İnternetin kötüye kullanımında ebeveynin çocukluk çağı travmaları, tutumları ve erken dönem şemalarının rolünün incelenmesi

Abstract

İnternet erişiminin kolaylaştığı ve kullanımının hızla arttığı ülkemizde, yaygınlaşan internet bağımlılığı her yaşta görülebilecek bir bağımlılık türü olarak karşımıza çıkmakta ve internet bağımlılığında en önemli risk gruplarının başında, ilköğretim öğrencileri ve ergenler gelmektedir. Bu araştırmada ise ilköğretim ikinci kademe (5-6-7-8. sınıflar) öğrencilerin interneti kötüye kullanımı ile ebeveynlerinin kendi çocukluk çağı travmaları, erken dönemde yaşamış oldukları deneyimler ve çocuklarına olan ebeveynlik tutumları arasında ilişki olup olmadığının incelenmesi amaçlanmıştır. Araştırmada bu amaca uygun olarak tarama modeline başvurulmuştur. Araştırmanın örneklemini, Zonguldak Kdz.Ereğli'de MEB bakanlığına bağlı ilköğretim ikinci kademesindeki 250 öğrenci ve onların ebeveyni olan 250 anne ve 250 baba olmak üzere 750 kişiden oluşturmaktadır. Araştırma gönüllülük esasına dayalı olarak yapılmıştır. Üsküdar Üniversitesi Etik Kurulunca onaylanmış ve üniversitenin Zonguldak İl MEM'e yazmış olduğu dilekçe ile birlikte MEB onayı da alınmıştır.Literatür çerçevesinde, Türkiye' de İnternet Bağımlılığını yordayan değişkenleri saptamaya yönelik çalışmalar yapılmıştır fakat bu araştırmaların çeşitlendirilmesine ihtiyaç duyulduğu düşünülmektedir. Bu nedenle çalışmamızda ergenlerin interneti kötüye kullanımını yordayan psikolojik değişkenlerden; ebeveynlerin çocukluk çağındaki travmaları, çocuklarına olan tutumları ve kendi erken dönem şemalarının rolünün incelenmesinin ilgili yazına katkı sunacağına inanılmaktadır. Bu değişkenlerin bir arada incelenmesi, Türkiye'de ilk defa yapılacak olması da çalışmanın önemini arttırmaktadır.Araştırma kapsamında veri toplama aracı olarak, 'İnternet Bağımlılığı Ölçeği', 'Ebeveyn Tutum Ölçeği', 'Çocukluk Travmaları Ölçeği', 'Young Ebeveynlik Ölçeği' kullanılmıştır. Araştırma da elde edilen veriler üzerinden frekans, yüzde, betimleyici istatistik, Mann Whitney U, T-Testi, İlişkisiz Grup T-Testi kullanılmıştır. Araştırma hipotezi olarak çocuğun interneti kötüye kullanımı ile oluşturulan riskli ve risksiz gruplar arasındaki farklılığın ebeveynin çocukluk çağı travmaları, tutumları ve erken dönem şemaları ile gruplar arasında farklılık olup olmadığı ele alınmıştır. Verilerin analizi SPSS 21,0 (Statistical PackagefortheSocialSciences) istatistik programıyla incelenmiştir.Araştırma sonuçlarına göre; ilköğretim ikinci kademe (5-6-7-8. sınıf) öğrencilerde internet bağımlılığında risk grubu ve risksiz grup arasında ebeveynlerinin (anne ve baba ayrı ayrı değerlendirilmek üzere) çocukluk çağı travmaları alt boyutlarında anlamlı farklılıklar bulunmuştur. Elde edilen veriler doğrultusunda, ebeveynin çocuklarına olan tutumları alt boyutlarında, internet bağımlılığı açısından risk grubu ve risksiz grupta anlamlı farklılıklar elde edilmiştir. Tekrar risk grubu ve risksiz grupta internet bağımlılığı açısından ebeveynin erken dönem şemaları alt boyutunda anlamlı farklılıklar bulunmuştur.Anahtar Kelimeler: İnternet Bağımlılığı, Ebeveyn Tutumu, Çocukluk Çağı Travması, Erken Dönem Şeması

The Research of the roles of the childhood traumas of parents , their attitudes and their early age schemas in internet Misuse. The spreading of internet addiction has become an addiction observed in all ages in our country. Where the access to internet become easier and its usage extensive and at the top of the most risky groups comes the primary school students and the teenagers.In this research it has been aimed whether there is a connection between the secondary school student' (5-6-7-8 grades) misuse of interne and their parents' childhood traumas, early personal experiences and their attitude to their children as parents or not.In the research it has been referred to a model matching to this aim. The sampling of the research has been formed by the 250 secondary school students bounded MEB to Zonguldak Kdz. Ereğli, and their parents – 250 father, 250 mothers-The research has been held on a volunteer basis. It has been approved by the Ethichal Committee of Uskudar Uni. and the confirmation is taken from Ministry of National Education by the petition written by the university to Zonguldak Provincial Directorate of for National Education.Although some studies which aimed to determine the factors that predict the internet addiction in our country have been held, it has been considered that they needed to be varied. Therefore in our research analysing the roles of parents' own early age schemas and their attitudes to their children and their own childhood traumas – which we think are the factors that can help the youngs predict their interne addiction- is believed to contribute to the related literature. Not only being the first but also being all these factors researched all together makes the importance of this study.In the scope of this research `the scale of internet addiction`, `the scale of parent attitude`, ` the scale of childhood troumas`, `the scale of young parent` are used as data collection tools.Over the data gained through the research the frequency, percentage, descriptive statistics were determined by applying the Mann Whitney U, the T test and the independent T tests. As the hypothesis it has been discussed whether there is a connection between the child's misuse of internet and parents' childhood traumas, attitudes and early age schemas or and the analysis of the data are examined by statistical Package for the Social Sciences statistic program.According to the results of the research it has been determined that there are meaningful differences are confirmed between the subdimensions of the risk and non-risk groups parent's childhood traumas. According to the data gained meaningful differences are confirmed between the subdimensions of parent's attitudes to their children in terms of internet addiction in risk and non-risk groups. To sum up, in terms of internet addiction in risk and non-risk groups, meaningful differences are ascertained in the subdimentions of early age scemas of parents.Key words:Internet Addiction, Parents' attitude, Childhood traumas, Early age schemas