Meme kanseri tedavisi alan hastaların psikososyal uyumu ve etkileyen faktörlerin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma genel cerrahi servisinde meme kanseri tedavisi alan hastaların psikososyal uyumu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini Şubat - Eylül 2018 tarihleri arasında Marmara Üniversitesi Pendik Eğitim ve Araştırma Hastanesi genel cerrahi servisinde meme kanseri tedavisi alan 100 kadın hasta oluşturmuştur. Veriler , Veri Toplama Formu ve Hastalığa Psikososyal Uyum-Öz Bildirim Ölçeği (PAIS-SR) ile toplanmıştır. Verilerin analizinde ortalama, standart sapma, medyan, frekans, oran, minimum ve maksimum, Student t testi, Mann Whitney U testi, One-way Anova testi, Bonferroni testi, Kruskal Wallis testi, Dunn- Bonferroni, Pearson Ki-Kare testi ve Fisher-Freeman-Halton Exact testi kullanılmıştır. Anlamlılık en az p<0.05 düzeyinde değerlendirilmiştir.Hastaların hastalığa psikososyal uyum puanı ortalaması 45,79±19,28'dir. Psikososyal uyumun en çok etkilendiği alanların sağlık bakımına oryantasyon, aile ve mesleki çevre, seksüel ilişkiler ve psikolojik baskı alanı olduğu belirlenmiştir (p<0,05). Hastaların %32'sinin iyi uyum, % 27'sinin orta uyum, % 41'inin kötü uyum sağladığı belirlenmiştir. Hastanın mesleği, çalışma durumu, ekonomik sorunları, tanı alma süreci, tedavi sürecinde yeterli destek alma durumu, meme kanseri tedavi sonrası aile içi sorun alanlarındaki değişimde eş ile iletişim, algılanan sosyal destek olarak eş desteği psikososyal uyumu etkilemektedir (p<0,05). Sonuç olarak meme kanseri tedavisi alan hastaların psikososyal uyumunda sosyodemografik, tedavi ve hastalığa ilişkin özelliklerin etkili olduğunu göstermektedir. Meme kanseri tedavisi alan hasta ve yakınlarının psikososyal uyum sürecinin artırılması için psikososyal gereksinimlerinin belirlenerek, kansere psikososyal uyum açısından konsültasyon liyezon psikiyatrisi hemşiresi tarafından değerlendirilmesi, psikososyal uyum sürecinde gözlenen sorunlarda bakımın bütüncül planlaması önerilmektedir. Anahtar Kelimeler: Meme kanseri, meme cerrahisi, kemoterapi, psikososyal uyum, konsültasyon liyezon psikiyatri hemşireliği

This study was done to determine psychosocial adjustment of patients who receive treatment for breast cancer in the general surgery department and affecting factors. The study sample consists of 100 female patients who received treatment for breast cancer in the general surgery department of Marmara University Pendik Research and Teaching Hospital between the dates of February 2018-September 2018.Data were collected with Data Collection Form and the` Psychosocial Adjustment to Illness Scale-Self Report (PAIS-SR)`. Mean, standard deviation, median, frequency, percentage, minimum and maximum, Student test, Mann Whitney U test, One-way Anova test, Bonferroni test, Kruskal Wallis test, Dunn- Bonferroni, Pearson Chi-Square test and Fisher-Freeman-Halton Exact test were used to analyze the data. The significance level was set at p<0.05.The patients had a mean score of 45.79±19.28 for psychosocial adjustment. The areas in which psychosocial adjustment are most affected are healthcare orientation, vocational environment, family environment, sexual relationships and psychological distress (p<0.05). 32% of the patients had good, 27% had moderate and 41% had poor psychosocial adjustment. Patient's occupation, employment status, economic problems, length of diagnostic period, sufficient support during treatment process, communication with spouse during the changes in problematic areas in the family following breast cancer treatment, spouse support as perceived social support affect psychosocial adjustment (p<0.05).The results show that sociodemographic, therapeutic and disease characteristics have an impact on the psychosocial adjustment of patients receiving treatment for breast cancer . In order to improve the psychosocial adjustment process of patients who receive breast cancer treatment and their families, their psychosocial needs should be identified and evaluated by consultation liaison psychiatry nurses to ensure psychosocial adjustment and the care should be planned with a holistic approach to find solutions to the problems observed in the psychosocial adjustment process.Key words: Breast cancer, breast surgery, chemotherapy, psychosocial adjustment, consultation liaison psychiatry nursing