Some aspects of the organizational and socio-economic role of the janissaries (late 15th – early 17th c.)

Abstract

Bu çalışma, Osmanlı merkezî otoritesinin ana çarklarından biri olan kapıkulu enstitüsü ile enstitünün insan unsuru bakımından örgütsel niteliklerini, üç ayrı vaka incelemesi aracılığıyla üç ana başlık altında irdelemektedir. Çalışmada ilk olarak, Osmanlı Devleti'nin gelecekteki askerî ve idari kadrolarının içinden seçildiği devşirme sisteminin askere alma yöntemleri incelenmektedir. İkinci olarak, kapıkulu enstitüsünün idari ve örgütsel yapısı tetkik edilmektedir. Üçüncü olarak, kapıkullarının devletin mali teşekküllerinde üstlendikleri rol mercek altına alınmaktadır.Bu çalışma, İstanbul Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Sofya Aziz Cyril ve Methodius Millî Kütüphanesi ile Ankara Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi'nde bulunan arşiv dokümanlarının içeriği doğrultusunda şekillenmiştir. Söz konusu dokümanlar on beşinci yüzyıl sonu ve on yedinci yüzyılın başlarına tarihlenen askere alım kayıtları, kapıkulu alaylarının on altıncı yüzyılın ilk çeyreğine tarihlenen mevâcib (maaş) kayıtları, on yedinci yüzyılın başına tarihlenen bir Yeniçeri muhalefât (veraset) kaydı ile on altıncı ve on yedinci yüzyıla tarihlenen mali nüzül, mukataa, iltizam ve tahrir kayıtlarıdır. Kaynaklar, bu tezde sorgulanan ve incelenen üç ana kategori doğrultusunda üç vaka çalışması içinde değerlendirilmiştir.

This study questions one of the main wheels of the Ottoman central authority, the kapıkulu institution, and its organizational features in terms of their human factors under the three main categories through three distinct case studies. For the first, it investigates the conscription methods of the devshirme system, by which the future military and administrative cadres of the Ottoman state were selected. Secondly, it examines the administrative and organizational structure of the kapıkulu institution. Thirdly, it scrutinizes the roles of the kapıkulus in the state's fiscal organizations. This study has been shaped by the contents of archival documents from the Prime Ministry Ottoman Archive in Istanbul, the Saint Cyril and Methodius National Library of Sofia, and the Tapu Kadastro Genel Müdürlüğü Arşivi of Ankara. These are conscription registers from late fifteenth and early seventeenth centuries, a mevâcib (salary) register of the kapıkulu regiments from the first quarter of the sixteenth century, a muhalefât (probate) register of the Janissaries from the early seventeenth century, and the fiscal registers of nüzül, mukataa, iltizam, and tahrir from the sixteenth and seventeenth centuries. These sources have been evaluated in three case studies in line with the three main categories questioned and examined in this thesis.