Yer altı metro sistemlerinin aydınlatmasında enerji etkinliği

Abstract

Uluslar arası Enerji Enstitüsü ( UEA ) verilerine göre, 1973 ve 2004 yılları arasındatoplam petrol tüketimi, 966 MTEP değerinden 1960 MTEP değerine yükselirken ulaşımsektöründeki enerji tüketimi, küresel tabanda 966'dan 1864 MTEP değerine çıkmıştır.Bu, ulaşım sektöründe tüketilen toplam enerji miktarındaki artış ile petrolün busektördeki tüketim payındaki nerdeyse aynı oranda kaldığı anlamına gelmektedir.Bu yüzden özellikle ülkemizde elektriğin toplu ulaşım içindeki önemi, petrol tüketimi veçevresel etkileri sebebiyle giderek artmaktadır.Ülkemizde, modern şehir içi yeraltı metro sistemlerine olan talep giderek artarken, busistemlere ait kavramsal tasarımlar da önemli bir konu haline gelmiştir ve henüz yerineoturmaya başlamaktadır.Kavramsal tasarım bakımından yer altı metro sistemlerinin, diğer raylı sistemlere görealt yapıları tamamen yer altında olduğu için daha fazla kurulu güç ihtiyacıbulunmaktadır. Bu tür bina ve yapıların özellikle güvenlik bakımından havalandırma,yolcu aktarımı ve aydınlatma gibi yükler için daha fazla kurulu güce ihtiyaçları vardır.Normal işleme şartları altında diğer büyük yüklerin sürekli çalışır durumda olmasınagerek yokken halka açık alanlarda yer alan aydınlatma yükleri uzun süren işletmesaatleri boyunca sürekli açık olmak zorundadırlar. Bu yüzden yolcu sayısınabakmaksızın normal işletme şartlarında yardımcı tesislerdeki enerji tüketimi neredeysesabit kalmaktadır.Bu bakımdan enerji yoğunluğunu azaltmak, güvenlik ve diğer genel koşullarısağlayacak düzeydeki etkin bir aydınlatmanın sağlanması önem arz etmektedir.Aydınlatma için harcanan enerji giderlerinin, diğer tüketim değerlerine göre oranlarıçok düşük kalmasına rağmen, tek başına ele alındığında yine de yüksek sayılabilecekmaliyetleri vardır.Anahtar Kelimeler: Enerji, Demiryolu Sistemleri, Aydınlatma, Metro

Regarding to International Energy Agency ( IEA ) statistics, between the years 1973 and2004 the consumed amount of oil increased from 966 to 1864 Mtoe, while total energyconsumption in the transportation sector, increased from 966 to 1960 Mtoe in globalbase. This means in transportation sector, there is almostly a parallel incline betweenthe total consumed energy and share of oilTherefore, electricity is getting high importance in in public transportaion sector, fromthe way of oil consumption, its efficiency and environmental impacts, and particularlyin Turkey.As the demand to the modern urban railway systems are getting increased in great cities,design concepts for railway systems are also a new upcoming issue in Turkey.From the point of design concept, underground metro systems have the most powerrequirement compared to other railway systems, as all their substructure is inunderground. This type of building and strucutres need more power especially forvantilating, passenger circulation and lighting from the way of safety.During the long operational hours, the luminares open the public area in undergroundmetro systems, have to be light on, while the other big loads not have to be always on innormal operational conditions. Therefore, regardless the amount of passanger, energyconsumption in auxiliary installations is almostly constant in normal operation.In that point, to reduce specific energy and supply an efective lighting allowing all safetyand general conditions, is very important. Even all consuming energy for lighting issignificiantly low, compared to total amount, the cost is still expensive, by it self.Keywords: Energy, Railway Systems, Lighting, Metro