Aydın ili körüklü çizme üretimi

Abstract

Bu çalışmada, Aydın ilinde yapılmakta olan körüklü çizme üretimi incelenmiştir. Bu amaç doğrultusunda, körüklü çizme üretiminde kullanılan araç ve gereçler, körüklü çizmenin bölümleri, körük tipleri, kullanım alanları ve üretim tekniği kapsamlı bir şekilde ele alınmıştır. Ayakkabının bölümleri, saya ve sayayı oluşturan elemanlar, taban ve tabanı oluşturan elemanlar, çizme, çizmenin tarihi ve körüklü çizme hakkında literatürde yer alan bilgiler aktarılmıştır. 2018 yılında Aydın merkez Efeler ilçesinde körüklü çizme üretimi yapmaya devam eden Serkan Gündüz'e ait Efe Çizme atölyesi ziyaret edilmiş olup, bir çift körüklü çizmenin yapım aşamaları, kullanılan araç ve gereçler fotoğraflanmış, kendisinden alınan bilgiler açıklamaları ile birlikte anlatılmıştır. Körüklü çizmenin ürüne dönüştürülmesi sürecinde, literatürde yer alan tasarımlar, görsel kaynaklar, tasarım ürünleri incelenerek, geleneksel tasarım ürünü olan körüklü çizmenin körük kısmı referans alınarak günümüz objeleri üzerine uygulanıp tasarım çizimleri yapılmıştır. Bir adet tasarım çizimi ürüne dönüştürülmüş ve yapım aşamaları fotoğraflanarak anlatılmıştır. Körüklü çizmenin, yörük şenliklerinde, deve güreşlerinde, halk oyunları gruplarında kullanımına devam edildiği tespit edilmiştir. Geleneksel yöntemler kullanılarak, emek yoğun bir sanat olarak üretimine devam edilen körüklü çizmede, bu sanata devam edecek çırakların yetişmediği ve bu sanatın meslek olarak kabul görmediği, standart kullanım alanlarının dışında, turizm açısından hediyelik eşya yapımı alanında değerlendirilmediği tespit edilmiştir.

In this study, the production of bellows boots in Aydın province was studied. For this purpose, the tools and equipments used in the production of bellows, parts of bellows, types of bellows, their usage areas and production techniques are discussed in a comprehensive way. The parts of the shoe, the elements that make up the saya and the Saya, the elements that make up the base and the base, the boot, the history of the boot and the bellows boot literature about the information was transferred. In 2018, The Efe boot workshop of Serkan Gündüz, which continues to produce bellows boots in Aydın central Efeler district, was visited and the construction stages of a double bellows boot, the tools and materials used were photographed and the information taken from it was explained along with the descriptions. During the process of transforming bellows drawing into a product, designs, visual sources, design products in the literature were examined, the bellows part of the bellows drawing, which is a traditional design product, was applied on today's objects and the design drawings were made. One design drawing was converted into a product and the construction stages were photographed and described. It was found that bellows continued to be used in yörük festivities, camel wrestling, folk dance groups. Using traditional methods, it was determined that the apprentices who would continue this art were not trained and that this art was not accepted as a profession and was not evaluated in the field of souvenir making in terms of tourism, outside the standard usage areas.