Sosyal politika boyutu ile madde bağımlılığı sorunu

Abstract

Madde bağımlılığı sorunu, ilk ele alındığı dönemler düşünüldüğünde, salt tıbbi yöntemlerin çözümünde yeterli olduğu bir başlık olarak değerlendirilmiştir. Daha sonraları ise madde bağımlısı kişi sayısındaki hızlı artış, kullanım yaşının her geçen gün daha aşağılara inmesi ve uygulanan tedavi yöntemlerinin tek başına bağımlılığı sonlandırmakta yeterli olamaması, sorunun çözümünde bakış açısı farklılıklarını gündeme taşımıştır. Günümüzde madde bağımlılığı sorunu; tıp, psikoloji, psikiyatri gibi alanların yanında, toplumsal temelli çalışma alanlarının da üzerinde yoğun mesai harcadıkları bir başlık haline gelmiştir. Madde bağımlılığı olgusu, günümüzde sadece bağımlı birey üzerinde sonuçlar doğurmakla kalmayıp toplumun tüm kesimlerinde yansımaları bulunan bir halk sağlığı sorunu halini almıştır. Sorunun bu denli geniş bir alana ve kitleye nüfuz etmesi; kullanımı azaltıcı politikaların yanında koruyucu ve önleyici hizmet politikalarının da uygulanma mecburiyetini politika yapıcılara vurgulamaktadır. Bu bakış açısından hareketle çalışmamızda, madde bağımlılığı sorunu, sosyal politika ekseninde değerlendirilerek Türkiye'de madde bağımlılığı ile mücadele yöntemleri güncel uygulama örnekleri ile birlikte ortaya koyulmuştur.Bağımlılık yapıcı maddelerin daha iyi anlaşılması adına bu maddelerin neler oldukları, nasıl sınıflandırıldıkları ve kullanıcılarında nasıl etkiler doğurdukları çalışmamızın ilk bölümünde detaylı şekilde incelenmiştir. Çalışmamızın ikinci bölümünde ise günümüzde madde bağımlılığının görünümü, Dünya'da uluslararası düzenlemeler, Türkiye'de yasal mevzuat ve kullanım bilgilerine dair güncel sayısal veriler açısından ayrı ayrı ele alınmıştır. Çalışmanın üçüncü ve son bölümünde ise Türkiye'de ve Dünya'da madde bağımlılığı ile mücadelede uygulama örnekleri sosyal politika ekseninde incelenmiştir. Avrupa ülkeleri ve ABD'de madde bağımlılığı sorunu ile mücadelenin nasıl ele alındığı detaylı şekilde açıklanmaya çalışılmıştır. Türkiye özelindeki durum masaya yatırılarak merkezi yönetim kuruluşları, yerel yönetim kuruluşları ve sivil toplum kuruluşlarının yapmış oldukları çalışmalar sosyal politika ekseninde değerlendirilmiştir. Türkiye'de merkezi otoritenin belirleyiciliği, üretilen politikalarda kendisini çok fazla hissettirmektedir. Son dönemde yerel yönetim kuruluşlarının da konuya eğildiği, belediyelerin hizmet kavramlarında imar, alt yapı gibi başlıkların yanı sıra madde bağımlılığı ile mücadelenin de ön sıralarda ele alındığı görülmektedir. Sivil toplum kuruluşları tarafından üretilen politikalarda ise diğer ülkelere kıyasla daha geri planda kalan Türkiye'de; bu alanda Yeşilay'ın öncülük ettiği görülmektedir. Buna ilaveten; bağımlılık sorunu ile mücadelede günümüzde başarılı bir örnek olan ve diğer Avrupa ülkelerinde uygulanmaya başlandığı görülen İzlanda Modeli, detaylı şekilde incelenmiştir. Hem İzlanda Modelinin Türkiye'de uygulanabilirliği hem de madde bağımlılığı ile mücadelede Türkiye'deki sosyal politika uygulamalarının olumlu ve olumsuz değerlendirmeleri sonuç ve öneriler kısmında detaylı şekilde irdelenmiştir.

Considering its first periods, drug addiction was considered a problem that can be solved only by medical methods. Later on, the rapid increase in the number of drug addicts, the decrease in the age of its use day by day and the insufficiency of the treatment methods that could not be enough to cope with the addiction problem and end it alone, brought the different perspectives on the solution of the problem. In addition to the fields of medicine, psychology and psychiatry, the drug addiction today became a topic that is notably studied by the social-based fields of study as well. The drug addiction has become a general public health problem that has not only consequences for the addicts but also reflections in all segments of the society. The strong effect of the problem on such a large area and mass emphasizes to policy makers the necessity of implementing protective and preventive service policies in addition to the ones aiming at reducing its use. Starting from this point of view, our study focuses on the problem of drug addiction within the scope of social policies and examines Turkey's methods of struggle with drug addiction by providing current examples. For a better understanding of addictive substances; what they are, how they are classified and how they have effects on their users are examined in detail in the first part of the study. In the second part of the study, the contemporary situation of addiction in the world, international regulations, Turkish legal regulations and the current numerical data on the use in Turkey are analysed separately. In the third and final part of the study, application examples of struggle with the problem of drug addiction in Turkey and in the world have been examined in the social policy axis. It has been tried to explain in detail how the fight against drug addiction in Europe and the USA is carried on. Discussing the situation in Turkey in detail, the studies carried out by central governmental organizations, local governmental organizations and non-governmental organizations have been evaluated within the framework of social policy. The determination of the central authority in Turkey is highly felt in policies. Recently, it is observed that local government organizations have also focused on the issue and the fight against drug addiction has been placed at the forefront in the service concepts of municipalities as well as titles such as reconstruction and infrastructure. In Turkey, which is behind the other countries in terms of the policies carried out by the non-governmental organizations, Yeşilay (The Green Crescent) leads the field. Additionally, The Icelandic Model, which is considered a successful example in the fight against addiction and is now being implemented in other European countries as well, has been examined in detail. Both the feasibility of the Icelandic Model in Turkey and the positive and negative evaluations of Turkey's social policy implementations on the struggle with the drug addiction have been scrutinised in the conclusion and recommendations part.