Radyasyon içeren birimlerin zırhlamasında kullanılan farklı tipteki betonların radyasyon güvenliği ile iş sağlığı ve güvenliği açısından incelenmesi

Abstract

Radyoaktivitenin keşfiyle beraber nükleer kaynaklı birçok radyasyon türü üzerinde çalışmalar yapılmıştır. Her geçen gün gelişen teknoloji ile beraber nükleer santraller, tıp,endüstri gibi alanlarda radyasyondan yararlanılması sonucu ortaya çıkan, ölümle sonuçlanabilen akut (kısa süreli) ve kalıtımsal hasarlara yol açabilen kronik (uzun süreli)etki gibi insan sağlığı için zararlı etkilerden korunma ihtiyacı oluşmuştur. Bununlaberaber radyasyon ile etkileşimde maruz kalınan dozun minimum miktarlarda olması için;minimum süre, maksimum mesafe ve zırhlama gibi çeşitli korunma yöntemlerigeliştirilmiştir. Bu tez çalışmasında, zaman ve mesafe kuralları kadar önemli bir diğer parametre olan zırhlama kuralı üzerinde durulmuştur. Uygun maliyeti, üretim kolaylığıve yüksek dayanımı sebebiyle inşaat sektöründe en çok kullanılan yapı malzemesi olanbeton radyasyon zırhlama konusunda da en çok tercih edilen malzemelerden bir tanesiolmuştur. Çeşitli madenlerin katkılanması ile gama ve X-ışınları ve nötron parçacıklarıiçin en uygun zırhlayıcı özelliğe sahip betonun belirlenmesi için çeşitli çalışmalaryapılmıştır. Bu tez çalışmasında radyasyon zırhlamasında kullanılabilecek betonlarüzerine literatürde yapılan çalışmalar incelenmiş ve çeşitli radyasyon tipleri için en uygunkatkı malzemeleri belirlenmiştir. Özellikle insan sağlığı ve iş güvenliği için önemli olanbu konunun farklı malzemelerle yapılacak yeni çalışmalarla desteklenmesi önerilmektedir.

Several types of radiation from nuclear sources have been studied with the discoveryof radioactivity. With the technology developing day by day, nuclear power plants, medicine, industry, such as radiation resulting from the use of radiation, which can resultin death (short-term) and can lead to hereditary damage such as chronic (long-term) effects such as human health has emerged to protect from harmful effects. However, inorder to minimize the amount of exposure in the interaction with radiation; Variousprotection methods such as minimum time, maximum distance and armouring have beendeveloped. In this thesis, the shielding rule, which is as important as the time and distancerules, is emphasized. Due to its cost, ease of production and high durability, it has beenthe most preferred material for the construction of concrete radiation, which is the most used building material in the construction sector. Various studies have been carried outto determine the most suitable armor for concrete and X-rays and neutron particles. Inthis thesis, the studies in the literature about the concrete that can be used in radiationshielding were examined and the most suitable additive materials were determined for various types of radiation. It is recommended that this issue, which is especially important for human health and work safety, should be supported by new studies with differentmaterials.