6112 Sayılı Kanun m.8/1(m) yayın hizmet ilkesi bağlamında televizyon haber bültenlerinde Türkçenin kullanımı

Abstract

Dil, bir iletişim aracıdır. İnsanlar ve toplumlar birbirleri ile ancak dil ile iletişim yani irtibat kurarlar. Millet olabilmenin unsurlarından biri olan dil, kültürün taşıyıcısıdır. Kültür, dil vasıtasıyla nesilden nesile aktarılır. Uluslararası planda, `Hiçbir dil diğerlerinden iyi veya üstün değildir'` fikri hâkimdir. Dünyada kullanılmakta olan 6.500 civarında dil mevcuttur. Canlı bir varlık olan dilin yaşatılmasında televizyon önemli bir medya hizmet sağlayıcıdır. Televizyonun hitap ettiği insanlar (kitle), cinsiyet, yaş, meslek, ilgi alanı, statü bakımlarından birbirlerinden oldukça farklı olduğu için, televizyonda özellikle televizyon haber bültenlerinde kullanılan dilin düzgün, doğru, anlaşılır ve akıcı olması gerekir. Zira hitap edilen kitle homojen değil, heterojen yapıdadır.Televizyonun; haber verme, eleştirme, kamuoyunun oluşumuna yardımcı olma ve oluşan kamuoyunu açıklama, eğitim-öğretim, propaganda, kültürü koruma ve geliştirme, mal ve hizmetleri tanıtma (reklam) ve dil öğretme-dili geliştirme gibi önemli işlevleri bulunmaktadır. Görsel-işitsel bir kitle iletişim aracı olan televizyonda, haber bültenleri ayrı bir önem taşımaktadır. Televizyon haber verme işlevini yerine getirirken, diğer işlevlerden çoğunu içermektedir. Televizyon haber bültenleri toplumun haber alma kaynaklarının başında gelmektedir. Yapılan araştırmalar televizyon haber bültenlerinin toplum tarafından yaygın olarak seyredildiğini ortaya koymaktadır. Yapılan araştırmalara göre televizyon haber bültenleri, toplum tarafından güvenilir olarak kabul edilmektedir. Televizyon habercilerinden, gazetecilik mesleğinin etik kurallarından ve haberin unsurlarından biri olan `tarafsız tutum` beklenilmektedir. Nitekim haber, kendine özgü dili kullanarak gerçekliğin yeniden inşası anlamına da gelmektedir. Haber bir söylem aracı olarak tanımlanabilir. Dolayısıyla ortaya çıkan kültürel metanın da ideolojinin bir parçası olduğu söylenebilir. Haberin dili, haberin anlamı açısından önemlidir. Televizyon yayınlarında, doğru, güzel ve anlaşılır Türkçe kullanmak kanunlarda öngörülen yayın ilkelerinden ve esaslarından biridir. Televizyon haber bültenlerinde Türkçenin kurallarına uygun kullanılması hem toplumsal hem de hukuki bir sorumluluktur. Toplumsal sorumluluk kuramına göre; haber yapmak ticari kaygıdan uzak tutulması gereken bir iştir.

Language is a communication tool. People and societies communicate with one another only through language. Language, which is one of the elements of being a nation, is the bearer of culture. Culture is transferred from generation to generation by language.In international plan, any language is not better than the others. Around the world 6,500 languages are available. Television is an important media service provider for the survival of a living entity, the language. One used in television, especially in television newsletter, should be smooth, accurate, understandable and fluent. Due to people affected by television are different from each other in terms of gender, age, profession, interest and status. The affected community is not homogeneous, is heterogeneous.Television has many important functions, such as notice, criticizing, propaganda, culture conservation and development, advertisement, language teaching and development, raising public opinion. On television, an audiovisual mass media, newsletters are of particular importance. The television performs the notification function, also includes most of the other functions. Television newsletters are among the leading sources of news. Research shows that television newsletters are widely viewed by the public.According to the researches, television newsletters are accepted as reliable by the society. Television journalists are expected to impartiality that is one of the ethical rules of the journalism profession and one of the elements of the news. While news can be defined as discourse, it can be said that the emerging cultural commodity is a part of ideology. In fact, the news also means the reconstruction of reality using its own language. The language of the news is important for the meaning of the news.In television broadcasts, using correct, beautiful and understandable Turkish is one of the broadcasting principles stipulated in the laws. The use of Turkish language in television news bulletins is both a social and legal responsibility. According to social responsibility theory; Making news is a business that needs to be kept away from commercial concern.