İbn Meserre`nin yeni bulunan eserleri ışığında Endülüs Emevîlerinin erken dönem tasavvuf anlayışı

Abstract

Bu araştırmada, İspanyolca çalışmalardan faydalanılarak Endülüs Emevîleri döneminde tasavvuf ve tasavvufun doğuşunu başlatan İbn Meserre'nin hayatı, eserleri, eserleri ile ilişkilendirilen eserler ve günümüzde hakkında yapılan araştırmalar incelenmiştir. Bu tezin çıkış noktası İspanyolca yazılmış çalışmalara dayalı, Endülüs'te yaşanmış tasavvuf hakkında Türkiye'de bilinen bir incelemenin olmadığının tespit edilmiş olmasıdır. Araştırmamızda Türkçe literatürde bu önemli boşluğun doldurulması ve ülkemizde hakkında iki doktora tezi yapılmış olan İbn Meserre'nin bu tezlerde ön plana çıkarılmamış sûfî kimliğinin vurgulanması hedeflenmiştir. Çalışmada birincil kaynak olarak İspanyol araştırmacı Pilar Garrido Clemente'nin 2008 yılında yazdığı Estudio, Traducción y Edición De La Obra De Ibn Masarra De Córdoba: La Ciencia De Las Letras En El Sufismo yâni Kurtubalı İbn Meserre'nin Tasavvufta Harflerin İlmi Eserinin İncelemesi, Çevirisi ve Edisyon Kritiği doktora tezindeki İbn Meserre'nin Risâletu'l-iʿtibâr ve Risâletu Havâssı'l-Hurûf eserlerinin İspanyolca çevirileri esas alınmıştır. İbn Meserre bazı felsefî teorilere âşinâdır ancak Hz. Muhammed'in peygamberliğinin üstünlüğünü vurgulayan bir sûfîdir; felsefe ve tasavvufî nazariyesinde derin İslâmî özellik baskındır.Anahtar Kelimeler: Endülüs, Endülüs Emevîleri, İbn Meserre, İspanyolca Çalışmalar, Pilar Garrido Clemente, Tasavvuf

In this study, Sufism during the Umayyad Caliphacy in al-Andalus and the life, works, correlated works, and contemporary studies about the first Sufi to initiate the rise of Sufism in al-Andalus, Ibn Masarra, are examined using Spanish studies. The starting point of this dissertation is the ascertainment of the absence of a known study about Sufism in Al-Andalus based on Spanish studies in Turkey. In our study, we aim to fill this gap by emphasizing Ibn Masarra's Sufi identity, which is not featured in the two doctoral theses done in Turkey.The primary sources of this study are the Spanish translations of the two works of Ibn Masarra, K. Jawāṣṣ al-hurūf and Risālat al-i'tibār existing in the doctoral thesis of Estudio, Traducción y Edición De La Obra De Ibn Masarra De Córdoba: La Ciencia De Las Letras En El Sufismo (The Study, Translation and Edition of the Work of Ibn Masarra: Science of Letters in Sufism) by Spanish researcher Pilar Garrido Clemente. Although Ibn Masarra is familiar with some philosophical theories, he is a Sufi emphasizing the prophethood of Muhammad; a deep Islamic characteristic is dominant in his philosophical and Sufi thought.Key Words: Al-Andalus, the Umayyad Caliphacy, Ibn Masarra, Spanish Studies, Pilar Garrido Clemente, Sufism