Eser sözleşmesinde ayıbı takip eden zarardan sorumluluk

Abstract

Yüklenici eseri ayıplı olarak ifa ettiğinde, işsahibi sözleşmeden dönme hakkını kullanabileceği gibi, ayıp oranında bedelden indirim yapılmasını veya aşırı masrafa yol açmamak kaydıyla eserin ücretsiz olarak onarılmasını isteyebilir. Bu talepler seçimlik nitelikte olup, yüklenicinin kusuruna bağlı değildir. Ayrıca ayıbın meydana gelmesinde yüklenicinin kusuru varsa, işsahibi seçimlik haklarla birlikte veya onlardan ayrı olarak ayıbı takip eden zararının tazminini talep edebilir. Kümülatif nitelikteki ayıbı takip eden zararın tazmini talebi ile, eserin ayıplı olması sonucunda ortaya çıkan, seçimlik haklar kullanılmasına rağmen karşılanamayan, eserdeki değer azalması dışında oluşan her türlü zararın giderilmesi amaçlanmaktadır. Söz konusu zararın ayıplı ifanın doğrudan ya da dolaylı sonucu olması önemli değildir. Ancak bizzat ayıplı eserde ortaya çıkan değer kaybı ayıbı takip eden zarar değildir, aksine ayıp zararıdır. Ayıbı takip eden zarar ile işsahibinin koruma (bütünlük) menfaati ihlal edilmektedir. Söz konusu zararın hukuki niteliği, kullanılan seçimlik hakka bağlı olarak değişiklik gösterir. Şöyle ki, dönme hakkının kullanılması halinde ayıbı takip eden zarar menfi zarar niteliği taşırken, eserin ücretsiz olarak onarılması ya da ayıp oranında bedelden indirim yapılması talep edildiğinde, müspet zarar niteliği taşır. Aynı şekilde başvurulan seçimlik hak, ayıbı takip eden zararın kapsamının belirlenmesinde de önem arz eder. Zira seçimlik hakların kapsamına giren hukuki değerler ayıbı takip eden zarara konu olmaz. Ayıbı takip eden zararın tazmini konusunda TBK m. 475 dışında borcun gereği gibi ifa edilmemesi (TBK m. 112), haksız fiil (TBK m. 49) gibi Türk Borçlar Kanununun Genel Hükümler bölümünde düzenlenen sorumluluk sebeplerine de başvurulabilir. Kural olarak bu hükümler arasında bağımsız yarışma ilişkisinin mevcut olduğu kabul edilmelidir.Anahtar Kelimeler: Eser Sözleşmesi, Ayıplı İfa, Ayıbı Takip Eden Zarar, Ayıp Zararı, Seçimlik Haklar

If the performance of entrepreneur is faulty, customers can cancel the contract for work, use the right of reduction or demand the repair of the work without payment, provided that it doesn't require an excessive expenditure. These demands are optional and don't depend on the fault of the entrepreneur. Furthermore, if entrepreneur has a fault, customer may also demand compensation for damages arising from the defect with or without optional rights. With this demand of compensation, which is cumulative, it is aimed to eliminate all kinds of damages arisen from the defect of the work. As a matter of fact, these damages are only the ones that cannot be compansated despite the use of above-mentioned optional rights, except for the value-decrease of the work. It is not important that these damages are direct or indirect consequences of the defective performence. However, the decrease of the value of the work itself does not fall within the scope of this compensation, but rather a damage caused by defect. With the consequential damage, the protection interest of the customer is violated. The legal nature of these damages varies by the optional right that is used. That is to say, in case of the rescission of the contract, the damages arising from the defect are considered as negative damages. On the other hand, when the right of compensation is demanded with the right of reduction or the right of repair, the damages arising from the defect are considered as positive damages. Similarly, the optional right applied is also important in determining the extent of the consequential damages. Because the legal values that fall within the scope of optional rights are not subject to the consequential damages. Regarding the compensation of the consequential damages, apart from Article 475 of the Turkish Code of Obligations, it can also be applied to the general provisions stipulated in the Turkish Code of Obligations, such as non-fulfillment or insufficient fulfillment of the contract (Art. 112) or tort liability (Art. 49). As a rule, it should be accepted that there is an independent competition relationship among these provisions.Key Words: Contract for work, Defective performance, Consequential damages, Damage caused by the defect, Optional rights