Osman Kemâlî`nin şiirlerinde basîret anlayışı

Abstract

Yirminci yüzyılın mutasavvıf şairlerinden olan Erzurumlu Osman Kemâlî (1862-1954) bir buçuk yaşında çiçek hastalığından gözlerini kaybetmiştir. Görmemesi ona engel olmamış, içindeki öğrenme aşkı ile hâfız olmuş, zahirî ilimleri hatmetmiş, sonrasında diyar diyar gezmiş, öğrenmeye devam etmiş, şiirler söylemiştir. Nakşî, Şettârî ve Mevlevî yollarına mensup zatların huzurunda bulunmuş, sonrasında Hamzavî Melâmî şeyhi Abdülkâdir-i Belhî (öl. 1923) tarafından yetiştirilmiştir. Ayrıca Melâmî pîri Muhammed Nûru'l-Arabî Hazretlerinin (öl.1888) silsilesinden de icâzet almıştır. Allah aşkı, Peygamber ve ehl-i beyt sevgisi, dünyanın geçiciliği, tevhîd, vahdet-i vücûd, seyr ü sülûk gibi konuları içeren Aşk Sızıntıları adlı tasavvufî bir divanı ve dinin şeriatinin iç manalarını açıkladığı sohbetlerinin bir kısmının toplanması ile oluşan, İrfan Sızıntıları başlıklı mensur eseri vardır. Kemâlî, âleme içerden bakan, basîret sahibi, İlâhî aşk ile için için yanan bir marifet ehlidir. Bu çalışmada, Osman Kemâlî hazretlerinin Divan'ındaki şiirleri üzerinde çalışılarak muhtevada öne çıkan konulardan biri olan basîret kavramı incelenmiştir. Basîret ile yakından ilgili olduğu görülen kalp, marifet ve aşk kavramları ile basîret arasındaki ilişki ortaya konmuştur. Divan'dan seçilen metinler, Kemâlî'nin İrfan Sızıntıları adlı eserinde kendi düşünceleri ışığında değerlendirilmiştir.

Osman Kemali (1862-1954) was a 20th century Sufi poet from Erzurum. He lost his sight because of smallpox. He did not perceive this loss as a handycab; rather he turned his deficincy to a means to know God. With his desire to learn, he became a hafız, studied Islamic Studies, travelled to many regions, and wrote poems. He was educated by Sufi teachers from Nakşi, Şettari and Mevlevi sects but later on he became a disciple of Seyyid Abdülkadir Belhi (D:1923) who belonged to the Hamzavi Melami sect. Besides he took authorization from chain of Nur-ul Arabi (D: 1888). He has two works; one is his collected sufi poems called Aşk Sızıntıları, which is about love of God, Prophet Muhammad and house of the prophet, the transitory of the World, unity, oneness of being and wandering on the path etc. The second one is his collected communes called İrfan Sızıntıları, which explained the Islamic Law and some signs of inner meanings. Kemali was a gnostic, looked at the world from inside, had foresight, and burnt with divine love. In this desertation, Osman Kemali's collected poems were studied, and the term foresight was analyzed. It was understood that foresight has a close relationship with heart, gnosis and love. So this relationship was revealed with Kemali's verses. To understand his view, his selected verses were analyzed with his prose work.