İdari yargıda istinaf müessesesi ve vergi uyuşmazlıklarına etkisi

Abstract

28 Haziran 2014 tarihli Resmi Gazete' de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe giren 6545 sayılı Türk Ceza Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun; 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun ile 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu' nda birtakım değişiklikler yapmış ve yeni bir kanun yolu sistemi getirmiştir. Anılan yasal düzenleme öncesinde idari yargıda itiraz, temyiz ve karar düzeltme olmak üzere üç farklı türde olağan kanun yolu bulunmaktaydı. Kanun değişikliği sonrasında bu yollar istinaf ve temyiz kanun yolları olmak üzere ikiye indirilmiştir. Böylece yeni düzenleme ile itiraz ve karar düzeltme kanun yolları kaldırılmış ve itiraz müessesesi yerine istinaf müessesesi getirilmiştir. İdari yargılama sisteminin kapsamlı olarak değişikliğe uğraması, beraberinde idari yargı örgütünün de söz konusu değişikliğe uygun olarak yeniden dizayn edilmesi sonucunu doğurmuştur. Bölge idare mahkemeleri; kaldırıp, sonrasında sıfırdan bir mahkeme teşkil etme yerine, istinaf mahkemesi niteliğine büründürülerek yeniden yapılandırılmıştır. 6545 sayılı Kanun değişikliği ile şekilsel bir değişiklik yaşanmamış; ancak bölge idare mahkemesinin fonksiyonu değiştirilmiştir. Bir anlamda bu mahkemeye yüklenen anlam değişmiştir. 6545 sayılı Kanun ile yapılan kapsamlı değişiklikten sonra uygulama sürecinde 2576 sayılı Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin Kuruluşu ve Görevleri Hakkında Kanun'da 6757,7035 ve 7077 sayılı Kanunlarla kısmi değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler istinaf kanun yolu usulüne ilişkin olmayıp mahkemenin yapısı hakkında yapılan değişikliklerdir. Tezde istinaf kavramı, istinaf hakkında görüşler, karşılaştırmalı hukukta ve hukukumuzdaki yeri, Türk idari ve vergi yargısında istinaf ve vergi uyuşmazlıkları açısından istinaf müessesesi incelenmiş ve bu bilgiler ışığında bir takım değerlendirme ve sonuçlara ulaşılmıştır. Tezin amacı istinaf müessesesinin ülkemizde geçmişinin irdelenmesi ve idari yargı sistemimiz açısından durumun değerlendirilmesidir. Nihayetinde istinaf müessesesi uygulamasının geldiği nokta itibariyle istinaf sisteminin vergi yargımız açısından faydalı olduğu, ancak uzun vadede bu faydanın devam edebilmesi için tespit edilen eksikliklerin giderilmesi ve ayrıca güncel uygulamaların takip edilerek sistemin her daim dinamik tutulması hususlarının gözardı edilmemesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.

Law No 6545, amending the Turkish Penal Code and some other Laws, published in the Official Gazette dated June 28, 2014 and entered into force on the same day, made some changes on Law No 2576 on Establishment and Duties of Regional Administrative Courts, Administrative Courts and Tax Courts with the Law No 2577 on Administrative Jurisdiction Procedure Act and introduced a new law system. Prior to the aforementioned legal arrangement, there were three different types of ordinary legal ways such as denial, appeal and decision correction. Following the amendment of the law, these ways were reduced to two, namely appeal and cassation. In this way, with new regulations, denial and decision corrections means were removed and mean to appeal has been introduced instead of denial.The comprehensive amendment of the administrative judiciary system resulted in the redesign of the administrative judiciary system in accordance with the amendment. Instead of removing regional administrative courts and establishing a new court from scratch; the regional administrative courts were restructured as court of appeal. No formal change was made with the amendment of the Law No 6545; however, the function of the regional administrative court was amended. In a sense, the meaning attributed to this court has changed.After the comprehensive amendment made by Law No 6545, during implementation process, partial amendments to the Law No 2576 on the Establishment and Duties of Regional Administrative Courts, Administrative Courts and Tax Courts and the Laws No 6757, 7035 and 7077 have been made. These changes are not related to the procedure of appeal law, but changes are made about the structure of the court.In this thesis, the concept of appeal, the opinions on appeal, the position in comparative law and our law, the appellate way in terms of appeals and tax disputes in Turkish administrative and tax jurisdictions were analyzed and a number of evaluations and conclusions have been reached in the light of this information. The aim of the thesis is to examine the history of the appellate method in our country and to evaluate the situation in terms of our administrative jurisdiction system. As a result, it is concluded that the appeal system is beneficial for our tax jurisdiction as of the point where it applies, but in order to continue this benefit in the long term, it is necessary to eliminate the identified deficiencies and to keep the system always dynamic by following the current practices.