Ortadoğu`da yaşanan rejim değişikliklerinin Türkiye ve dünya ekonomisine etkileri

Abstract

Ortadoğu, farklı kültür ve medeniyetlere ev sahipliği yapmış olması, önemli ticaret yolları üzerindebulunması ve stratejik konumu nedeniyle tarih boyunca önemli bir coğrafya olarak addolunmuştur.19. yüzyılın sonlarına doğru petrolün devletlerin politik ve ekonomik alanlarında etkin bir biçimdekullanılmaya başlaması ve Ortadoğu'nun petrol rezervleri bakımından oldukça zengin bir bölgeolması, bu coğrafyanın önemini önemli ölçüde artırmıştır. Bu nedenle özellikle 19. yüzyıldan sonrabölge, dünyada ekonomik ve politik güç elde etmek isteyen ülkelerin hedefi haline gelmiş, kimizaman bu bölgede bulunan ülkelerde yaşanan iç çatışmalardan kimi zaman ise bu ülkelerdekiyönetimlerin değişmesinden yararlanarak hedeflerini gerçekleştirmeye çalışmışlardır. Bu bölgedeyer alan İran İslam Cumhuriyeti, Mısır ve Libya'da farklı dönemlerde yaşanan rejim değişiklikleriülkelerin dış politikası ve ekonomik yapısında önemli değişiklikler yaratmıştır. Çalışmada buülkelerde yaşanan rejim değişiklikleri ve bu değişikliklerin 2008-2017 yılları arasında hem ülkeekonomisine hem de Türkiye ve dünya ekonomisine etkileri, söz konusu ülkelere ait temelekonomik göstergeler değerlendirilerek analiz edilmiştir. Analiz sonucu petrol zengini olan İran veLibya'da yaşanan rejim değişikliğinin önemli ekonomik etkiler yarattığı görülmüştür. Mısır'dayaşanan yönetim değişikliklerinin ise siyasi etkilerinin ekonomik etkilerinden daha fazla olduğusonucuna ulaşılmıştır.

The Middle East has been regarded as an important geography throughout the history due to its hosting of different cultures and civilizations, its location on important trade routes and its strategic location. The fact that oil started to be used effectively in the political and economic fields of the states towards the end of the 19th century and that the Middle East was a rich region in terms of oil reserves increased the importance of this geography. For this reason, especially after the 19th century, the region has become the target of countries that want to gain economic and political power in the world and sometimes they have tried to realize their targets by taking advantage of the internal conflicts in the countries in these regions and sometimes by changing the administrations in these countries. Regime changes in the Islamic Republic of Iran, Egypt and Libya in this region have created significant changes in the foreign policy and economic structure of the countries. Regime changes in the Islamic Republic of Iran, Egypt and Libya in this region have created significant changes in the foreign policy and economic structure of the countries. In this study, regime change that took place in these countries and the impact of these changes to both the country's economy and on Turkey and the world economy in the years 2008-2017 were analyzed by evaluating the main economic indicators of the countries concerned. As a result of the analysis,it was seen that the regime change in oil-rich Iran and Libya had significant economic effects. On the other hand, it is concluded that the political effects of the administrative changes in Egypt are more than the economic effects.