Mondros mütarekesinden kurtuluşa Kars ve civarında Ermeni tehtidi (30 Ekim 1918-30 Ekim 1920)

Abstract

Bu çalışmada, Ermenilerin, bazı dış güçlerin de kışkırtmaları ile bağımsız bir devletkurmak amacıyla, Osmanlı ülkesinin ve Rus hâkimiyetinde olan Kars ve civarındagerçekleştirdikleri tedhiş hareketlerini konu edinmektedir.Ermeniler, XIX. yüzyılın ikinci yarısından itibaren bağımsız Ermeni Devleti kurmakamacıyla yıkıcı girişimlerde bulunmuşlardır. O dönem Rus egemenliğinde olan vegünümüzde Ermenistan olarak isimlendirilen ülkede, Müslüman Türkler çoğunlukoluşturmaktaydı. Eski Türkmen ülkesi olan Ermenistan'daki Müslüman Türkleri azınlığadüşürmek için Ermeniler tedhiş ve katliamlar yapmışlardır.Aynı doğrultuda, Osmanlı Ülkesi'nin Doğusu'nda, Erivan, Nahçıvan, Kars vecivarında faaliyetlerini yoğunlaştırmışlardır. Bu yıkıcı girişimleri neticesinde Rushâkimiyetinde olan Erivan ve civarını içine alan bölgede bağımsız bir Ermenistan Devletikurmayı başarmışlardır.Bu çalışmanın esas konusu olan Kars ve civarı, Ermeni tedhiş ve katliamlarınınyoğun yaşandığı bir yöre olmuştur. Bu nedenle Kars ve civarının tarihi süreç içindeki sosyalve kültürel durumunu da içerecek şekilde, bölgedeki gelişmeler değerlendirilmeyeçalışılmıştır.ANAHTAR KELİMELER: Ermeni Tedhişi, Kars ve Civarı, Müslüman Türkler,Ruslar.

In this study the uprising and terrorising activities of the Armenians to establish anindependent country with the provocations of some foreign forces in the east of Ottoman andin Kars and its vicinity that is under the Russian was studied.Armenians began their destructive attacks to establish an independent ArmenianState in the second half of the nineteenth century. In the country that was named as Armeniaand under the Russian Sovereignty, the majority of the inhabitants were Muslim Turks.Armenians committed many massacres and terrorising activities in order to reduce thepopulation of the Muslim Turks in Armenia that was an old Turkmen land.In the same way, they concentrated their activities in the Eastern part of OttomanState, such as Yerevan, Nahçivan, Kars and their vicinities. As a result of their destructiveattempts they succeeded in establishing an independent Armenian State in a region thatcomprised of Yerevan and its vicinity that was under the domination of Russians.Kars and its vicinity that constitutes the main subject of this study is a region whereArmenian terrorist activities and massacres were intensely committed because of itsgeographical position and its nearness to Yerevan that the Armenians determined as a centre.That is why the developments in the region were studied taking into consideration the socialand cultural structure of Kars and its vicinity in a historical context.KEY WORDS: Armenian terror, Kars and its vicinity, Muslim Turks, Russians.