Öğretmenlik mesleğinde empatik eğilimler ve adalet algısı: İstanbul ili Bağcılar ilçe okulları örneği

Abstract

Bu araştırmanın amacı, ilkokullarda görev yapan sınıf öğretmenlerinin çalıştıkları kuruma ve yöneticilerine yönelik örgütsel adalet algıları ile empatik eğilim düzeyleri arasındaki ilişkiyi ortaya koymaktır. Nicel araştırma yaklaşımı kapsamında hazırlanmış olan, betimsel nitelikteki ilişkisel tarama modelli bu çalışma, problem durumu ile başlayıp empati ve örgütsel adalet kavramlarının literatür taramasıyla devam edip yöntem bilgisi ve saha çalışması verileriyle sonuçlandırılmıştır. Bu araştırmanın evreni, İstanbul İli Bağcılar İlçesinde mevcut olan 36 resmi devlet ilkokullarında görev yapan 1816 sınıf öğretmeni iken örneklemi ise 36 resmi devlet ilkokulundaki toplam 639 sınıf öğretmenidir. Araştırmanın verileri, Dökmen (1988) tarafından geliştirilmiş `Empatik Eğilim Ölçeği`, Niehoff ve Moorman (1993) tarafından geliştirilen ve Polat (2008) tarafından Türkçeye uyarlanan `Örgütsel Adalet Ölçeği` ile toplanmıştır. Araştırmanın bulgularına göre; sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim düzeyleri ortalamanın üzerindeyken örgütsel adalet algı düzeyleri ise düşük çıkmıştır. Aynı zamanda sınıf öğretmenlerinin örgütsel adaletin alt boyutları olan dağıtımsal adalet algı düzeyi düşük, işlemsel adalet algı düzeyi çok düşük ve etkileşimsel adalet algı düzeyi ise çok yüksek olarak elde edilmiştir. Cinsiyet, yaş, medeni durum, çocuk sahibi olup olmama durumu, mezuniyet durumu, hizmet süresi, çalışılan kurum ve müdür sayısı demografik özellikleriyle sınıf öğretmenlerinin hem empatik eğilim hem de örgütsel adalet algı düzeyleri arasında genel olarak anlamlı bir farklılık olmadığı sadece cinsiyet değişkeninin sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim düzeylerinde ayırt edici bir niteliğe sahip olduğu saptanmış olup sınıf öğretmenlerinin empatik eğilim ile örgütsel adalet ve alt boyutları arasındaki ilişki ise düşük düzeyde tespit edilmiştir.

The purpose of this research is revealing the relationship between organizational justice perceptions and empathic tendency levels of primary school teachers towards their institution and administrators. It is a quantitative research which is prepared using descriptive correlational survey model. It starts with the problem status and proceeds with literature review of the terms ` empahty` `organizational justice` and ends with methodology and the datum of fieldwork. While the population of this research is 1816 primary school teachers that work in 36 formal public schools in Bağcılar district of İstanbul province, the research sample is 639 primary school teachers that work in 36 formal public schools. The datum of this research is collected using ` Emphatic Tendency Scale ` improved by Dökmen ( 1988 ) and ` Organizational Justice Scale` improved by Niehoff ve Moorman (1993) and adapted to Turkish by Polat ( 2008 ). According to the research, the emphatic tendency degrees of primary school teachers are above average but their organizational justice perception degrees are low. Also the teachers' distributive justice perception degrees are low, operational justice perception degrees are quite low and interactional justice perception degrees are very high which are sub-dimensions of organizational justice. It is determined that there is no significant difference between primary schools teachers' both organizational justice perception degrees and emphatic tendecy degrees and demographic information such as gender,age, marital status, having a child, graduation status, the number of institutions and principals, service period in general. It is gender that has a distinguishing quality in primary school teachers' emphatic tendency degrees. The relation between emphatic tendency and organizational justice and its sub-dimensions is quite low.