve altı grupta, bekârlarda ve beş yıl ve altında çalışan grupta en yüksek, ayda 4 ve altında nöbet tutanlarda ve 40 yaş üstü grupta en düşük olduğu tespit edilmiştir. Sonuç: 30 yaş altındaki sağlık çalışanlarının, 6 ay-5 yıl çalışma süresi olan grupların, cerrahi kiniklerde çalışan grupların, aylık 5-10 arası nöbet tutan grupların koruma çalışmalarına öncelik verilmesi, sağlık çalışanlarının sağlıklı beslenme ve egzersiz yapma konusunda teşvik edilmesi, kurum içinde gerekli olanakların sağlanması, merhamet yorgunluğu ve tükenmişliği önlemek amacıyla danışmanlık yapılması, eğitim ve destek programları sağlanması, haftalık ve aylık çalışma süresi, nöbet ve vardiya sisteminin sağlık çalışanları lehine yeniden düzenlenmesi önerilmektedir.

ABSTRACTObjectives: This study aims to investigate the influencing factors and the relationship between healthy life style behaviors and professional quality of life in health care professionals. Methods: This descriptive sturdy was performed with 317 medical doctors and nurses in a training and research hospital. The participants conducted `Self-description form`, `Professional Quality of Life Scale (ProQOL)` and `Healthy Lifestyle Behaviors Scale`. In order to analyze the parametric data, Student's t test was used to compare two groups and Oneway ANOVA test was used to compare three or more groups. The relationships between the variables were investigated with Pearson correlation test. Tukey test was performed for the Post-Hoc analyses.Findings: In this study, exercise scores were higher in men than women, and health responsibility scores were higher in nurses compared with the doctors. The health care professionals with an employment time of 6 months to 5 years had the lowest self-realization scores. The intensive care professionals had significantly lower exercise and stress management scores than those in internal and surgical branches, and less nutrition scores than internal branches. Compassion fatigue levels were the highest in health care professional with an employment time of 6 months to 5 years, and the lowest in those having less than 4 or less night shifts per month. Satisfaction levels were the highest in health care professional with an employment time of 6 months to 5 years, and the lowest in those having less than 4 or less night shifts per month, and higher in nurses and males compared to the doctors and females. Burnout levels were found to be the highest in singles, in the group younger than 30 years old and in the group with an employment time of 6 months to 5 years, and the lowest in the group with 4 or less night shifts per month and in the group over 40 years old. Conclusion: It is recommended in this study that protective measures should be taken in health care professionals younger than 30 years old, having an employment time of 6 months to 5 years, and having 5 to 10 night shifts per month; health care professionals should be promoted for healthy nutrition and exercise, and necessary facilities should be supplied in the hospital; psychological consultancy and educational support programs should be performed to prevent burnout; weekly and monthly working hours and night shifts should be rearranged for the benefit of health care professionals.