Kronik psikiyatri hastalarında sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile öz bakım gücü arasındaki ilişki

Abstract

Amaç: Bu çalışmanın amacı, kronik psikiyatri hastalarının sağlıklı yaşam biçimi davranışları ile öz bakım gücü arasındaki ilişkinin belirlenmesidir.Yöntem: Araştırma, tanımlayıcı tiptedir. Araştırmada örneklem seçimine gidilmemiştir. İstanbul Kartal Dr. Lütfi Kırdar Eğitim ve Araştırma Hastanesi, Pendik Devlet hastanesi ve Tuzla Devlet Hastanesine bağlı TRSM'lere gelen 99 kronik psikiyatri hastası ile yapılmıştır. Veriler, araştırmacı tarafından literatüre uygun olarak hazırlanan tanımlatıcı bilgi formu aracılığıyla yüz yüze görüşme yoluyla, Şubat 2018 tarihleri arasında toplanmıştır. Hastaların sağlıklı yaşam davranışlarını ölçmek için, Sağlıklı Yaşam Biçimi Davranışları Ölçeği (SYBDÖ) II ve öz bakım gücünü ölçmek için Öz bakım Gücü Ölçeği kullanılmıştır. Bulgular: Hastaların sağlıklı yaşam biçimi ölçeği puanları incelendiğinde alt ölçek madde sayıları aynı olan sağlık sorumluluğu, beslenme, manevi gelişim ve kişiler arası ilişkiler puanları arasında en yüksek ortalamanın manevi gelişim puanı, en düşük ortalamanın ise beslenme puanı olduğu görülmektedir. Alt ölçek madde sayıları aynı olan fiziksel aktivite puanı ve stres yönetimi puanı arasında ise en düşük ortalamanın fiziksel aktivite puanı olduğu görülmektedir. Hastaların öz bakım gücü ölçeğine bakıldığında, öz bakım gücü ortalaması 121,98 olup minimum ve maximum değerler aralığında maksimum değere yakın olduğu görülmektedir. Sağlık sorumluluğu ile öz bakım gücü arasında orta pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r=,599, p<0,01). Fiziksel aktivite ile öz bakım gücü arasında orta pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r=,309, p<0,01). Beslenme ile öz bakım gücü arasında orta pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r=,460, p<0,01). Manevi gelişim ile öz bakım gücü arasında orta pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r=,579, p<0,01). Kişilerarası ilişkiler ile öz bakım gücü arasında orta pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r=,503, p<0,01). Stres yönetimi ile öz bakım gücü arasında orta pozitif yönde anlamlı bir ilişki bulunmaktadır (r=,536, p<0,01).Sonuç: Kronik psikiyatri hastalarının sağlıklı yaşam biçiminin davranışlarının yüksek olması aynı zamanda öz bakım gücünün de yüksek olması sonucuna varılmıştır. Hastaların öz bakımını etkileyen sağlık sorumluluğu, fiziksel aktivite, beslenme, manevi gelişim, kişiler arası ilişkiler, stres yönetimi boyutlarındaki gereksinimlerinin farkında olunması ve bu davranışların edinilmesinde hastaya destek sağlanması öz bakım gücünde de olumlu gelişmeler sağlayacaktır.Anahtar Kelimler: Kronik psikiyatri hastaları, sağlıklı yaşam biçimi davranışları, öz bakım gücü.

Objective: The aim of this study is to determine the relationship between healthy life style behaviors and self-care ability of chronic psychiatric patients.Methods: The type of the research is descriptive. Sample was not selected for the research. The study was conducted with the 99 chronic psychiatric patients applied to Istanbul Kartal Dr. Lütfi Kırdar Training and Research Hospital, Pendik State Hospital and Tuzla State Hospital affiliated to the CMHC (Community Mental Health Centers). The data was collected in February 2018 with face-to-face interviews through the descriptive information form prepared by the researcher in accordance with the literature. Healthy Life Style Behaviors Scale (HLSBS) II was used to measure the healthy life style behaviors of patients and Self-Care Ability Scale was used to self-care ability of the patients.Findings: When the healthy life style scale scores of the patients are examined, it is observed that the patients have the highest mean score in moral development and the lowest mean score in nutrition among the scores of the health responsibility, nutrition, moral development and interpersonal relationship which have the same number of subscale items. The lowest mean score is determined in the physical activity score between physical activity score and stress management score which have the same number of subscale items. When the self-care ability scale of the patients is examined, the mean score of the patients in self-care ability scale is 121, 98 and the score is close to the maximum value within the range of minimum and maximum values. There is a moderately positive correlation between health responsibility and self-care ability (r =,599, p <0.01). There is a moderately positive correlation between nutrition and self-care ability (r=,460, p<0,01). There is a moderately positive correlation between moral development and self-care ability (r=,579, p<0,01). There is a moderately positive correlation between interpersonal relationships and self-care ability (r=,503, p<0,01). There is a moderately positive correlation between stress management and self-care ability (r=,536, p<0,01).Results: It has been concluded that the chronic psychiatric patients have high level of healthy life style behaviors as well as having high level of self-care ability. Being aware of the needs of the patients related to the subscales of health responsibility, physical activity, nutrition, moral development, interpersonal relationships, stress management and providing a support to the patients in the acquisition of these behaviors will also lead to positive developments in the self-care ability of the patients.Keywords: Chronic psychiatric patients, Healthy life style behaviors, self-care ability.