Sosyal medyanın tüketicilerin satınalma davranışları üzerinde etkisi: Türkiye ve İrandaki üniversite öğrencileri üzerine bir uygulama

Abstract

Sosyal medya her geçen gün hayatımızın bir parçası olarak, hem tüketiciler ve hem de işletmeler açısından günlük rutin yaşamın daha çok içinde yer almaktadır. Tüketiciler her konuda, hem ürün veya hizmetin hem de markalar hakkında araştırma yapmak ve bilgi edinmek amacıyla sosyal medyayı bir kaynak olarak değerlendirmektedir. Bu sebeple sosyal medyanın tüketicinin satın alma kararını ne kadar etkilediğini, onun satın alma öncesi ve sonrası davranışına ne kadar farklılık kattığını ortaya koymak önemlidir. Bu araştırma ile sosyal medyanın tüketiciler tarafından ne kadar kullanıldığının, hangi sosyal medya araçlarının hangi demografik özelliklere sahip tüketiciler tarafından hangi yoğunlukta kullanıldığının, bazı sosyal medya araçlarının satın alma öncesi ve sonrasında tüketici satın alma davranışlarını nasıl ve hangi boyutlarda etkilediğinin ve Türkiye'deki ve İran'daki tüketicilerin etkilenmelerindeki farkların incelenmesi ve ortaya konulması amaçlanmıştır. Aynı zamanda, kullanıcıların demografik özelliklerini göz önüne alarak sosyal medyada satın alma öncesi ve sonrası tüketici davranışlarının farklı olup olmadığını değerlendirmek ve bu farklılık sonucunda sosyal medya kullanım seviyesi ile tüketici davranışları arasında pozitif bir ilişkinin olup olmadığını test etmek araştırmanın diğer amaçlarıdır. Çalışmanın teori bölümünde sosyal medya ve tüketici davranışı ile ilgili literatür taraması yapılmıştır. Araştırmanın son bölümünde ise; sosyal medyanın tüketici davranışına olan etkisini belirlemek amacıyla hazırlanmış ve sosyal medya kullanıcıları tarafından cevaplandırılmış olan anket sonuçları yer almaktadır. Bu anket çalışmasında Türkiye ve İran arasında bir karşılaştırma söz konusu olduğu için, 400 kullanıcı Türkiye'de ve 400 kullanıcı da İran'da olmak üzere toplam 800 sosyal medya kullanıcısının verdiği cevaplar toplanmıştır. Veriler SPSS programı yardımıyla analiz edilmiştir. Sonuç olarak, satın alma sürecinde tüketicilerin sosyal medya araçlarından etkilendikleri ve Türkiye'deki tüketicilerle İran'daki tüketicilerin etkilenim oranlarının farklı olduğu ortaya konulmuştur.

Social media is taking place every day more and more in the daily routine life of businesses and consumers. Consumers use the social media as a resource to search and get information on products or services and brands. Thus, it is important to put forward how much social media influences consumer's purchasing decision and changes pre- and post-purchase behaviors. With this study, we aimed to analyze and reveal how much social media is utilized by consumers, which social media tools are used how much by consumers with which demographic features, how and how much social media tools affect consumers' pre- and post-purchase behaviors, and what are the differences of affection between the consumers in Türkiye and in Iran. Assessing how different are consumer pre- and post-purchase behaviors considering demographics and testing whether there is a positive relationship between social media utilization level and consumer behaviors resulting from those differences are other targets of the study. In the Theory section of the study, a literature review on social media and consumer behaviors. At the final part of the study, there is the results of a survey designed for social media users to determine the effects of social media on consumer behavior. The answers of 400 Turkish and 400 Iranian social media users were collected, as it was designed to compare social media effects on consumer behavior among social media users in Türkiye and in Iran. The data were analyzed using SPSS computer program. As the result of the study, it was revealed that consumers were affected by social media platforms during purchasing process, and that there was a difference in the rate of affection between the consumers in Türkiye and the consumers in Iran.