Ticaretin kolaylaştırılması anlaşması sürecinde Türk dış ticareti için bir değerlendirme

Abstract

1929 Büyük Buhranı ile başlayıp 2. Dünya Savaşı'na değin süren dönemde uluslararası ticaret hacmi büyük bir daralma süreci yaşamıştır. 2. Dünya Savaşı'ndan sonra gümrük tarifelerini ortak bir kararla indirerek kaldırmayı amaçlayan ülkeler, 1947 yılında Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması'nı (GATT) imzalamışlardır. 1994 yılında Uruguay Turu'na kadar faaliyette bulunan GATT, bu tarihte Dünya Ticaret Örgütü'ne (WTO) dönüşmüştür. GATT (1994'den beri WTO) gümrük tarifelerinin indirilmesi konusunda önemli ilerlemeler kaydetmiştir. WTO, tarifeler ve tarife dışı engeller haricinde kalan diğer ticaret engellerini kaldırarak ticaret akışlarını hızlandırmayı amaçlamaktadır. Bu kapsamda, 2013 yılında Bali Bakanlar Konferansı'nda Ticaretin Kolaylaştırılması Anlaşması (TFA) imzalanmıştır. Bu çalışmada, GATT'ın kuruluşundan günümüze kadar geçen süreç kısaca ele alınmıştır. Ayrıca, TFA'nın tam olarak uygulanmasının yaratacağı faydalar ve katlanılması gereken maliyetler analiz edilmiştir. Anlaşma'nın uygulanması sürecinde referans niteliği taşıyan uluslararası göstergeler kapsamında Türk dış ticaretinin mevcut konumu irdelenmiştir. Bulgular, Anlaşma'nın özellikle imalat sanayi üzerinde pozitif etki yaratacağını göstermektedir. Tarım sektöründe ise ilk bulgular muhtemel etkinin daha az olacağını göstermektedir. Özellikle Uruguay Turu'ndan günümüze gelişmekte olan ülkelerde zor koşullar altında bulunan bu sektörün TFA ile de yaralarının sarılamayacağı anlaşılmaktadır. Ticaretin kolaylaştırılması fikri DTÖ nezdinde ilk kez 1996 yılı Singapur Bakanlar Konferansı'nda gündeme gelmiştir. Ancak, söz konusu konferanstan günümüze 20 yılı aşkın süre geçmesine rağmen Türk literatüründe bu konuda kapsamlı bir çalışma bulunmamaktadır. Bu çalışmanın önemi, bu alanda yapılan ilk kapsamlı çalışma olmasıdır.

During the period starting with the 1929 Great Depression and continuing until the Second World War, international trade volume experienced a great contraction. The countries aiming to abolish customs tariffs after the Second World War by a common decision, signed the General Agreement on Tariffs and Trade (GATT) in 1947. The GATT, which operated until the Uruguay Round in 1994, became the World Trade Organization (WTO) on that date. GATT (WTO since 1994) has made significant progress in reducing tariffs. The WTO aims to accelerate trade flows by removing customs tariffs and non-tariff barriers. In this context, the Trade Facilitation Agreement (TFA) was signed at the Bali Ministerial Conference in 2013. In this study, the process from the establishment of GATT to the present day is briefly examined. Furthermore, the benefits and costs of full implementation of the TFA were analyzed.The current position of Turkish foreign trade has been examined within the scope of reference international indicators during the implementation of the Agreement. The findings show that the Agreement will have a positive impact on the manufacturing industry in particular. Preliminary findings indicate that the possible impact will be less in the agricultural sector. It is understood that this sector, which has been under difficult conditions especially in developing countries since the Round of Uruguay, cannot be relieved by TFA, too. The idea of facilitating trade was first raised by the WTO at the 1996 Ministerial Conference of Singapore. However, although more than 20 years have passed since the conference in question, there is no comprehensive study on this subject in Turkish literature. The importance of this study is that it is the first comprehensive study in this field in Turkey.