Rusya`nın Hive Hanlığı`nı işgali

Abstract

Bu çalışma, Çarlık Rusya'sının tarih boyunca Hive Hanlığı'nı işgal etmek amacıyla göstermiş olduğu çabayı, Rusya ve Hive Hanlığı arasında 1873 Seferi öncesi yaşanan gelişmeleri, 1873 Seferi'nin ortaya çıkışını, 1873 yılında Hive Hanlığı'nın Rusya tarafından işgalini ve işgal sonrası bölge ilişkilerinin seyrini incelemeyi amaçlamaktadır. Çalışmada, Hive Hanlığı ile Çarlık Rusya'sı arasında 1873 yılına kadar sürdürülen ilişkiler dikkate alınarak Hive Hanlığı'nın işgali süreci incelenmiş ve Rusya'nın Hive Hanlığı'nın işgali konusunda Türkistan bölgesindeki yayılmacı politikalarını meşru bir zemine dayandırmaya çalıştığı, buna karşın Hive Hanlığı'nın, Rusya'nın hanlığı işgal etme amacı karşısında yeterli önlemler almadığı ortaya konulmuştur. Yeterli tedbir almayan ve çağının maddi ve manevi olarak gerisinde kalmış olan Hive Hanlığı, Türkistan Genel Askeri Valisi General K.P. von Kaufmann komutasındaki kuvvetlerce ciddi bir direnişle karşılaşılmadan işgal edilmiştir. Çarlık Rusya'sının Türkistan bölgesinde sürekli bir yayılma göstermesi karşısında İngiltere, Hindistan sömürgeleri ve Afganistan'ın güvenliği konusunda endişeye kapılmış, iki büyük gücün bölgede atmış olduğu her adım bir diğer tarafın da bölgede harekete geçmesine sebep olmuştur. İşgal sonrası Hive Hanlığı ve Çarlık Rusya'sı arasında Hive Hanlığı'nın bağımsızlığını kaybederek özerk bir hanlık haline gelmesine neden olan 1873 Antlaşması imzalanmıştır. Çarlık Rusya'sına bağlı olarak varlığını sürdüren Hive Hanlığı, 1920 yılında ilga edilerek yerine Harezm Halk Cumhuriyeti kurulmuş, 1924 yılında Harezm Halk Cumhuriyeti de ilga edilerek Hive Hanlığı'nın eski toprakları yeni kurulan suni Türk cumhuriyetleri arasında paylaştırılmıştır.

This study, aims to research the effort of Tsarist Russia to occupy the Khiva Khanate throughout history, the developments between Russia and Khiva Khanate before the 1873 Expedition, the emergence of the Expedition of 1873, the occupation of the Khiva Khanate in 1873 by Russia and the course of post - occupation regional relations. In this study, the process of occupation of the Khanate of Khiva was examined by considering the relations between Khiva Khanate and Tsarist Russia until 1873 and it was revealed that Russia tried to base its expansionist policies in the Turkestan region on a legitimate basis for the occupation of the Khanate of Khiva, but that the Khanate of Khiva did not take adequate measures against the aim of occupying Russia. Khiva Khanate, which did not take adequate measures and was under the material and spiritual lag of his era, was accupied without serious resistance by the forces under the command of Turkestan General Military Governer K.P. von Kaufmann. As a result of the continuous spread of the Tsarist Russia in the Turkestan region, Britain was worried about the Indian colonies and the security of Afghanistan, and each step that the two big powers had taken in the region caused another side to move in the region. After the occupation, Khiva Khanate and Tsarist Russia signed the 1873 Treaty which caused the Khanate of Khiva to lose its independence and become an autonomous Khanate. Khiva Khanate, which continued to exist under Tsarist Russia, was abolished in 1920 and the People's Republic of Khwarezm was established and the People's Republic of Khwarezm was abolished in 1924, and the old territory of the Khiva Khanate was divided among the newly established artificial Turkish republics.