Zoraki bir koalisyon: 37. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti (CHP – MSP)

Abstract

Türk Siyasi hayatında çok partili dönem sonrası parlamenter demokrasi örneği olarak sık karşılaşılan koalisyon hükümetlerinden biri siyasi sistemin iki ucunda yer alan Cumhuriyet Halk Partisi ve Milli Selamet Partisi tarafından kurulan ve 26 Ocak 1974 tarihinden 17 Kasım 1974 tarihine kadar süren 37. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti'dir. Bülent Ecevit ile birlikte sosyal demokrasi ideolojisinin dönüşümlerini takip edip, kendi politik ilkeleriyle hesaplaşamaya başlayan CHP ile Milli Görüş hareketinin ikinci siyasi partisi olan Milli Selamet Partisi'nin sağ siyasete getirdiği siyasi pozisyon, ekonomi politikası ve siyasi söylemi arasındaki denge ve uyum 37. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti döneminde göze çarpmaktadır. 37. Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti 1961'den sonra ilk kez siyasi yelpazede iki farklı ideolojinin siyasi arenada bir araya gelerek kurduğu bir koalisyondur.Bu çalışmanın amacı, Türk Siyasi Hayatında 1961 yılı ile karşımıza çıkan koalisyonların içinde Türk demokrasisini sekteye uğratan 12 Mart Muhtırasının gölgesinde gerçekleşen 1973 seçimlerinden yüz gün sonrası kurulan ve demokratikleşme açısından büyük bir öneme sahip CHP- MSP Koalisyonunu analiz etmektir. Bu çalışmada 1973 yılı seçim beyannameleri incelendiğinde ayrıldıkları birçok nokta olduğu gibi ortak vaatleri de bulunan, hükümet programına bakıldığında önemli oranda ortak paydada anlaştığı görülen ve kısa koalisyonları döneminde haşhaş ekimi yasağının tedricen de olsa kaldırılmasından, İmam Hatip okulları orta kısımlarıyla birlikte tekrar açılmasına, Kıbrıs Barış Harekâtı'ndan, Genel Af Kanununa kadar pek çok gelişmenin yaşandığı Milli Selamet Partisi ve Cumhuriyet Halk Partisi'nin kurduğu 37.Türkiye Cumhuriyeti Hükümeti incelenmiştir. Tezin ilk bölümünde, koalisyonu oluşturan iki lider ve parti incelenmiştir. Cumhuriyet Halk Partisi ve Milli Selamet Partisi'nde yaşanan gelişmeler ile iki partinin programları ve 1973 seçim beyannameleri incelenmiş, Genel Başkanları Bülent Ecevit ve Necmettin Erbakan'ın biyografileri ile teorik çerçeve oluşturulmuştur. İkinci bölümde, 1973 Seçimleri Öncesinde yaşanan siyasi, sosyal ve ekonomik gelişmeler, partilerin seçim çalışmaları ve seçim sonuçları aktarılmıştır. Üçüncü Bölümde Koalisyonun kurulma süreci irdelenmiş, hükümetin kurulması ve Koalisyon Protokolü, Hükümet Programı ve Bakanlar Kurulu ile ilgili bilgilere yer verilmiştir. Dördüncü Bölümde tezin merkezinde yer alan CHP-MSP koalisyonu ve hükümetin faaliyetleri irdelenmiştir. Beşinci Bölümde de koalisyonun sona ermesi süreci ve hükümeti çıkmaza sokan, dağılmasına neden olan konulara değinilmiştir. Sonuç bölümde ise, 1974 CHP-MSP koalisyonundan sonraki süreç ve siyasi istikrarsızlık ve yaşanan gelişmelerden bahsedilmiştir.

After the Turkish political life multiparty era, during Turkey politicial life, one of the most common coalition government was 37th goverment of Turkey which formed by Republican People's Party and the National Salvation Party that is the main oppenents in politicial system,from 26 January 1974 until the date of November 17, 1974. During Turkish politicial life, Chp initiated to pursue with the transformations of the ideology of social democracy with Bulent Ecevit who begun to come to terms with its own principles.Beside this,National Salvation Party which is the second politicial party add a position to the right -wing politics. Both parties balance and harmony between the policy and political speech was an attracted period. The 37th government of Turkey (26 January 1974-17 November 1974) was a coalition government of the two parties located at both ends of the politicial system ideologically, Republician People's Party (CHP) and the National Salvation Party (MSP) in 1974. This coalition government is one of the most common examples of parliamentary model of democracy in Turkish politicial life after multiparty era. When the election declaration of 1973 are examined respectively,even if the two parties have opposite fundamental political standings,their promises of the government program come to an agreement in numerous clauses involving Cyprus Peacekeeping Operation,poppy planting ban, Amnesty law and reconstitution of state religious schools.In this study, 37th Goverment of Turkey comprising CHP and MSP, which people ideologically yet struggeled for coalition, is investigated. In the first part of the thesis, two leaders and parties forming the coalition are examined. The developments in the Republican People's Party and the National Salvation Party, their parties programs and the 1973 election declarations were examined after the both parties leaders biographies examined theoratically. In the second part, the political, social and economic developments, the election activities of the parties and the results of the elections are presented. Prior to 1973 elections. In the third chapter, the process of forming a coalition is examined and information about the formation of the government and the Coalition Protocol, the Government Program and the Council of Ministers are mentioned.In the fourth chapter, the CHP-MSP coalition, which is the one of the main subject of the thesis, the activities of the government are examined.In the fifth chapter, the process of ending the coalition and the issues that put the government in a dilemma are refered. In the final section, the process after the CHP-MSP coalition and political instability are mentioned.