Üniversiteli öğrencilerin durum düzenleme becerisi ile algılanan stres düzeyi arasındaki ilişkisi

Abstract

Köken olarak Latincede `estrictia`, eski Fransızcada `estrece` sözcüklerinden gelen `stres` kelimesi, bugün birçok dünya diline ve gündemine girmeyi başarmış bir kavramdır. Kelime anlamı olarak kötü bir ruh halinde olmayı vurgulayan bu psikolojik durum, insan ilişkilerini büyük ölçüde etkilemektedir. Algılanan stres düzeyi, kişisel, davranışsal, bilişsel, psikolojik, organizasyonel ve tıbbi birçok negatif duruma sebebiyet vermekte ve durum düzenleme becerisiyle ters bir orantı izlemektedir. Bir paradigma, bireye yavaş veya hızlı bir şekilde verildiğinde bireyin kendini buna göre ayarlayıp performansı düzenleyebilmesi ya da düzenleyememesi, durum düzenlemenin temel bir tanımı ve işlevi olmaktadır. Hızlı etkinlik oranının aşırı aktivasyon yaratması ve hata üretmesi beklenir. Diğer yandan yavaş olay hızının, yavaş ve değişken reaksiyon süreleri ve ihmal hatalarıyla işaretlenmiş etkinleştirme yaratacağı beklenmektedir. Görev performansı ve hangi değişimlerin optimum performans sağlayacağı, sadece bilişsel kapasiteler tarafından değil, aynı zamanda çevresel olarak belirlenmiş aktivasyon seviyeleri ve uyarılma seviyeleri tarafından da yönetilebilir. Durum düzenleme yetisi, stres yönetiminde önemli bir faktör olabilir. Bu tez çalışmasında durum düzenleme yetisi ise stres arasında ilişki tespit edildi. Paradigma olarak hızlı ve yavaş hızlarda iki seçenekli reaksiyon zamanı paradigması uygulandı. Ölçek bulgularına göre, katılımcıların Algılanan Stres Düzeyi Puanları ile İki Yanıtlı Reaksiyon Zamanı (İYRZ) Alt Boyutu `Doğru Fark` arasında orta düzeyde, negatif yönlü ve anlamlı bir ilişki tespit edildiği sonucuna varılması, algılanan stres düzeyi arttıkça bireyin durum düzenleme becerisi azaldığını göstermektedir. Yani, Algılanan Stres Düzeyi puanı arttıkça İYRZ Alt Boyutu `Doğru Fark` artmaktadır. Bahsi geçen doğru fark, doğru yavaş yüzdesinden doğru hızlı yüzdesinin çıkarılmasıyla elde edilir. Bu veri göstermektedir ki stres arttıkça durum düzenleme becerisi düşmekte ve stresli bireyin doğru farkı azalmaktadır. Bu bulguya göre algılanan stres seviyesi yüksek olan bireyler, yavaş ya da hızlı bir şekilde gelişen paradigmalar karşısında kendini olaya göre ayarlayamamakta ve karşılaşılan durumu düzenleyememektedir. Stresli bireyler, görev performansında ve hangi değişkenin optimum fayda sağlayacağı konusunda problem yaşamakta bu durum ise yanlış fark değerinin olumsuz etkilenmesine neden olmaktadır. Anahtar Kelimeler: Stres, Kötü Ruh Hali, Algılanan Stres Düzeyi, Davranışsal, Bilişsel, Psikolojik, Tıbbi, Durum Düzenleme Becerisi.

The word `stress` originating from the words `estrictia` in Latin origin and `estrece` in old French language is a notion that has entered into many world languages and agendas. This psychological situation, which emphasizes being in a bad mood as a word meaning, greatly affects human relations. The perceived stress level leads to many negative, personal, behavioral, cognitive, psychological, organizational and medical and is inversely proportional to the state regulation ability.A paradigm is a basic definition and function of state regulation, when an individual is given a slow or fast way and the individual can adjust himself or adjust or adjust the performance accordingly. The rapid activity rate is expected to generate over-activation and generate errors. On the other hand, the slow event rate is expected to create an activation marked by slow and variable reaction times and negligence errors. The task performance and which changes provide optimum performance can be managed not only by cognitive capacities but also by environmentally determined activation levels and arousal levels. Regulation ability can be an important factor in stress management. In this thesis study, the relationship between the ability to regulate the situation and the stress was determined.Two choice reaction time (2CRT) paradigms were applied at fast and slow speeds as a paradigm. According to the findings, the participants had a moderate, negative, and meaningful relationship between the Perceived Stress Level Scores and the 2CRT Subscale `Correct Difference`. This indicates that as the level of perceived stress increases, the individual's ability to regulate the situation decreases. That is, as the Perceived Stress Level score increases, the 2CRT Sub-Dimension `Correct Difference` decreases. The correct difference is obtained by subtracting the correct speed percentage from the correct slow rate. According to this finding, this data shows that as the stress increases, the skill of organizing the situation falls and the correct difference of the stressed individual increases. Individuals with a high level of stress perceived cannot adjust themselves to what is happening in the face of slow or rapid paradigms and cannot regulate the situation. Stressful individuals have problems with task performance and which variable will provide optimum benefit, which causes negative difference value to be negatively affected.Key Words: Stress, Bad Mood, Perceived Stress Level, Behavioral, Cognitive, Psychological, Medical, State Regulation Ability.