Uluslararası yatırım pozisyonunu etkileyen ekonomik faktörlerin analizi: Türkiye örneği

Abstract

Bu çalışmanın amacı, uluslararası yatırım pozisyonu hakkında bilgi vermek ve 2010-2018 yılları arasındaki tablo değişimlerini ortaya koymak olup bu değişimleri etkileyen ekonomik faktörleri saptamaktır. Belirlenen ekonomik faktörlerin Net UYP ile olan ilişkisinin analizini yapmaktır.Çalışmanın analiz kısmında 2006-2019 çeyrek dönem verileriyle VAR modeli tahmini, Johansen Eş-bütünleşme testi ve Granger nedensellik testi yapılmıştır. Yapılan tüm analizlere bakıldığında; döviz kuru, faiz oranı, enflasyon, GSYİH ve BİST100, Net UYP rakamlarına etki etmektedir. Net UYP ile diğer değişkenler arasında 1. Dereceden eş-bütünleşme bulunmaktadır.Türkiye'nin UYP rakamlarının 2010-2018 yılları içerisindeki tutarları eksi yönde bakiye vermektedir. Türkiye'nin döviz açığının bir göstergesi olan bu rakamları etkileyen ekonomik faktörlerin başında ise döviz kuru faiz oranı ve enflasyon gibi para politikası araçları gelmektedir. Bu para politikası araçlarına ek olarak maliye politikası, yatırımcıyı koruyan kanunların varlığı, finansal ürün çeşitliliği gibi faktörlerin etki ettiği anlaşılmıştır. Türkiye'nin Net UYP'sinin iyileşmesi ve döviz açığını finanse edebilmesi açısından istikrarlı bir finansal yapısının olması gerekmektedir. Bu istikrarlı finansal yapı ise dengeli bir para politikası uygulaması ve destekleyici maliye politikası ile mümkün olabilecektir.

The aim of this study is to give information about the international investment position and to reveal the changes in the table between 2010-2018 and to determine the economic factors affecting these changes. The aim of this course is to analyze the relationship between the determined economic factors and Net IIP.In the analysis part of the study, VAR model estimation, Johansen Cointegration test and Granger causality test were performed with 2006-2019 quarter data. When all the analyzes are made; exchange rate, interest rate, inflation, GDP and BIST100 affect Net IIP figures. Net IAP and other variables include 1st Degree cointegration. Amounts in the years 2010-2018 gives figures of Turkey's UYP balance in the negative direction. At the beginning of the economic factors affecting this figure is an indicator of Turkey's foreign exchange deficit comes mainly from exchange rate and interest rate monetary policy tools,such as inflation. In addition to these monetary policy instruments, factors such as fiscal policy,the existence of laws protecting the investor, and the diversity of financial products were influenced. İmprovement of Turkey's net foreign exchange open and IIP's must be of a stable financial structure in terms of the ability to finance.This stable financial structure will be possible with a balanced monetary policy and supportive fiscal policy.