Etlik piliç entegrasyonunda performans kriterlerini etkileyen etmenler: Damızlık sürü yaşı, işletme kapasitesi, üretim mevsimi

Abstract

Bu çalışmada, bir etlik piliç entegrasyonunda performansı etkileyen kriterlerin araştırılması amaçlanmıştır. Bu amaçla işletmenin sözleşmeli üretim yaptırdığı etlik piliç üreticilerine ait 3 yıllık veriler değerlendirilmiştir. Performans kriterleri olarak kesim ağırlığı, yemden yararlanma, etlik piliç verimlilik indeksi ve ölüm oranları dikkate alınırken bu kriterlere; damızlık yaşı (28-38, 39-54, 55-77 hafta), işletme kapasitesi (<10000, 10000-20000, 20000-30000, 30000-40000), üretim mevsiminin (kış, ilkbahar, yaz, sonbahar) etkisi incelenmiştir. Kümesten kesimhaneye taşıma sırasındaki kayıplar da dikkate alınmış ve üretim mevsimi ile taşıma mesafesinin (<80, 81-160, >161 km) etkisi saptanmıştır. Bulgular, damızlık yaşının artmasıyla kesim ağırlığının arttığını göstermiştir. Ancak, damızlık yaşının etkisi üretim mevsiminden bağımsız olmayıp, yaz aylarında damızlık yaşının kesim ağırlığı üzerindeki etkisinin önemsiz olduğu saptanmıştır. Kesim ağırlığı üzerinde işletme kapasitesi de etkili olup, sonbahar mevsiminde ve >10000 kapasiteli işletmelerde piliçlerin kesim ağırlığına daha ağır olduğu belirlenmiştir.Yemden yararlanma oranı üzerinde damızlık yaşının etkisi önemsiz bulunmuştur. Üretim mevsiminin etkisi önemli olup en iyi yemden yararlanma oranı sonbaharda gözlenmiştir. Tüm üretim mevsimleri için kapasitesi <10000 olan işletmelerde diğer gruplara göre yemden yararlanma daha düşük bulunurken bu etki yaz mevsiminde daha belirgin olmuştur.Damızlık yaşının yetiştirme dönemi ölüm oranı üzerine etkisi önemsiz bulunurken, yaz ve sonbaharda ölüm oranı en yüksek, kış mevsiminde en düşük düzeyde saptanmıştır. Kapasitesi <10000 olan işletmelerde yetiştirme dönemi ölüm oranının daha yüksek olduğu gözlenmiştir.Kesimhaneye taşıma mesafesinin artması ile yol ölüm oranları önemli düzeyde artarken, taşıma mesafesi ve üretim mevsimi interaksiyonu, yol kayıplarının sadece sonbaharda mesafeye bağlı olarak artığını ortaya koymuştur. En düşük verimlilik indeksi, genç damızlıkların etlik piliçlerinde ve kapasitesi <10000 olan işletmelerde saptanırken, sonbaharda diğer mevsimlere göre daha yüksek bulunmuştur. Bu sonuçlar, etlik piliç üretiminde damızlık yaşının etkisinin önemli olmakla birlikte, performansın büyük ölçüde üretim mevsimi ve işletme kapasitesine bağlı olduğunu göstermiştir.

This study aimed to investigate the factors effecting performance of broilers in an integrated broiler production. For this purpose, 3 years data of broiler contracted producers were evaluated. Effects of breeder age (28-38, 39-54, 55-77 week), house bird capacity (<10000, 10000-20000, 20000-30000, 30000-40000), and season (winter, spring, summer, fall) on slaughter weight, feed conversion ratio, European broiler index and mortality rate were evaluated. The effects of transport distance (<80, 81-160, >161 km) and season on mortalities during transportation from poultry house to slaughter were also investigated.The results showed that, slaughter weight increased with increasing in breeder age. However, the interaction between breeder age and season for slaughter weight showed that the breeder age had no effect on slaughter weight in summer. Slaughter weight was also influenced by house capacity, being heavier for broilers reared in fall in a house have >10000 bird capacity Breeder age had no effect on feed conversion ratio while season had significant effect. Better feed conversion ratio was obtained in fall. For all seasons, the worst feed conversion ratio was observed for producers has <10000 bird capacity. This effect was more pronounced during summer. Breeder age had no effect, but season had a significant effect on mortality rate. The highest mortality rate was observed in summer and fall whereas it was lower in winter. Poultry houses which had <10000 bird capacity had highest mortality rate than other groups.Although deads on road increased with the increase in transport distance from farm to slaughter house, the interaction between transport distance and season showed that this effect was only significant in fall. The lowest European broiler index was for broilers from young breeders and produced in a house has a capacity <10000 while the highest level was observed in fall. These results indicated that although breeder age had a significant effect on broiler performance, the production efficiency mostly depended on season and house capacity.