Otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların evebeynlerinde algılanan sosyal destek ve problem çözme becerilerinin yaşam doyumuna etkisi

Abstract

Bu çalışmanın amacı otizm spektrum bozukluğu tanılı çocukların ebeveynlerinin algıladıkları sosyal destek düzeyleri ve problem çözme becerilerinin yaşam doyum düzeylerine etkisi incelenmesidir. Ek olarak, araştırmada ebeveynlerin cinsiyeti, yaşı, eğitim düzeyi, gelir düzeyi gibi değişkenlerin sosyal destek, problem çözme becerileri ve yaşam doyumu düzeyleri üzerindeki etkisi araştırılmıştır. Araştırmanın evreni İstanbul ilinde yaşayan çocuğu otizm spektrum bozukluğu tanısı almış ebeveynlerden oluşmaktadır. Aynı zamanda bireylerin demografik özelliklerini öğrenmek adına Kişisel Bilgi Formu ve değişkenleri ölçmek adına da Sosyal Destek Ölçeği, Problem Çözme Becerileri Ölçeği, Yaşam Doyumu Ölçeği ve Beck Depresyon Ölçeği uygulanmıştır. Elde edilen verilerin analizinde Mann Whitney U, Kruskal Wallis H, Spearman Koreslasyon ve Regresyon Testleri kullanılmıştır. Araştırmada sosyo-demografik özelliklere göre bakıldığında; ebeveynlerin aile desteği, özel bir insan desteği ve sosyal destek ölçeklerinden aldıkları puanlar arttıkça ebeveynlerin yaşam doyumu ölçeğinden aldıkları puanlarda artmakta olduğu sonuçlarına ulaşılmıştır. Araştırmada yer alan ebeveynlerin cinsiyeti, yaşı, eğitim düzeyi gibi sosyo-demografik özelliklere göre de anlamlı sonuçlar elde edilmemiştir. Problem çözme becerisi ölçeğinden alınan puanlar ile yaşam doyumu ölçeğinden alınan puanlar arasında anlamlı bir ilişki bulunamamıştır. Ayrıca; ebeveynlerin depresyon ölçeğinden aldıkları puanlar arttıkça ebeveynlerin yaşam doyumu ölçeğinden aldıkları puanlarda düşmekte olduğu ve ebeveynlerin arkadaş desteği, özel bir insan desteği ve sosyal destek ölçeklerinden aldıkları puanlar arttıkça ebeveynlerin depresyon ölçeğinden aldıkları puanlarda düşmekte olduğu görülmüştür.Çalışma sonucunda otizm spektrum bozukluğu tanısı almış çocukları olan ebeveynlerin yaşadığı kaygı ve stres sebebiyle aile destek eğitimlerine yönelik çalışmalar yapılması önerilebilir. Anahtar Kelimeler: Otizm, Algılanan Sosyal Destek, Yaşam Doyumu, Problem Çözme Becerileri

This study's aim is to evaluation the effect of autism spectrum disorder diagnosed children's parents' perceived social support levels and problem solving ability on life satisfaction levels. Besides, the effects of variables such as parents' sex, age, education level and income level on social support, problem solving ability and life satisfaction levels are examined. The population of the study is parents in Istanbul who have autism spectrum disorder diagnosed children. Also, according to identify demographic characteristics of individuals, Personal Information Form, and to evaluate variables, Social Support, Problem Solving Ability, Life Satisfaction and Beck Depression scales are applied by researcher. Mann Whitney U, Kruskal Wallis H and Spearman Correlation and Regression Tests are used in the analysis of data. When the socio-demographic characteristics analyzed, it is found out that as parents' scores on family support, specific support and social support scales increase, their scores on life satisfaction scale increase too. There was no meaningful results for socio-demographic features that take a part in the research, such as parents' sex, age or education level. There was not a significant relationship between scores from the problem solving skills scale and the life satisfaction scale. In addition, it is seen that as parents' scores on depression scale increase, their life satisfaction scale scores decrease; and as their scores on friend support, specific support and social support scales increase, their depression scale scores decrease.It is suggested that parents who have children whith autism spectrum diagnosis work on family support education against anxiety and strasces they experienced.Keys Words: Autism, Perceived Social Support Life Satisfaction, Problem Solving Skills