Primer beyin tümörü olan bireylerin cerrahi girişim sonrası süreçteki psikososyal uyum düzeylerinin incelenmesi

Abstract

Bu araştırma primer beyin tümörü tanısı konulan cerrahi girişim geçiren hastaların psikososyal uyumunu ve etkileyen faktörlerin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır. Araştırmanın örneklemini 2018 yılı içerisinde İstanbul'da bulunan bir eğitim ve araştırma hastanesinin Beyin ve Sinir Cerrahisi servisinde primer beyin tümörü ameliyatı geçirmiş ve taburcu olmuş 100 hasta oluşturmuştur. Araştırmada veriler, ''Tanımlıyıcı Özellikler Formu'' ile Hastalığa Psikososyal Uyum-Öz Bildirim Ölçeği kullanılarak toplanmıştır. Çalışma verileri değerlendirilirken tanımlayıcı istatistiksel metodlar (ortalama, standart sapma, medyan, frekans, yüzde, minimum, maksimum) kullanılmıştır. Nicel verilerin normal dağılıma uygunlukları Shapiro-Wilk testi ve grafiksel incelemeler ile sınanmıştır. Normal dağılım göstermeyen nicel değişkenlerin iki grup arası karşılaştırmalarında Mann-Whitney U testi, normal dağılım göstermeyen nicel değişkenlerin ikiden fazla grup arası karşılaştırmalarında Kruskal-Wallis test ve Dunn-Bonferroni test kullanılmıştır. Anlamlılık en az p<0,05 düzeyinde değerlendirilmiştir.Hastaların hastalığa psikososyal uyum puanı ortalaması 39,97±27,19 olarak saptanmış ve orta derecede iyi psikososyal uyumları olduğu bulunmuştur. PAIS-SR ölçeği alt grup ortalama puanları; sağlık bakımına oryantasyon ortalama puanı 6,13±4,61; mesleki çevre ortalama puanı 6,79±4,10; aile çevresi ortalama puanı 5,84±5,52'dir. Cinsel ilişkiler ortalama puanı 5,19±4,74; geniş aile ilişkileri ortalama puanı 3,36±3,74; sosyal çevre ortalama puanı 5,95±4,88 ve psikolojik alan ortalama puanı ise 6,71±3,82 olarak bulunmuştur. Psikososyal uyumun en az etkilendiği alanın geniş aile ilişkileri alanı olduğu, çok etkilendiği alanların ise mesleki çevre, psikolojik alan ve sağlık bakımına oryantasyon alanı olduğu belirlenmiştir (p<0.05). Hastaların %55'inin iyi psikososyal uyumu olduğu, %18'inin orta derecede iyi psikososyal uyumu ve %27'sinin kötü psikososyal uyumu olduğu bulunmuştur. Hastanın gelir durumu, sağlık güvencesi varlığı, kronik rahatsızlık varlığı, uygulanan tedavi yöntemi, tümör tipi, cerrahi girişim öncesi ve sonrası yakınmaları psikososyal uyumu etkilemektedir (p<0,05).Sonuç olarak primer beyin tümörü ameliyatı geçiren hastaların psikososyal uyumunda sosyodemografik, tedavi ve hastalığa ilişkin özelliklerin etkili olduğu belirlenmiştir. Primer beyin tümörü ameliyatı olan hasta ve yakınlarının psikososyal uyum sürecinin artırılması için psikososyal gereksinimlerinin belirlenerek, KLP hemşiresi tarafından değerlendirilmesi, psikososyal uyum sürecinde gözlenen sorunlarda bakımın bütüncül planlaması önerilmektedir.

This study was carried out to determine the psychosocial adjustment of the patients who received a primer brain tumor and underwent surgery and the factors affecting it. The sample of the study consisted of 100 patients who were diagnosed as primary brain tumors in the Neurosurgery service of the Istanbul Training and Research Hospital in 2018, and had a surgical operation and were discharged.In the study, the data were collected by using the ''Descriptive Features Form'' and Treatment and the Psychosocial Adjustment to Illness Scale. Descriptive statistical methods (mean, standard deviation, median, frequency, percentage, minimum, maximum) were used when evaluating the study data. The suitability of quantitative data to normal distribution was tested by Shapiro-Wilk test and graphical examinations. Mann-Whitney U test was used in comparison of quantitative variables that did not show normal distribution between two groups. The Kruskal-Wallis test and Dunn-Bonferroni test were used for comparison of more than two groups of quantitative variables that did not show normal distribution. Significance was evaluated at least at p <0.05 level.The average psychosocial adjustment score of the patients was 39.97±27.19. Subgroup mean scores of the PAIS-SR scale; the average score for orientation to health care is 6.13±4.61; professional environment average score 6.79±4.10; the average family score is 5.84±5.52. The average sexual relations score is 5.19±4.74; extended family relationships average score of 3.36±3.74; social environment average score is 5.95±4.88 and psychological mean score is 6.71±3.82. It has been determined that the areas where psychosocial cohesion is most affected are occupational environment, psychological area and health care orientation area (p <0.05).It was found that 55% of patients had good psychosocial fit, 18% had moderate good psychosocial fit and 27% had bad psychosocial fit. The patient's income status, presence of health insurance, presence of chronic discomfort, treatment method, tumor type and complaints before and after surgical intervention affect psychosocial compliance (p <0.05). As a result, it shows that socio-demographic, treatment and disease-related features are effective in the psychosocial adjustment of patients who underwent primary brain tumor surgical operation. It is recommended to determine the psychosocial needs of patients and their relatives who have primary brain tumor surgery to increase the psychosocial adjustment process to evaluate them by the consultation liaison psychiatric nurse and to plan the care in the problems observed in the psychosocial adjustment process