Aile bütünlüğünün korunmasında aile arabuluculuğunun gerekliliği

Abstract

Günümüzde, boşanma oranlarında görülen hızlı artış, evliliklerin sona ermesi ve ayrılık durumunda uzlaşı bulma mekanizmalarına yönelik bir ihtiyaç ortaya çıkarmıştır. Türkiye'de son yıllarda yasal olarak gündeme gelen, uygulanması için çeşitli çalışmaların yapıldığı aile arabuluculuğunun Avrupa ülkelerinde ve Amerika'da 30 yıllık bir geçmişi vardır. Aile arabuluculuğu, birincil olarak ayrılmakta olan çiftlere, bilhassa çocuk sahibi çiftlere, çocuklar ve mali konular ya da edinilmiş mülklere ilişkin düzenlemeler dâhil olmak üzere, boşanmadan kaynaklanabilecek hususlarda anlaşmaya varmalarına yardımcı olmak üzere kullanılmaktadır. Aile üyelerinin tamamı bu süreçte yer alabilmektedir. Aile arabuluculuğu, aile üyelerine kriz dönemlerinde destek sağladığı bu sayede aile üyelerinin birbirleriyle iletişimde kalıp karşılıklı anlaşmaya dayanan düzenlemeler yapabilmelerine veya çocuk-ebeveyn ilişkileri olmak üzere ilişkilerini devam ettirebilmelerine ya da baştan ilişki kurabilmelerine yardımcı olmaktır. Bu çalışmada, boşanmış ve boşanma süreçleri devam eden bireylerin, boşanmalarına neden olan sorunların, bu sorunların çözümü veya aile bütünlüğünün korunması noktasında aile arabuluculuğu gibi bir sistemin faydalı olup olmayacağı tespit edilmeye çalışılmıştır. Ayrıca hâkim, avukat ve sosyal çalışma görevlileri ile aile arabuluculuğunun, aile bütünlüğünün korunmasında boşanma süreci öncesinde veya sonrasında böyle bir uygulamanın gerekliliği tespit edilmeye çalışılmıştır. Araştırmada aile arabuluculuğunun, aile bütünlüğünün korunmasındaki önemini anlayabilmek için nitel araştırma yöntemi kullanılmıştır. Veriler elde etmek için yarı yapılandırılmış görüşme tekniği kullanılmıştır. Bu görüşmeler: 4 aile mahkemesi hâkimi, 4 arabuluculuk yapan avukat, 4 sosyal çalışma görevlisi, 4 boşanmış birey ve 4 boşanma süreci içerisindeki bireylerden oluşmaktadır. Görüşmeler sonucunda 3 ana tema oluşturulmuştur. Bu başlıklar 'Parçalanmış Aile ve Aile Bütünlüğü', 'Aile Arabuluculuğu' ve 'Aile Bütünlüğünün Korunmasında Doğru Aile Arabuluculuğu Sistemi Nasıl Olmalıdır?' olarak belirlenmiştir. Bu veriler doğrultusunda aile arabuluculuğu sisteminin aile bütünlüğünü korunmasında gerekli olduğu, bu sistemin uygulanması durumunda ailenin bütünlüğünün korunmasında, anne ve babaların bilinçlendirilebileceği bu yüzden böyle bir sistemin gerekliliğine ihtiyaç duyulduğunu ortaya çıkarmıştır. Anahtar Sözcükler: Aile, Aile Arabuluculuğu, Boşanma, Aile Danışmanlığı, Sosyal Hizmet Müdahalesi

Today, the rapid rise in the divorce rates brought with it a need towards conciliation mechanisms in cases of terminating a marriage and splitting up. Family mediation, which has recently begun to be discussed from a legal standpoint and for the practice of which various studies have been conducted in Turkey, has a 30 year old history in European countries and in USA. Family mediation is primarily exercised in helping divorcing couples, especially ones with kids, come to an agreement on issues that may arise from the divorce such as the arrangements regarding the children, financial matters and acquired properties. All members of the family may participate in this process. Family mediation is a practice that provides supports to family members, enabling them to stay in communication with each other and thus making arrangements based on mutual agreement or retaining familial relationships including those between parents-children or start new ones. The aim of this study is to determine whether the divorced individuals or those still in the process of divorcing can benefit from a system like family mediation in matter such as ascertaining the problems leading to divorce, the resolution of these problems or preserving the family unity. Also, with the help of judges, lawyers and social workers the necessity of such a practice as family mediation were tried to be determined in preserving the family unity before or after the process of divorce. In the study, qualitative research method was used to assess the significance of the family mediation in preserving the family unity. Semi-structured interview technique was used to acquire data. These interviews were made with 4 family court judges, 4 lawyers acting as a mediator, 4 social workers, 4 divorced individual and 4 individuals in the process of getting divorced. At the end of the interviews 3 main themes developed: 'Fragmented Family and Family Unity', 'Family Mediation' and 'How an Ideal Family Mediation System Should Be in the Preservation of the Family Unity?' In light of these data it was determined that the family mediation system is necessary in preserving the.Keywords: Family, Family Mediation, Divorce, Family counselling, Social Work Intervention