Sokakta çalıştırılan suriyeli çocuklar ve aileleri üzerine bir araştırma: Kocaeli Gebze ilçesi örneği

Abstract

2011 yılında Suriye'de yaşanan trajik olaylar sonrasında, Türkiye'nin Açık Kapı Politikasını uygulama kararının ardından ülkemize hızlı bir şekilde toplu göç akını başlamıştır. Göç İdaresi Genel Müdürlüğünün açıkladığı istatistiki bilgilere bakıldığında şu an ülkemizdeki mevcut Suriyeli mülteci sayısının 3,5 milyonun üzerinde olduğu görülmüştür. Savaşın kaybedenleri olan hatta 'Kayıp Nesil' olarak adlandırılan Suriyeli çocukların sayısı ise 1,5 milyonu geçmiş durumdadır. İlk başta 'misafir' olarak gelen mültecilere daha sonra Geçici Koruma Statüsünün verilmesiyle mültecilerin ülkemizdeki kalıcılıkları artmıştır. Mültecilere tanınan bu statü hakkı giderek düşündürücü sorun haline gelmiş ve bu soruna çözüm önerileri aranmaya başlanmıştır. Göçe zorlanılmış mülteci ailelerin, eğitim seviyelerinin düşüklüğü, çok çocuklu aile yapısına sahip olmaları, vasıfsız gündelik işlerde çalışmaları ve beraberinde sosyal uyum problemleri ile karşı karşıya kalmaları, çocuklarını sokakta çalıştırmasına neden olmuştur. Sokakta çalıştırılan mülteci çocuklar sorununa derinlemesine inerek, ailelerinin sosyoekonomik durumları ile çocuklarına yönelik tutumlarını anlamaya ve çözüm önerileri sunmaya çalışarak bu araştırmanın önemi vurgulanmaya çalışılacaktır.Bu çalışmanın en temel amacı, Kocaeli ili Gebze ilçesinde sokakta çalıştırılan Suriyeli çocuklar ile ailelerinin durumlarını içeren genel bir profil çıkarmak ve bu ailelerin yapısı ile çocukları sokakta çalışmaya iten nedenler arasındaki ilişkiyi saptamaya çalışmaktır.Bu araştırmada, niceliksel araştırma yönteminden yararlanılmış ve model olarak betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Araştırma tekniği olarak anket tercih edilmiş ve sorular hem ebeveynlere hem de çocuklara yönelik hazırlanmıştır. Açık ve kapalı uçlu sorular ebeveyn ve çocuklara yöneltilerek cevap verilmesi sağlanmıştır. Yapılan alan çalışmasının katılımcıları, sokakta çalıştırıldığı tespit edilen, yaşları 6-15 arasında değişkenlik gösteren 75 (53'i erkek 22'si kız )Suriyeli mülteci çocuklar ve onların ailelerinden oluşmaktadır.Gebze ilçesinde sokakta çalıştırılan Suriyeli mülteci çocuk ve aile görüşmelerinden ulaşılan verilerin, SPSS programına aktarımı sağlanarak istatistiki bilgiler çıkarılmış, Elde edilen verilerden sayı ve yüzdelerden oluşan tablolar oluşturulmuştur. Daha sonra katılımcılara uygulanan anket sorularından elde edilen veriler bilgisayar ortamına aktarılmış ve betimsel analiz ile yapılandırılmış gözlem tekniklerinden yararlanılarak veriler analiz edilmiştir.Araştırma sonucunda elde edilen bulgular aslında sokakta çalışan mülteci çocuk sorununun tek başına ele alınmaması gerektiğini göstermektedir. Ailelerin çocuklarına, çocukluğunu yaşaması gereken dönemde çok fazla sorumluluk yüklemesi, ebeveyn-çocuk arasındaki `rol değişimi` ve `ailenin yoksulluğu/yoksunluğu ` başat sorunlar olarak karşımıza çıkmaktadır.Anahtar Sözcükler: Sokakta çalıştırılan Suriyeli çocuklar, aile profili, zorunlu göç,Gebze

After the decision of Turkey to implement Open Door policy following the tragic events in Syria in 2011 a rapid flow of migration to our country has begun. According to the statistical information announced by the Directorate General of Migration Management, the number of Syrian refugees currently in our country is over 3 million. The number of children who are the losers of the war and even called as the Lost Generation is over 1.5 million. Initially, the persistence of the temporary refugee status and the temporary protection status of the incoming refugees has become increasingly thought-provoking problem and it has been started to find solutions to this problem.Refugee families who had been forced to migrate having low levels of education, family structure with many children, had to work in unskilled daily jobs and facing with social adjustment problems, and caused to make their children on streets. It will be tried to emphasize the importance of this research by trying to deepen the problem of refugee children working on the street and to understand the attitudes of their families towards their socio-economic situations and their children.The main aim of this study is to outline mainly the situation of Syrian children and families in the Gebze district of Kocaeli province in order to determine the relationship between the structure of these families and the reasons that cause the children to work on the streets. In this research, quantitative research method was used and descriptive research model was used as a model. As a research technique, the questionnaire was preferred and the questions were asked to respond to open and closed-ended questions directed to both parents and children. 75 (53 male, 22 female) refugee children aged between 6 to 15 years old, consists of Syrian Refugee Children and their families.The data obtained from the interviews with the Syrian refugee child working on streets and families living in Gebze district were extracted by using SPSS software. From the data obtained, tables consisting of numbers and percentages were formed. Then, the data obtained from the questionnaire applied to the participants were transferred to the computer environment and then the data were analyzed by using descriptive analysis and structured observation techniques.The findings of the study show that the problem of refugee children working on the street should not be considered alone. The fact that families place too much responsibility on their children during their childhood period, i role change `between parents and children and family poverty / deprivation are the other main problems.Key Words: Syrian children run on street, family profile, forced migration, Gebze