Endometriumun histolojik günlendirmesi ile 3 kronolojik günlendirme yönteminin karşılaştırılması

Abstract

48 ÖZET: Bu çalışmada, endometrial matürasyonun değerlendirilmesinde kullanılan standart histolojik günlendirme kriterleri ile 3 ayrı kronolojik gu.nl endirme yönteminin karşılaştırılması amacıyla, Gazi üniversitesi Tıp Fakültesi Kadın hastalıkları ve Doğum kliniğine infertilite yakınması ile başvuran, 28+2 günlük düzenli menstrüel siklus öyküsü olan 18 kadında bir menstrüel siklus boyunca serum LH ölçümü, foliküler sonografik inceleme ve luteal endometrial biyopsi uygulandı. Çalışmaya katılan 18 kadında ovulasyon gününün tespiti amacıyla ortalama 5. 47±2. 8 (±SD) sonografik inceleme ve ortalama 3.11±1.45 (±SD) serum LH ölçümü yapıldı. 18 hastanın hepsinde transvajinal sonografide ovulasyon günü ve serum LH ölçümlerinde midsiklus LH yükselmesi tespiti yapılabildi. Hastalardan LH yükselmesinden sonraki 6.-13. günler arasında endometrial biyopsi alındı. LH yükselmaesi veya sonografik ovulasyon günü ile birsonrakiş mensesin ilk günü arasındaki süre ile bulunan luteal faz süresi LH yükselmesine göre 12-16 gün arasında, ortalama 13.5±1.3 gün (±SD) ve sonografik ovulasyon gününe göre 11-16 gün arasında, ortalama 13±1.3 gün (±SD) olarak tespit edilirken, her iki yönteme göre bulunan luteal faz süreleri arasında istatistiksel olarak anlamlı yüksek bir korelasyonun var ligi gözlendi (P< 0.001). Endometrial biyopside saptanan histolojik gün ile 3 ayrı yöntem ile saptanan kronolojik gün arasında USG (P< 0.01), LH yükselmesi (P<0.001) ve mensesten geri sayma (P< 0.001) yöntemlerinin her üçü49 için istatistiksel olarak anlamlı yüksek korelasyon saptandı.Anormal endometrial matürasyon kriteri olarak histolojik günlendirmenin kronolojik günden 2 ve daha fazla geri olması kabul edildiğinde, mensesten geri sayma ile % 50 biyopside, USG ve LH' ya göre ise % 27.7 biyopside ` faz dışı ` endometrium tespit edilirken, endometrial maturasyonun değerlendirilmesindeki duyarlılık acısından yöntemler arası istatistiksel fark gösterilemedi. Anormal matürasyon kriteri olarak 2 günden fazla farklılık kabul edildiğinde ise mensesten geri sayma ile % 27.7, LH ile % 16.7 ve USG ile % 5.55 biyopside ` faz dışı ` endometrium tespit edilirken, endometrial maturasyonun saptanmasında USG1 nin mensesten geri saymaya göre istatistiksel olarak anlamlı oranda daha duyarlı olduğu gösterildi (P< 0.05). Bu verilere göre; endometriumun luteal dönemdeki histolojik patterni ile her 3 yönteme göre saptanan biyopsinin alındığı kronolojik gün arasındaki yüksek korelasyonun varlığı, standart histolojik günlendirme kriterlerinin infertil hastalarda korpus luteum fonksiyonlarının araştırılmasında geçerli ve güvenilir bir tanı yöntemi olduğunu desteklemektedir. Luteal faz süresinin değişkenliği nedeniyle, endometrial maturasyonun bir sonraki mensesten geri sayma yöntemi kullanılarak değerlendirilmesinin yöntemin duyarlılığını olumsuz yönde etkilediği görülmektedir. Kronolojik günlendirme yöntemi olarak ovulasyon gününün prospektif olarak tespit edildiği LH yükselmesi veya usg yöntemlerinin tercih edilmesi klinik kullanımda kronolojik yönteme bağlı hataları azaltacaktır.

50 SUMMARY: CORRELATION OF HISTOLOGIC DATING OF ENDOMETRIUM WITH THREE METHODS OF CHRONOLOGIC DATING In this study; serum LH measurements, follicular sonographic monitoring and luteal endometrial biopsies were performed during one menstrual cycle in 18 women with regular menstrual cycles of 28±2 days attending at University of Gazi School of medicine, outpatient clinics of Obstetrics & Gynecology Departmant for infertility investigation, in order to correlate standart histologic dating criteria with 3 methods of chronologic dating. Mean number (±SD) of sonographic scanning and serum LH measurements of the patients participated in the study were 5.4712.8 and 3. 11±1.45, respectively. Transvaginal sonographic depiction of the signs of ovulation and detection of mid-cycle serum LH surge was accomplished in all of the patients. Endometrial biopsies were performed between the 6` and 13th days after LH surge. The range and the mean length (±SD) of the luteal phase which was calculated by either sonographic day of ovulation or LH surge were between 11-16 days, 13±1.3 days and 12-16 days, 13.5±1.3 days, respectively. Statistically, the luteal phase lengths calculated by two methods were highly correlated (P< 0.001). Histologic dating of the endometrial biopsies were highly correlated with chronologic date of the biopsy day estimated either by LH surge (P< 0.001), USG (P< 0.01), or onset of menses (P< 0.001). When the abnormal maturation criteria was accepted as 2 or more days of delay between51 histologic and chronologic dates, the percentage of `out of phase` biopsies were 50 % for onset of menses and 27.7 % for either USG or LH surge; there were no statistically significant difference between three methods in evaluating endometrial maturation. When the criteria was accepted as more than 2 days, however, the percentage of `out of phase` biopsies were 27.7 % for onset of menses, 16.7 % for LH surge, and 5.55 % for USG, and sonographic method was found to be significantly more accurate than onset of menses in evaluating endometrial maturation (P< 0.05). According to these data; the presence of a high degree of correlation between histologic pattern of the luteal endometrium and chronologic date of the day of biopsy shows that the endometrial dating using standart criteria is an acceptable and reliable method in evaluating corpus luteum functions in infertile patients. Chronologic dating of endometrial biopsies using retrospective method from the onset of menses decreases the accuracy of endometrial dating, as the length of the luteal phase differs widely. Instead, using the prospective methods of predicting the time of ovulation, such as detecting mid-cycle LH surge or sonographic depiction of ovulation day, should decrease the errors related to chronologic dating method.