Üniversite öğrencilerinde riskli kafein tüketimi

Abstract

Bu çalışmanın amacı; üniversite öğrencilerinin riskli kafein kullanımı örüntüsünü incelemek, bu örüntünün kafein tüketme alışkanlıkları ve riskli kafein kullanımı ile ilişkilerini araştırmaktır. Bu bağlamda riskli kafein tüketimi ile ilişkili olduğu düşünülen yaş, cinsiyet, sınıf, yaşanılan yer, iş durumu, bölüm, alkol kullanımı, sigara kullanımı, sigara/kahve kullanmaya başlama önceliği, uyarıcı kullanımı ve kafein tüketilmediğinde ya da az tüketildiğinde 24 saat içinde görülen belirtiler ile arasında ilişki olup olmadığı incelenmiştir. Betimsel araştırma modeli kullanılmıştır. Elverişli örneklem yöntemi ile, İstanbul ili sınırları içinde bulunan Üsküdar üniversitesinin çeşitli fakülte ve değişik bölümlerinde öğrenim gören gönüllü 204 lisans öğrencisinden veri toplanmıştır. Veri toplama aracı olarak öğrencilere, araştırmacı tarafından geliştirilen ve uzman görüşüne başvurularak tekrar revize edilen riskli kafein kullanımı anketi uygulanmıştır. Buna göre sigara kullanımı ile riskli kafein tüketimi arasında ilişki vardır ve sigara içme oranı arttıkça kafein tüketimi de artmaktadır. Sigara/kahve kullanmaya başlama önceliği ile öğrencilerin kafein tüketimi arasında ilişki anlamlıdır ve önce sigara içmeye başlayan öğrenciler için riskli kafein tüketen öğrencilerin oranı, normal olarak kafein tüketen öğrencilerin oranından daha yüksektir. Son olarak kafein tüketilmediğinde ya da az tüketildiğinde 24 saat içinde görülen belirtilerden depresif mod/sinirlilik belirtisi ve konsantrasyon zorluğu belirtisi ile riskli kafein tüketimi arasında ilişki anlamlıdır ve bu belirti oranları riskli kafein tüketimi yapan öğrencilerde daha yüksektir. Diğer değişkenler ile riskli kafein tüketimi arasında ilişki yoktur. Çalışma üniversite öğrencilerinde riskli kafein tüketme alışkanlığının oluşmasına dair önemli bilgiler sunması açısından önemli olup, bu çalışmadan elde edilen bulgular doğrultusunda benzeri çalışmaların daha geniş bir örneklem ve farklı değişkenler ile yapılması, daha geneli temsil etmesi bakımından daha etkili sonuçlar alınmasına ve daha farklı çözüm önerileri geliştirilmesine katkı sağlayacaktır.

The aim of this study is to examine the risky caffeine consumption patterns of the university students, and to study the relationship of this pattern with caffeine consumption habits and risky caffeine consumption. In this context, the possible relationship of risky caffeine consumption with factors such as age, gender, class, place of residence, work status, department, alcohol consumption, cigarette smoking, precedence of starting cigarette smoking/coffee consumption, stimulant consumption and symptoms which emerge within 24 hours when no or small amounts of caffeine is used, which are thought to be related, have been examined. Descriptive research model has been used. Data were collected through the method of convenience sampling, from among 204 voluntary under graduate students who continue their education at various faculties and distinct departments of Üsküdar University, within the borders of Istanbul province. Risky caffeine consumption questionnaire, which has been developed by the researcher and which has been revised on expert's opinion, has been applied to the students, as the data collection tool. Accordingly, there is a correlation between cigarette smoking and risky caffeine consumption and caffeine consumption also rises as the cigarette smoking rate increases. The relationship between the precedence of starting cigarette smoking/coffee consumption is meaningful and the rate of risky caffeine consumption is higher for the students who start smoking cigarette first than the students who normally consume caffeine. Lastly, the relationship between the sign of depressive mood/nervousness and the sign of hardship of concentration, among the signs which are observed within 24 hours when no or small amounts of caffeine is consumed, is meaningful and the rates of such signs are higher among the students with risky caffeine consumption. The study is important as it presents significant information about the formation of risky caffeine consumption habits among the university students, and when similar studies are made in line with the findings which are obtained in this study, with a broader sample and with different variables, this shall contribute obtaining more efficient results and developing different solution proposals, in terms of representing a more general body.