Tekstil sektöründe enerji tasarruf olanaklarının belirlenmesi

Abstract

TEKSTİL SEKTÖRÜNDE ENERJİ TASARRUF OLANAKLARININ BELİRLENMESİ ÖZET Son yıllarda artan enerji maliyetleri nedeniyle tekstil endüstrisi de dahil bütün endüstri kollarında, hatta binalarda ve günlük yaşamda enerji tasarrufu konusu en çok tartışılan ve üzerinde çalışılan konulardan biri olmuştur. Petrol varil fiyatlarında görülen sürekli artış, enerji kaynaklarının güvenilirliğindeki azalma, her alanda enerji tasarrufu yapılması daha doğrusu enerjinin etkin kullanılması zorunluluğunu ortaya çıkarmıştır. Bu çalışmanın amacı, literatürde mevcut olan sanayide enerji tasarrufu olanakları ve benzeri başlıklarla anlatılan prosedürleri, açıklamaları ve değerlendirmeleri tekstil sanayi özelinde incelemek ve var olan üretim prosedürlerini detaylandırmadan direkt olarak enerji tasarrufunun nerelerde ve nasıl aranılması gerektiğini anlatmaktır. Bunu yaparken aynı zamanda enerji kayıplarının önemi vurgulanmış ve üretimleri farklı alanda olan iki tekstil tesisinin verileri kullanılarak yapılacak enerji tasarrufu çalışmalarıyla elde edilecek kazançlar ortaya konulmuştur. Bu çalışmanın ikinci bölümünde Türkiye ve sanayideki enerji tüketimi, tekstil sektörünün Türkiye'deki durumu anlatılmıştır. Tekstil sektörünün %6'lık toplam enerji tüketimindeki payı ve %10,6'lık elektrik enerjisi tüketimindeki payı ile önemli bir yere sahip olduğu vurgulanmıştır. Dolayısıyla tekstil sektöründe sağlanacak tasarruflar ülke ekonomisine de katkıda bulunacaktır. Üçüncü bölümde tekstil sektöründe ısı enerjisinde tasarruf sağlayan çalışmalar anlatılmıştır. Bu çalışmalar, yanma veriminin arttırılması, uygun kazan seçimi, atık sıcak suyun, kondensatın ve flaş buharın değerlendirilmesi gibi toplam sistem verimini arttıran bazı çalışmalardır. A tesisinin verilerinden yararlanılarak yapılan değerlendirmeler sonucunda yaklaşık %25'lik bir ısı enerjisi tasarrufu yapılabileceği hesaplanmıştır. Dördüncü bölümde ise elektrik enerjisinde tasarruf sağlayan çalışmalar anlatılmıştır. Bu çalışmalar, talep yönetiminin ve elektrik motorlarında verimliliğin sağlanması, yüksek verimli motor ve hız sürücülerinin kullanımı gibi tasarruf sağlayıcı birtakım çalışmalardır. B tesisinin verilerinden yararlanılarak yapılan değerlendirmeler sonucunda yaklaşık %6,6'luk bir elektrik enerjisi tasarrufu yapılabileceği hesaplanmıştır. xii

DETERMINING ENERGY SAVING OPPORTUNITIES IN TEXTILE INDUSTRY SUMMARY In recent years, energy saving has become one of the most delated and discussed subject in all industrial fields including textile industry. The constant raise in the petrol barrel prize, fall in the reliability of energy sources has brought the necessity of energy saving in every field or rather the effective usage of energy. The aim of this study is to examine the procedure, explanation and evaluations of energy saving in industry which is available in literature in the textile specific field and without going into detail of the available production procedures, tell directly where one has to look for the energy saving as how to save energy. While doing this, at the same time the profits which will be gained by an energy saving study which is achived by using the data acquired from two textile plant of which production fields are different and have different energy loss importance levels has been put forward. In second chapter of this study, quantity of energy usage in Turkey, industry and especially Textile Industry were shown. Having great rate of energy in total consumption, the importance of energy saving studies in Textile Industry were emphasized. In third chapter, some heat energy saving studies were explained which in textile industry. The studies that are increasing burn efficiency, selecting suitable boiler and heat recovery from waste hot water, condencate and flash steam which increase the total system efficiency. After doing some evaluations with using datas of A factory, 25% profit rate is calculated. In fourth chapter, some study of electical energy saving opportunities which in textile industry were explained. The studies are some energy saving studies, for example providing demand side management increasing motor efficiency, using high efficiency electrical motors and using speed driver systems. And again after doing some evaluations with using datas of B factory, reaching 6,6% profit rate is calculated. xin