Kırıkkale Keskin ilçesindeki Türk mimari eserleri

Abstract

Kırıkkale'ye bağlı olan Keskin ilçesi sahip olduğu tarihi geçmişi, Türk mimarisi ve bulunduğu konum itibariyle önemli bir kültür merkezidir. Araştırma kapsamında olan Keskin, M.Ö. ki dönem ve Cumhuriyet Dönemini de içine alan uzun bir geçmişe sahiptir. Günümüzde ise sahip olduğu Türk mimarisini kısmen koruyamamıştır. Çalışmanın amacı, günümüze kadar gelmeyi başarmış eserlerin önemini vurgulamak, bu eserler arasında bakım ve onarımı yapılmamış eserlerin geleceğe taşınmasını sağlamak ve gün yüzüne çıkmamış eserlerin araştırılıp açığa çıkarılmasıdır. Araştırma konusu içine Keskin ilçe merkezi ve ilçeye bağlı olan köylerdeki yapılar girmektedir. İlçeye bağlı 58 adet köy bulunmaktadır. Fakat köylerdeki eserlerin hepsi tarihi değer taşımamaktadır. Kaynak araştırmaları ve köy halkından edinilen bilgiler sonucunda tarihi varlığı koruyan yapılar tespit edilip yazıya geçirilmiştir. İlçe merkezinde ve köylerdeki yapılar da dahil olmak üzere toplamda 23 yapı incelenmiştir. Yapıların 10 tanesi camii, 1 tanesi tekke, 2 tanesi türbe, 5 tanesi çeşme, 1 tane köprü, 1 eğitim yapısı, 1 askeri yapı ve 2 tanesi kamu yapısıdır. Arazi çalışmasında yapılar tek tek gezilerek inceleme yapılmış ve fotoğraflanmıştır. Plan ve üst örtü özellikleri, kullanılan malzeme ve teknik, cepheler, iç mekân, süsleme ve tarihlendirme olarak ele alınmıştır. Çalışmalar sonucunda camii yapılarının kare ve dikdörtgen planlı olup kırma çatı ile örtülü olduğu, kesme ve moloz taş malzemenin ağırlıklı kullanıldığı, sade görünümlü yapılar arasında olduğu belirtilmiştir. Tekke, türbe ve çeşmeler ise yenilenmiş günümüz yapılarıdır. Yalnızca 1 adet türbe ve 1 adet çeşme eski özelliklerini korumakta ve oldukça bakımsızdır. Köprü ise Selçuklu dönem özelliklerini yansıtan eserler içerisindedir. Askeri ve kamu yapılarının da dikdörtgen planlı kırma çatılı, kırmızı Ankara taşı ve moloz taş kullanılarak, sade bir üslup ile inşa edildikleri görülmektedir. Yapılan araştırmalar sonucunda diyebiliriz ki; Keskin, gereken önem verildiği takdirde sahip olduğu zenginliği ile önemli bir kültür merkezi durumuna gelecektir.

Keskin district of Kırıkkale is an important cultural center due to its historical background, Turkish architecture and location. Keskin in the scope of the research has a long history including BC period and the Republican Period. Today, it has not been able to partially protect its Turkish architecture. The aim of the study is to emphasize the importance of the works that have survived to the present day, to carry the works which are not maintained and repaired to the future, and reveal the works that have not been revealed. The subject of the research is the buildings of Keskin district center and the villages connected to the district. There are 58 villages in the district. However, not all works in the villages have historical value. As a result of the source research and the information obtained from the peasants living in the village, the structures that have preserved the historical existence have been identified and written. A total of 23 buildings, including buildings in the district center and in the villages have been examined. 10 of them are mosques, 1 of them is a lodge, 2 of them are tombs, 5 of them are fountains, 1 of them is a bridge, 1 of them is an educational building, 1 of them is a military building and 2 of them are public buildings. In the field study, the buildings were visited one by one and examined and photographed. Plan and cover characteristics, materials and techniques used, facades, interior, ornamentation and dating were considered. As a result of the studies, it was stated that the mosque buildings were square and rectangular in shape and covered with a broken roof, and cut and rubble stone materials were used predominantly and were among the plain-looking structures. The dervish lodges, tombs and fountains are today's renovated buildings. Only 1 shrine and 1 fountain retain their old features and are quite neglected. The bridge reflects Seljuk period features. It is seen that the military and public buildings were also constructed in a simple style by using red Ankara stone and rubble stone with rectangular planed roof. As a result of the research done; Keskin will become an important cultural center with its richness if necessary attention is given.