Türkçe duygusal yeme ölçeği geliştirilmesi, geçerlilik ve güvenirliği çalışması

Abstract

Amaç: Çalışmanın amacı bireylerde görülebilen yeme ve duygu ilişkisini belirlemek için bir ölçek geliştirmektir. Çalışmada kullanılan ölçek ilk kez bir ödev konusu olarak Sinem Bilgen tarafından geliştirilmiş ve geçerlilik ve güvenirlik çalışması 96 kişi ile gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada ölçeğe kilo, boy ve vücut kitle indeksi de eklenmiştir.Yöntem: Ölçek 30 maddeden oluşan likert tipi bir ölçektir. Herhangi bir yeme bozukluğu teşhisi olan kişiler çalışmaya dahil edilmemiştir. Araştırma kriterini karşılayan 887 kişi çalışmaya dahil edilmiş ve ölçek üç aşamada incelenmiştir. Birinci aşama 427 katılımcı ile gerçekleştirilmiştir. Birinci aşama sonundaki faktör analizlerinde ölçek için dört alt faktör belirlenmiştir. İkinci aşamada ölçeğin geçerliliğini incelemek amacıyla Türkçe geçerlilik ve güvenirliği yapılmış Duygusal İştah Anketi, Üç Faktörlü Beslenme Anketi ve Hisleri Besleme Duygusal Yeme Ölçekleri 150 katılımcıya uygulanmıştır. Ölçeğin güvenirliğini saptamak amacı ile bir ay sonra test-tekrar-test aşamasında Türkçe Duygusal Yeme Ölçeği 310 katılımcıya yeniden uygulanmıştır.Bulgular: Duygusal Yeme Ölçeği'nin iç tutarlılığı Cronbach's Alfa birinci aşamada r=0,960, ikinci aşamada r=0,962, üçüncü aşamada r=0,959 olarak bulunmuştur. DYÖ'nin geçerliliği açıklayıcı faktör analizi ile denenmiştir. Öz değeri 1'den büyük olan 4 faktör oluşmuştur. 1. Gerginlik Durumlarında Yeme faktörü toplam varyansın %23,204'ünü, 2.Olumsuz Duygularla Başa Çıkabilmek İçin Yeme faktörü %23,098'ini, 3.Kendini Kontrol Edebilme faktörü %9,546'sını ve 4.Uyaran Karşısında Kontrol faktörü %7,8'ini açıklamaktadır. Ölçekteki maddelerin faktör yük değerleri 0,33 ile 0,80 arasında değişmektedir.Sonuç: Üç aşama sonucunda da tekrarlanan analizler ve verilerle Duygusal Yeme Ölçeği'nin bireylerde duygusal yeme davranışını belirlemede geçerli ve güvenilir bir araç olduğuna karar verilmiştir.Anahtar Kelimeler: duygusal yeme, duygusal yeme ölçeği, emosyonel yeme, yeme davranışı

Objective: The aim of the study is to develop a scale to evaluate the relationship between eating and emotions on individuals. The scale, was developed and the validity and reliability study was made with 96 people by Sinem Bilgen as an assignment subject. In this study weight, height and body mass index were added to the scale.Method: Scale is a likert type scale with 30 items. Individuals with a diagnosis of any eating disorder were not included in the study. The three-phase validation process involved 887 criteria met participants. The first phase, was made with 427 participants, four sub-factors were identified for the scale. In the second phase, Emotional Eating Scale, valid and reliable Turkish forms of The Emotional Appetite Questionnaire, Three Factor Nutrition Questionnaire and Feelings Emotional Eating Questionnaire, were applied to 150 participants. To determine the reliability, the Emotional Eating Scale was given to 310 participants one month later in the test-retest phase. Results: Internal consistency of Emotional Eating Scale Cronbach's Alfa was r=0,960 in first, r=0,962 in second, r=0,959 in test-retest phase. First factor which is called `Eating When Nervous` explains %23,204, second factor which is called `Eating to cope with Negative Emotions` explains %23,098, third factor which is called `Self-Control` explains %9,546 and fourth factor which is called `Control Against Stimuli` explains %7,8 of the total variance Conclusion: As a result of the study, The Emotional Eating Scale is a valid and reliable measurement tool for the evaluation of emotional eating. KeyWords: emotional eating, emotional eating scale, eating behaviour