Uyku yoksunluğunun yara iyileşmesine etkisi

Abstract

Restoratif teoriye göre uyku, uyanıklık aktivitesi ile oluşan vücut ve beyindeki eksiklikleri yerine koymaktadır (40). Eğer uykunun beden restorasyonunda önemli bir etkisi varsa, yara iyileşmesi gibi hem immünolojik hem de metabolik yönleri olan bu sürecin gelişiminde önemli rol oynayacaktır. Literatürde uykunun veya uykusuzluğun yara iyileşmesini ne ölçüde etkilediğine dair mevcut bir bilgi yoktur. Bu çalışma ile hem uykunun fonksiyonuna bir ölçüde ışık tutmaya çalışmak, hem de uykunun yara iyileşmesi üzerine olan bu etkisinin klinik pratikde dikkate alınmasını sağlamaktır Bu amaçla hazırladığımız çalışmada, denek olarak kullanılan farelerde sırt derilerine yapılan bir insizyonla yara oluşturulduktan sonra denekler, yaranın normal seyrine bırakıldığı kontrol gurubu, ve bölümümüzde tasarımı yapılan özel bir düzenekle deneklerin tümüyle uykudan yoksun bırakıldıkları (total sleep deprivation) deney gurubu olmak üzere 2 guruba ayrıldı. 5 günlük bir uygulamadan sonra hayvanlar servikal dislokasyon ile feda edilerek uyku ve uyku yoksunluğunun yara iyileşmesine olan etkilerini incelemek için bilgisayarlı tensometre ile yara gerim direnci ölçüldü, yara derisindeki hidroksiprolin miktarı tayin edildi ve yara dokuları histolojik olarak incelendi. Elde edilen bulgulara göre, tam uyku yoksunluğu oluşturulan grupta yara iyileşmesi kontrol gurubuna göre daha kötü bulundu. Literatürde olmayan bu bilginin yanısıra, literatürle uyumlu olarak (3,69), bu grup farelerde belirgin bir kilo kaybı tespit edildi.