Uluslararası lojistik faaliyetlerinde gümrük idarelerinin rolü

Abstract

Büyük bir rekabetin yaşandığı lojistik sektöründe gümrük idarelerinin rolünü ortaya koymak, idarelerin performansını ve gümrük işlemlerinin yeterliliğini algısal açıdan ölçmek ve son olarak dünya uygulamaları ile ülkemizdeki uygulamaları karşılaştırmak amacıyla hazırlanan bu çalışma, akademik anlamda önemli bir kaynak olmaya adaydır. Çalışmanın ilk bölümlerinde kavramlara yer verilerek kuramsal çerçevenin oluşturulması amaçlanmıştır. Son bölümde ise çalışmanın amacı, önemi, modeli, varsayımları, hipotezleri, sınırlılıkları ve araştırma bulguları ele alınmıştır. Bu çalışmanın temel amacı, gümrük idarelerinin performansının uluslararası lojistik sektör temsilcileri tarafından nasıl algılandığının incelenmesidir. Çalışmanın yan amacı ise, gümrük işlemleri ve lojistik faaliyetleri arasındaki ilişkinin incelenmesidir. Başka bir ifadeyle araştırmanın amacı; rekabetin yaşandığı lojistik sektöründe gümrük uygulamalarının ve gümrük idarelerinin rolünü ortaya koymaktır. Uluslararası lojistik faaliyetlerinde gümrük idarelerinin rolünün belirlenmesine yönelik yapılan araştırma için oluşturulan modelde, katılımcıların `sektör bilinci ve rekabet edebilirlik algısı` ile `gümrük teşkilatının rolleri`, `gümrük idarelerinin performans algısı` ve `gümrük işlemlerinin yeterlilik algısı` arasındaki ilişki kurgulanmıştır. Ayrıca katılımcıların demografik özellikleri bakımından ölçeklerin farklılık gösterme durumu da incelenmiştir. Sorular hazırlanırken literatür, toplantı tutanakları, uzman görüşleri ile sektör raporları dikkate alınmıştır. Araştırma sırasında 457 UTİKAD üyesi firma ile sektöre hizmet veren 16 dernek ve sivil toplum kuruluşundan veri toplanmıştır. Araştırma sonuçlarına göre, ankete katılanların faaliyetlerinde gümrük işlemleri önemli yer tutmaktadır. Ankete katılanların, sıklıkla gümrük işlemine konu lojistik faaliyeti gerçekleştirdiği, gümrük işlemleri, gümrük idareleri ve lojistik altyapısı konusunda yüksek farkındalığa sahip olduğu ve sektörün rekabet edebilirliği konusunda olumlu algıya sahip olduğu anlaşılmıştır. Sonuçlara göre, sektörün rekabet edebilirlik algısı, gümrük idarelerinin rolü, gümrük idarelerinin performansı ve gümrük işlemlerinin yeterliliğine yönelik düşünceler, kuruluş türüne veya personelin eğitim düzeyine göre farklılık göstermemektedir. Diğer yandan araştırmaya göre, gümrük müşavirleri ve diğer pozisyonlarda çalışanlar, üst düzey yöneticilere oranla gümrük idarelerinin performansının daha yüksek ve gümrük işlemlerinin daha yeterli olduğunu düşünmektedir.

This study, prepared to reveal the role of customs administrations in the logistics sector where there is a great competition. The study measures the performance of the customs administrations and the capability of customs procedures. Hence, this research is a candidate for being an important source in academic sense. In the opening chapters of the study, it is aimed to form a theoretical framework. In the last chapter, the aim of the research, the importance of the study, the model, assumptions, hypotheses, limitations of the study and research findings are discussed. The main purpose of this study is to examine how the performance of customs administrations is perceived by international logistics sector representatives. Accompanying argument of the study is to examine the relationship between customs procedures and logistics activities. In other words, the purpose of the research is to reveal the role of customs administrations and customs practices in the competitive logistics sector. In the research model, the relationship between the participants' perception of sector awareness and competitiveness, the roles of the customs organization, the perceived performance of the customs administrations and the perceived capability of the customs procedures were constructed. In addition, it is examined whether the answers given to the measures vary in context of demographic characteristics. Data were collected from 457 UTİKAD members and 16 non-governmental organizations serving the sector. According to the results of the survey, customs procedures are important in the activities of the respondents. Companies surveyed frequently carry out logistics activities subject to customs procedures. It was understood that the participants had high awareness of customs procedures, customs administrations and logistics infrastructure and had a positive perception about the competitiveness of the sector. For formulating the survey questions, literature, meeting documents, expert opinions and sector reports were taken into consideration. According to the results, the perception of competitiveness of the sector, the role of customs administrations, the performance of customs administrations and the adequacy of customs procedures do not differ depending on the type of organization or the level of training of the personnel. On the other hand, according to the research, customs consultants and other position holders think that the performance is higher and customs procedures are more adequate than the senior managers.