Romantik ilişki yaşantılarının ve ilişkilerde başa çıkma tarzlarının erken dönem uyumsuz şemalar açısından incelenmesi

Abstract

Araştırmanın temel amacı; romantik ilişki yaşantılarının ve ilişkilerde başa çıkma tarzlarının erken dönem uyumsuz şemalar açısından incelenmesidir. Araştırmanın örneklemi, seçkisiz örneklem yöntemiyle belirlenmiş, Sakarya ilinde yaşayan 18-40 yaş arası romantik ilişkisi devam eden 200 bireyden oluşmaktadır. Katılımcılara, araştırmacı tarafından hazırlanan ` Kişisel Bilgi Formu` ve ` Young Şema Ölçeği Kısa Form-3`, ` Çok Boyutlu İlişki Ölçeği`, ` Yakın İlişkilerde Çok Boyutlu Başa Çıkma Ölçeği` uygulanmıştır. Verilerin çözümü ve yorumu için SPSS 23 programı, ikili grup karşılaştırmalarda Kruskall Wallis H testi ve farkın hangi gruplarda olduğunu test edebilmek için Mann Whitney U testi kullanılmıştır. Araştırma sonucunda, ilişki tarzından olan ilişki doyumu, ilişkide kendine güven, ilişki girişkenliği, içsel ilişki kontrolünden alınan puanların evli ve 4-10 yıl ile 10 yıl ve üzeri ilişkisi olan bireylerde, ilişki korkusu tarzından alınan puanların ise sevgili, sözlü/nişanlı ve 0-6 ay, 6- 1 yıl ilişkisi olan bireylerde daha yüksek olduğu bulunmuştur. Romantik ilişki başa çıkma tarzından olan, kendini destekleme, olumlu etken başa çıkma ve ilişkiye odaklanma alt boyutlarından alınan puanların, evli ve 4-10 yıl, 10 yıl ve üzeri olan bireylerde ve içsel ilişki kontrolü tarzının 4-10 yıl, 10 yıl üzeri olan bireylerde daha yüksek olduğu bulunmuştur. İnkar/erteleme, geri çekilme ve olumsuz edilgen başa çıkma alt boyutlarından alınan puanların sevgili, sözlü/nişanlı ve 0-6 ay, 6 ay-1yıl ilişkisi olan bireylerde daha yüksek olduğu saptanmıştır. 0-6 ay, 6 ay-1yıl ilişkisi olan bireylerin ise alkol-ilaç kullanımı başa çıkma tarzından aldıkları puanların daha yüksek olduğu görülmektedir.İlişki tarzının alt boyutlarından olan ilişki doyumu, ilişkide kendine güven, ilişki girişkenliği puanlarının erken dönem uyumsuz şemanın alt boyutlarından cezalandırma ve yüksek standart şeması bulunan bireylerde daha yüksek olduğu bulunmuştur. İlişki korkusu alt boyutundan alınan puanların ise iç içe geçme şeması bulunan bireylerde daha yüksek ve yetersiz özdenetim uyumsuz şeması bulunan bireylerde ise ilişki girişkenliği puanlarının daha düşük olduğu görülmüştür. Başa çıkma tarzlarında ilişkiye odaklanma, olumlu etkin başa çıkma tarzı alt boyutlarından alınan puanlar cezalandırma ve yüksek standart şeması bulunan bireylerde daha yüksek bulunurken, iç içe geçme ve bağımlılık şeması bulunan bireylerde geri çekilme, inkar/erteleme, olumsuz ve edilgen başa çıkma tarzları daha yüksek bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: Başa Çıkma Tarzı, Romantik İlişki, İlişki Tarzı, Erken Dönem Uyumsuz Şemalar

The main purpose of the study is the investigation of romantic relationship experiences and coping strategies in relationships based on early maladaptive schemas. The sample size of the study is 200 people. The sample were randomly selected from 18-40 year-old-individuals who live in Sakarya and currently had a romantic relationship.The participants responded to the ` Personal Information Form`, `Young Schema Questionnaire Short Form-3`, `Multidimensional Relationship Questionnaire`, `The Multidimensional Coping Questionnaire In Intimate Relationships` which implemented by the researcher. The data had been processed and analyzed in SPSS 23. Kruskell Wallis H test had been applied for paired group comparison and Mann Whitney U had been applied in order to determine the group which has the difference. Based on the results; it has been found that participants who were married, in a relationship between 4-10 years and those who were in a relationship over 10 years score high in relationship satisfaction of relationship style, self-confidence in relationship, relationship initiative assertiveness, internal relationship control and participants who had a boyfried/girlfriend, those who were promised/engaged and those in relationships for 0-6 months and 6 months- 1 year scored higher on fields such as relationship fear anxiety. Scores on sub-dimensions self-support, positive active coping and focusing on relationship which are romantic relationship coping strategies are high for married participants and participants who were relationship for 4-10 years and over 10 years; and participants who were relationship for 4-10 years and over 10 years scored high on internal relationship control. Scores on denial/procrastination, regression and negative passive coping sub-dimensions are higher for individuals who had a boyfriend/girlfriend, who were promised/engaged, in relationship for 0-6 months and 6 months to 1 year; and individuals who had a boyfriend/girlfriend, who were promised/engaged, in relationship for 0-6 months and 6 months to 1 year scored higher on alcohol-drug abuse as a coping strategy. Scores on relationship styles sub-dimensions relationship satisfaction, self-confidence in relationship, relationship initiative assertiveness are higher for individuals who have early maladaptive schemas; punitiveness and high standard schemas. Scores for relationship fear sub-dimension is higher for individuals who have enmeshment schema and those who have insufficient self-control score lower on relationship initiative assertiveness. Scores obtained from focusing on relationship, positive active coping sub-dimensions of coping strategies are higher for individuals who have early maladaptive schemas; punitiveness and high standard. Individuals with enmeshment and dependence schemas scored higher for regression, denial/procrastination, negative passive coping strategies.Key Words: Coping Strategies, Romantic Relationship, Relationship Styles, Early Maladaptive Sche