Azerbaycan-Türkiye ilişkileri ve Haydar Aliyev 1993-2003

Abstract

Bu çalışmanın amacı, 1969-2003 yılları arasındaki zaman diliminde Azerbaycan-Türkiye ilişkilerinin temel dinamiklerinin Haydar Aliyev şahsiyetinin fikir, ideoloji, algı ve icraatları bakımından irdelenmesidir. Çalışmada, Azerbaycan`ın Sovyetler Birliği döneminde Moskova`dan bağımsız iç ve dış politika yürütememesinin doğurduğu zorluklar ve bu kapsamda Haydar Aliyev`in sahip olduğu devlet tecrübesi ve birikimi ile bu koşulların sınırlarını zorlaması; Sovyetler Birliği`nin çöküşünün ardından Azerbaycan`ın yaşadığı siyasi-ekonomik zorluklar ve Haydar Aliyev`in ülkeyi bu kaos ortamından kurtarması ve bunun Türkiye ile ilişkiler üzerindeki olumlu etkileri; Azerbaycan`ın Türkiye ile bütün alanlarda ilişkilerinin geliştirilmesindeki Haydar Aliyev`in eşsiz rolü; Haydar Aliyev vizyonu doğrultusunda Türkiye`nin Azerbaycan dış politikasındaki öncelikli yeri; Azerbaycan dış politikasında Haydar Aliyev`in kendine özgü Denge Stratejisi ve bu kapsamda oluşturulmuş politikaların Türkiye ile ilişkiler üzerindeki etkileri ve Azerbaycan Cumhuriyeti Devleti`nin egemenliğinin perçinlenmesi ve uluslararası arenada varlığının kabul ettirilmesi doğrultusunda Haydar Aliyev`in eşsiz hizmetleri gibi tarihsel hususlar arşiv belgeleri başta olmak üzere, geniş bir bilimsel kaynak dokümantasyonu ile araştırmaya yansıtılmıştır.

The purpose of this study is the research of the basic dynamics of the Azerbaijan-Turkey relations in terms of ideas, ideology, perception and acts of Heydar Aliyev, at the time period between the years of 1969-2003. In this study, historical subjects such as the difficulties of not being able to carry out independent domestic and foreign policy of Azerbaijan in the period of Soviet Union and the forcing of Heydar Aliyev's state experience and accumulation the boundaries of these conditions in this context; Azerbaijan`s political and economic challenges after the collapse of the Soviet Union, Haydar Aliyev`s rescue the country from this chaotic environment and its positive impact on relations with Turkey; the unique role of Heydar Aliyev in the development of relations with Turkey in all areas; Turkey's principal place in the foreign policy of Azerbaijan in line with the vision of Heydar Aliyev; Heydar Aliyev`s unique Balance Strategy in the foreign policy of Azerbaijan and impact of policies that are established in this context on relations with Turkey; the unique services of Heydar Aliyev for the riveting of the sovereignty of the Republic of Azerbaijan and its existence in the international arena, have been reflected in the research especially with the archival documents and the wide range of scientific resource documentation.