Âşık Paşa`nın Garîbnâme`sinde dört sayısı ve simgesel anlamı

Abstract

Âşık Paşa'nın Garîbnâme adlı eseri on dördüncü yüzyılda Türkçe kaleme alınan bir mesnevidir. Bu eser on bölümden oluşmakta, her bölüm sayısı ile o bölümde anlatılan fikirler arasında bir bağlantı bulunmaktadır. Başka bir ifadeyle biçim ile içerik arasında bir uyum vardır. Garîbnâme'nin dördüncü bölümünde maddî düzenin, insanın unsurları vekarakteri ile insanın yaşamı ve olgunlaşmasının ana hatları dört sayısı çerçevesinde ele alınır ve bütün bunların aslında tevhid fikrini işaret ettiği gösterilir. Böylelikle, eserdeki sayı simgeciliğinin asıl amacının İslam düşüncesine hâkim olan `tevhid` kavramını işaret etmek olduğu anlaşılır.

Âşık Pasha's Garîbnâme is a mathnawi written in Turkish in the fourteenth century. This work consists of ten chapters, and there is a link between the number of sections and the ideas described in that chapter. In other words, there is a harmony between form and content. In the fourth chapter of Garîbnâme, the outlines of the material order; the elements and character of man, and the life and maturation of man are dealt with in the four numbers and it is shown that all this actually signifies the idea of oneness and unity. Thus, the main purpose of number symbolism in the work is proved to be the idea of existence and Oneness of God in Islamic thought.