Türkiye`de devlet iç borçlanmasının incelenmesi ve Türkiye üzerine bir uygulama

Abstract

Dünya ekonomisinde sermaye hareketleri önemli bir yere sahiptir. Sermaye hareketleri içinde yer alan portföy yatırımları, ülkelerin özel sektör borçlanma senetleri ve hisse senetleri ile Devlet iç borçlanma senetlerinin yabancı yatırımcılar tarafından satın alınmasıdır. Gelişmekte olan ülkelerin kendi para birimleri cinsinden borçlanma olanaklarının artmasıyla birlikte, bu ülkelerin iç borçlanma senetleri piyasaları gelişmiştir.Küresel finansal kriz sonrası dönemde, gelişmiş ülkelerde faiz oranları düşük düzeylerde seyrettiği için Türkiye gibi gelişmekte olan ülkelere yönelik sermaye akımları artış göstermiştir ve DİBS piyasalarına yabancı yatırımcı ilgisi artmıştır. Bu ilgi, yatırımcı tabanının genişlemesine, likidite artışlarına, borç vadelerinin uzamasına ve getirilerin azalmasına katkı yapmıştır. Bununla birlikte, yabancıların iç borç stokundaki varlığında dönemsel dalgalanmalar yaşanmıştır. Bu dönemsel hareketlerin uzun dönemli faizler ve dolaylı olarak para ve maliye politikalarının etkinlikleri üzerinde etkileri bulunmaktadır.Bu çalışmada, öncelikle, gelişmekte olan ülkelere sermaye akımları ve bu ülkelerin yurt içi borçlanma senetleri piyasalarından bahsedilmiştir. Devamında, Türkiye'de iç borçlanmanın tarihsel gelişimi, kamu borç yönetimi uygulamaları ve iç borç stokunun yapısı incelenmiştir. Sonrasında, Türkiye'de DİBS getirileri ve DİBS'lerde yurt dışı yerleşiklerin payındaki değişimler, ABD hazine tahvili faizleri ve kur oynaklığı değişkenleri arasında bir eş bütünleşme ilişkisinin olup olmadığı ARDL yaklaşımı ile analiz edilmiştir. Değişkenler arasında eş bütünleşme ilişkisi bulunmuş ve uzun dönem katsayılar tahmin edilmiştir. Uzun dönem tahmin sonuçlarına göre, Türkiye'de iç borç stokunda yabancı payındaki artış DİBS getirilerini azaltmaktadır.

Capital movements have an important place in the world economy. The portfolio investments included in the capital movements are the purchase of private sector debt securities and stocks of countries and government securities by foreign investors. With the increase in borrowing opportunities of developing countries in their own currencies, the domestic debt securities markets of these countries have improved.In the aftermath of the global financial crisis, as the interest rates in developed countries are at low level, capital inflows to emerging economies such as Turkey have increased and foreign investors' interest in government securities market has increased. This interest contributed to the expansion of the investor base, increase in liquidity, extension of the debt maturity and decline in yields. However, there were periodic fluctuations in the presence of foreign investors in the domestic debt stock. These fluctuations are likely to have an impact on long-term rates and indirectly on the effectiveness of monetary and fiscal policies. In this study, first of all, capital flows to developing countries and domestic debt securities markets of these countries are mentioned. Subsequently, the historical development of domestic debt in Turkey, public debt management practices and the structure of domestic debt stock are examined. Then, whether there is a cointegration relationship amongst bond yields in Turkey, changes in the share of non-residents in domestic debt stock, U.S. treasury bond yields and exchange rate volatility variables is analyzed by ARDL approach. A cointegration relationship was determined and the long-term coefficients were estimated. According to the long-term results, the increase in the non-residents' share in domestic debt stock reduces yields.