İran İslam devrimi sonrası İran-İsrail ilişkileri (1979`dan günümüze)

Abstract

Tarihi geçmişi ile büyük medeniyetlerden ve toplumlardan biri sayılan İran Ortadoğu bölgesinin önemli ülkelerinden bir tanesidir. Bu bölgede karar almak isteyen ve aldığı kararları uygulamaya koymak isteyen ülkelerin yolu bir şekilde İran'dan geçmek zorundadır. Bu sebepledir ki İran hep küresel güç mücadelelerinin yaşandığı yer haline gelmiştir. Tarihte eşi benzeri görülmemiş ve dünya siyasi tarihi açısından önemli sayılan birkaç devrimden biri de 1979 yılında monarşik yapının yıkılarak mollaların ülke yönetimine geçmeleri olmuştur. Öyle ki bölgede bu devrimden etkilenmeyen, bu devrim sonrasında hesap yapmayan ülke kalmamıştır. Bu ülkelerden biri hatta en önemlisi de İsrail olmuştur. Kurulduğu 1948 yılından bu yana bölgesinde yalnız adamı oynayan İsrail bilinenin aksine devrime kadar İran ile çok sıkı ve samimi ilişkileri olan bir ülkeydi. 1979 Devriminin bu ilişkiyi kestiği dünya toplumunca bilinmektedir. Ancak devrimle beraber siyasi ve ekonomik çıkarlar gereği örtülü ve kirli ilişkiler yaşanmaya devam etmiştir. Bu iki ülke bölgesinde küresel güç unsurları açısından da birer denge noktasını oluşturmuşlardır. Diğer taraftan bu dengenin kaybedeninin hangi taraf olacağını şiddeti ve çatışması hiçbir zaman bitmeyen Ortadoğu bölgesi bizzat kendisi gösterecektir.

Considered as one of the major civilizations and societies with its historical background, Iran is one of the important countries of the Middle East region. Ways of the countries that wish to make decisions in this region and wish to implement their decisions have to go through Iran somehow. For this reason, Iran has always become a place where global power struggles are experienced. One of the few revolutions in history that has been unprecedented and significant in terms of the political history of the world has been the overthrow of the monarchy in 1979 and the seizure of power by the mullahs. So much so that there is no country that has not been affected by this revolution and has not made any calculations after this revolution. One of these countries, even above all, was Israel. Israel, which has played the role of the lonely man since its establishment in 1948, was -contrary to common belief- a country with very close and intimate relations with Iran until the revolution. It is known by the world community that the 1979 Revolution cut this relationship. However, implicit and dirty relations continued to be experienced for the political and economic interests along with the revolution. These two countries have also created a point of equilibrium in their region in terms of elements of global power. On the other hand, the Middle East region, violence and conflicts of which will never end, will itself show the losing party of this equilibrium.