Aydın Germencik alangüllü havzası termal su kaynaklarında bulunan radyonüklitlerin ve ağır metallerin toprak, su ve bitkilerde yarattığı kirlilik üzerinde araştırmalar

Abstract

Jeotermal kaynaklar açısından zengin ve tarımsal potansiyeli yüksek bir yöre olan Alangüllü yan havzasından 2 yıl süreyle toplam 74 toprak, 20 sediment, 94 su ve 78 bitki örneği alınmıştır. Bu örneklerde fiziksel ve kimyasal analizler, ağır metal tayini (Fe, Cu, Zn, Mn, Cr, Cd, Co, Pb ve Ni) ve radyonüklit analizleri yapılarak jeotermal kaynakların tarım alanlarında yarattığı kirlilik etkisinin saptanması amaçlanmıştır.Sıcak su kaynaklarının çevresinden alınan toprak örneklerinde ağır metallerden Ni, Cr, B ve radyonüklitlerden 232Th ile 226Ra değerlerinin, farklı araştırmacılar ve UNCEAR (2000) tarafından verilmiş olan sınır değerlerinden daha yüksek olduğu belirlenmiştir. Yüksek oranda tuz ve bor içeren su örneklerinde toplam Ra aktivite değerleri de EPA tarafından izin verilebilir değer olan 5 pCi/lt `nin üzerinde bulunmuştur. Bitki örneklerinin ağır metal ve iz element içerikleri genellikle sınır değerlerin içerisinde yer almakla birlikte özellikle jeotermal kaynak ve çevresinden yapılan bitki örneklemelerindeki yükseklik dikkat çekicidir. Termal kaynaklarda mayıs-haziran aylarındaki 222Rn ölçümleri ise ICRP ve NRPB tarafından kapalı ortamlardaki havada olması gereken maksimum radon değerinden (200-400 Bq/m3) daha yüksek bulunmuştur.Kurulan model saksı denemesi sonuçları incelendiğinde termal sularla sulanan toprak ve bitki örneklerinin tuz, bor ve radyoaktivite kapsamlarında belirgin artışlar meydana geldiği görülmüştür.

In Alangüllü sub-basin, which is rich in geothermal springs and has a considerable agricultural potential, 74 soil, 20 sediment, 94 water and 78 plant samples were taken in two successive years 2007 and 2008. Physical and chemical properties, heavy metal (Fe, Cu, Zn, Mn, Cr, Cd, Co, Pb ve Ni) and radionuclide measurements were done to analysis on the samples, determine the size of pollution the geothermal springs created on agricultural lands.Results showed that from the heavy metals, Ni, Cr, B and activity values of the radionuclides 232Th and 226Ra were above the limits recorded by different researchers and UNCEAR (2000). In water samples, which contained high amounts of salt and boron, Ra activity measurements were found above the acceptable limit of EPA (5 pCi/lt). Although heavy metal and trace element contents of plants were generally within the limits, higher findings were noticeable of near geothermal springs. As for the 222Rn measurements carried out in May and June 2009, measurements exceeded the maximum acceptable levels of radon, reported by ICRP and NRPB for the air indoors, by 200-400 Bq/m3.Results of the pot experiment showed significant increases in salt and boron contents together with high radioactivity in the samples that were irrigated with thermal waters.